ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମ |
: |
ଟର୍ମିନାଲିଆ ଚେବୁଲା |
ବଂଶ |
: |
କମ୍ବ୍ରେଟାସି |
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାଗତ ନାମ
ଓଡିଆ |
: |
ହରିଡା |
ସଂସ୍କୃତ |
: |
ହରୀତକୀ |
ବଙ୍ଗଳା |
: |
ହରୀତକୀ |
ହିନ୍ଦୀ |
: |
ହରଡ |
ତେଲୁଗୁ |
: |
କରକଚେଟଟୁ |
ଇଂରାଜୀ |
: |
Myrobalans cherubic myrobalans |
ତାମିଲ |
: |
କରକୈୟା |
ଗୁଜୁରାଟୀ |
: |
ହରଡେ |
ମରାଠୀ |
: |
ହରଡା |
ହରିଡା ବୃକ୍ଷ ଭାରତର ସମସ୍ତ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ମୁଖ୍ୟତଃ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ବହୁଳ ପରିମାଣରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହାଛଡା, ଏହା ମିଶ୍ରିତ ଶୁଷ୍କ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚି ଜଙ୍ଗଲରେ ପ୍ରାୟ ନଅ ସହ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ , ତାମିଲନାଡୁ , ଓ ପୂର୍ବଘାଟ ଅଞ୍ଚଲରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ହରିଡା ଏକ ମଧ୍ୟମାକାର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ବୃକ୍ଷ । ଭାରତର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ବୃକ୍ଷ ୧୦୦ ଫୁଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚ ହୋଇଥିବାର୍ଲ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାର ଶାଖାପ୍ରଶାଖା ବହୁଳ ବିସ୍ତାରିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ଛାଲ କଳା ଧୂସର ବର୍ଣ୍ଣଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ପତ୍ରଗୁଡିକ ଅଣ୍ଡାକୃତି ଓ ଫୁଲଗୁଡିକ ଈଷତ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ଅଗ୍ରସ୍ଥ ସୁକ୍ରୀ ସ୍ତବକରେ ସଜ୍ଜିତ ଥାଆନ୍ତି । ଫଳଗୁଡିକ ହଳଦୀ, କମଳା ଓ ଧୂସର ହୋଇଥାଏ ଓ ୩.୭୫ ସେମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ମଞ୍ଜିଗୁଡିକ ଈଷତ ହଳଦିଆ ।
ଫଳ
ପାଚିଲା ହରିଡା ଫଳରେ ପ୍ରାୟ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ କଷାଳିଆ ଦ୍ରବ୍ୟ ଥାଏ ଯାହାକି ଚେବୁଲିନିକ ଏସିଡ କାରଣରୁ ଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏଥିରେ ଟେନିକ ଏସିଡ୨୦-୪୦ ପ୍ରତିଶତ , ଗୌଲିକ ଏସିଡ ଓ ରାଳ ଆଦି ଦ୍ରବ୍ୟ ଥାଏ । ଏହାର ବିରେଚକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆନ୍ଥାକ୍ଵିନୋନ ସଦୃଶ ହୋଇଥାଏ ।
ହରିଡା ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଟ ମୃଦୁ ବିରେଚକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଅଟେ । ଏହାଦ୍ଵାରା କୌଣସି ପ୍ରକାରର ହାନି ହୋଇନଥାଏ । ଏହାର ସେବନ ଦ୍ଵାରା ଶରୀରର ସମସ୍ତ କ୍ରିୟାରେ ସନ୍ତୁଳନ ଆସିଥାଏ । ଆୟୁର୍ବେଦର ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଣ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ହରିଡା ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଏହାର ଫଳ କାଟୁ ରାଗ , ତିକ୍ତ, କଷାୟ, ମଧୁର , ଉଷ୍ଣ, ଜୀର୍ଣ୍ଣକରକ, ଜୀବାଣୁ ଓ ସଂକ୍ରମଣ ନିରୋଧକ, ଅଟେ । ତେଣୁ ଏହାର ଉପଯୋଗ ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଜ୍ଵର , ଅତିସାର ଓ ରକ୍ତହୀନତା ପ୍ରଭୃତି ରୋଗରେ ହିତକର ଅଟେ । ତେଣୁ ଉଭୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ପ୍ୟାଟେଣ୍ଟ ଔଷଧ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଏହାର ଯଥେଷ୍ଟ ଚାହିଦା ରହିଛି ।
ଏହି ବାଲିଆ, ଦୋରସା ବା କାଦୁଆ ଦୋରସା ନିଗିଡା ମାଟିରେ ଭଲ ହୁଏ । ଜମିର ଉଦଜାନ, ସାନ୍ଧ୍ରତା ୫ରୁ ୭.୫ ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ଦରକାର । ସାମାନ୍ୟ ଲବଣାକ୍ତ ଜମିରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଗଛ ଭଲ ବଢିପାରେ ବାର୍ଷିକ ବୃଷ୍ଟିପାଟ ୭୫୦ ମିମୀ ରୁ ୩୩୦୦ ମିମି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହା ବଢିଥାଏ । ଏହା ଛଡା ଏହା ୪୭ ଡିଗ୍ରୀ ସେଣ୍ଟିଗ୍ରେଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାପମାତ୍ରା ମଧ୍ୟ ସହ୍ୟ କରିପାରେ ।
ମଞ୍ଜି –ଫଳଗୁଡିକ ଜାନୁୟାରୀରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ପାଚେ । ମଞ୍ଜିଗୁଡିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ସୁଖାଯାଇ ଅଖାମୁଣିରେ ପ୍ରାୟ ବର୍ଷକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାଇତାଯାଇପାରେ । ଫଳର ଉପର ଆବରଣ ଛାଡିଯାଇ ମଞ୍ଜିକୁ ନଖ ଉଷୁମ ପାଣିରେ ୪ରୁ ୬ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବତୁରାଯାଏ । ନର୍ସରୀରେ ପଟାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି କିମ୍ବା ସିଧାସଳଖ ଜମିରେ ମଞ୍ଜି ବୁଣାଯାଏ । ନର୍ସରୀରେ ମାର୍ଚ୍ଚ – ମାସରୁ ଏପ୍ରିଲ ମାସ ମଞ୍ଜି ବୁଣିବାର ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ଅଟେ ଏବଂ ଜୁନରୁ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ମଞ୍ଜି ଜମିରେ ବୁଣାଯାଏ । ନର୍ସରୀ ରେ ଧାଡିଗୁଡିକ ୨୦ ସେମି ବ୍ୟବଧାନରେ ମଞ୍ଜି ପରସ୍ପର ଠାରୁ ୫ ସେମି ଦୂରତ୍ଵରେ ଲଗାଯାଏ । ଜମିରେ ମାଟିର ୧ରୁ ୧.୫ ସେମି ଗଭୀରରେ ପ୍ରାୟ ୧ ମି ବ୍ୟବଧାନରେ ମଞ୍ଜି ପୋତଯାଏ ।
ହରିଡା ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଅମଳକ୍ଷମ ବୃକ୍ଷ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ପତିତ, ଜମି, ହୁଡା, ବା ବନ୍ଧକଡ ପ୍ରଭୃତି ବ୍ୟବହାରରେ ଆସୁନଥିବା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ରୋପଣ କଲେ ଭଲ । ୧୯୯୯-୨୦୦୦ ମସିହାରେ ହରିଡା କେଜି ପ୍ରତି ୮ ଟଙ୍କାରୁ ୩୦ ଟଙ୍କା , ବାଙ୍ଗାଲୋରରେ କିଗ୍ରା ପ୍ରତି ୧୨ ଟଙ୍କା ,ଚେନ୍ନାଇରେ ୧୨ ଟଙ୍କାରୁ ୪୦ ଟଙ୍କା, କୋଟାକୋଲରେ ଏହା ୧୯୯୩-୯୪ ମସିହା ଦର ଅନୁସାରେ ଟ ୮-୭୦ ପଇସାରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥିବାବେଳେ , କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭେଷଜ ବାଙ୍ଗାଲୋରଠାରେ ଏହା କିଗ୍ରା ପ୍ରତି ୩୪ ଟଙ୍କା ୩୪ ପଇସାରେ ବିକ୍ରୟ କରାଯାଉଥିଲା ।
ଆଧାର :ଡାକ୍ତର ଦୀନବନ୍ଧୁ ମହାରଣା
Last Modified : 12/11/2019