ରୋଗପୋକ ଆକ୍ରମଣ ବେଳ ହୁଁ ସାବଧାନ

ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଚକଡ଼ା ପୋକ ଆକ୍ରମଣକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତାରେ ଚାଷୀ । ସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ସତ୍ତେ ଚାଷୀର ଭରଷା ପାଉନି, ସେ ଚକଡ଼ା ପ୍ରଭାବିତ କ୍ଷେତରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଉଛି । ତେବେ ଏହା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ନୁହେଁ । ଖରିଫ ପରେ ଏବେ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ଡାଳୁଆ ଧାନ ଚାଷ । ଚାଷୀ ଭାଇମାନେ ନିଜ ସ୍ତରରେ କିଭଳି ରୋଗରେ ପାକ  ଫସଲକୁ ଆକ୍ରମଣ ନ କରିବେ ସେଥୁପାଇ ଯୁଗ୍ମବାନ ହେବା ଜରୁରୀ। ଚାଷୀମାନେ ଆଗୁଆ ସଚେତନ ହୋଇ ଯଦି ସତର୍କତାମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବେ ତେବେ ଡାଳୁଆ ଧାନ ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିବ ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଶା ଭଳି ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଫସଲରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଅନିଷ୍ଟକାରୀ ପୋକ ଆକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଅନେକ କ୍ଷତି ସହିବାକୁ ପଡୁଛି । ଚଳିତ ଖରିଫ ଋତୁରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କର ଅନେକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସତ୍ତେ ଓଡ଼ିଶାର ୯ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ୧ଲକ୍ଷ ୧୨ହଜାର ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଚକଡ଼ା ପୋକ (ମାଟିଆ ଗୁଣ୍ଡି)ର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ଯୋଗୁ ବ୍ୟାପକ ଫସଲ ହାନି ଘଟିଛି । ମାତ୍ର  ଚାଷୀମାନେ ମନବଳ ଦୃଢ ରଖି ଡାଳୁଆ ଧାନ ଚାଷରେ ରୋଗ ପୋକ ଆକ୍ରମଣର ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ବେଳ ହୁଁ ସାବଧାନ ହୁଅନ୍ତୁ ।

ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଫସଲରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଅନିଷ୍ଟକାରୀ ପୋକ ଯଥା, କାଣ୍ଡବିନ୍ଧା ପୋକ, ବଙ୍ଗୀପୋକ, ବିରିହା ପୋକ, ପତ୍ରଡ଼ିଆଁ ପୋକ, ଲେଡ଼ା ପୋକ, କେଣ୍ଡା କଟା ପୋକ, ଗନ୍ଧି ପୋକ ଇତ୍ୟାଦିର ଆକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଅନେକ କ୍ଷତି ସହିବାକୁ ପଡୁଛି ।

ପୋକ ସଂକ୍ରମଣର କାରଣ

ଧାନ ଫସଲରେ ବହୁଳ କୀଟ ଓ ରୋଗ ସଂକ୍ରମଣ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଲା ସହଣା ଶକ୍ତି ନଥିବା ଧାନ ବିହନର ବ୍ୟବହାର । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ବିହନ କିସମ । ଏହି କିସମର ଅମଳ ଶକ୍ତି ଅଧିକ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବହୁ ବର୍ଷ ହେଲା ଚାଷ ହେଉଥିବା ଯୋଗୁଁ ରୋଗପେକ ସହଣୀ ଶକ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ରୋଗ ପୋକ ସଂକ୍ରମଣ ହେଲେ ବିପର୍ଯ୍ୟାୟ ରୂପ ନେଇଥାଏ ।

• ଚାଷୀମାନେ ପ୍ରତି ୩ ବର୍ଷରେ ଥରେ ବିହନ ବଦଳ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକା କିସମର ବିହନକୁ ବାରମ୍ବାର ଚାଷ କରୁଛନ୍ତି । ଯାହା ଫଳରେ କି ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଗୋଟିଏ ଫସଲରୁ ଅନ୍ୟ ଫସଲକୁ ରୋଗରେ ପାକ, ସହଜରେ ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇଯାଉଛି ।
• ଜମିରେ ମାଟି ପରୀକ୍ଷା କରି ସୁଷମ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅଧିକ ପରିମାଣର ଯବକ୍ଷାରଯାନ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛନ୍ତି ଯାହା ପୋକ ସଂକ୍ରମଣ ବଢ଼ାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି।
• ଜଳସେଚିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଧାନ ପରେ ଧାନ ଫସଲ ଚକ୍ର ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଉଛି । ଫଳରେ ଗୋଟିଏ ଫସଲରେ ଲାଗିଥିବା ରୋଗପେକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଫସଲକୁ ସଂକ୍ରମଣ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେଉଛି ।
• ରୋଗପେକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ନିମ୍ନମାନର କୀଟନାଶକ ବହୁଳ ଭାବରେ ବାରମ୍ବାର ଫସଲରେ ପ୍ରୟୋଗ ହେଉଥିବା ଯୋଗୁଁ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷିତ ହେବା ସହିତ ରୋଗ ଓ ପୋକମାନଙ୍କ କୀଟ ସହଣୀଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଫଳରେ ସେହି ସମାନ କୀଟନାଶକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବ୍ୟବହାର କଲେ କୌଣସି ସୁଫଳ ମିଳୁ ନାହିଁ ।
• କୀଟନାଶକର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁ ପରଭୋଜୀ ଓ ପରଶ୍ରୟୀ ଉପକାରୀ କୀଟମାନଙ୍କର ବିନାଶ ଘଟି ବଂଶ ଲୋପପାଉଛି । ତେଣୁ ପ୍ରକୃତିରେ ଅପକାରୀ କୀଟମାନଙ୍କର ବଂଶ ବୃଦ୍ଧିକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଉପକାରୀ ପୋକମାନଙ୍କର ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ତେଣୁ ଥରେ ସଂକ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ ହେଲେ: ତାହା ବଢି ଚାଲି ବିପର୍ଯ୍ୟାୟର ରୂପ ଧାରଣ କରୁଛି ।

ସମନ୍ୱିତ କୀଟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ

ସମ୍ବନିତ କାଟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏପରି ଏକ ପଦ୍ଧତି ଯେଉଁଥୁରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଆନୁସଙ୍ଗିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବା ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ଅନିଷ୍ଟକାରୀ କୀଟମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟାକୁ କମାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।

ରୋଗ ସହାଣୀ ଥିବା ବିହନ ବ୍ୟବହାର :

ନିଜ ଅଞ୍ଚଳ, ଜଳବାୟୁକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ରୋଗ ପୋକ ସହଣା ଥିବା ଧାନ ବିହନ କିସମ ବ୍ୟବହାର କଲେ ରୋଗ ପୋକ ସଂକ୍ରମଣ ସମ୍ଭାବନା କମିଯାଏ । ଏଥିପାଇଁ ନିକଟସ୍ଥ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର କିମ୍ବା କୃଷି ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଅନ୍ତୁ ।

ଖରାଟିଆ ଚାଷ :

ଫସଲ ଅମଳ ପରେ ଜମିକୁ ଚାଷ କରି ଖରା ଖାଇବାକୁ ଛାଡ଼ି ଦେଲେ ଧାନ ମୂଳରେ ଲୁଚି ରହିଥିବା ଶୁକ ଓ ପୋଜ ଗୁଡ଼ିକ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଆନ୍ତି । ପକ୍ଷୀମାନେ ଏହି ପୋକ ଓ କୋଷାକୁ ଖାଇ ନଷ୍ଟ କରି ଦିଅନ୍ତି ।

ତଳି କିଆରୀରେ କୀଟନାଶକ ପ୍ରୟୋଗ :

ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ କାଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ପୋକ, ବଙ୍ଗି ପୋକର ସମସ୍ୟା ରହିଛି ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଧାନ ରୋଇବାର ୫ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ତଳି ଘେରାରେ ଦାନାଦାର ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ତାହା ଏକ ମାସରୁ ଦେଢ଼ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରୂଆ ଯାଇଥିବା ତଳିକୁ ସଂକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ । ଡାଳୁଆ ଧାନକୁ ଜାନୁଆରୀ ମାସ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ରୋଇଲେ କାଣ୍ଡବିନ୍ଧା ଓ ବଙ୍ଗୀ ପୋକ ଆକ୍ରମର କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।

ତଳି ରୋଇବାର ବ୍ୟବଧାନ :

ଧାନ ତଳି ପାଖକୁ ପାଖ ଲଗାଇ ରୋଇଲେ ଗଛ ଘଞ୍ଚ ହୋଇ ବଢିଯାଏ ଏବଂ ପୋକ ସଂକ୍ରମଣ ବଢ଼ିଥାଏ । ତେଣୁ କିସମ ଅନୁସାରେ ଧାଡ଼ି କରି ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି, ୨୦ ସେମି ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୧୦ ସେମି ବ୍ୟବଧାନ ରଖି ତଳି ରୁଅନ୍ତୁ ।

ସୁଷମ ସାର ପ୍ରୟୋଗ :

ଜମିର ମାଟି ପରୀକ୍ଷା କରି କିସମ ଅନୁସାରେ ଯବକ୍ଷାରଯାନ, ଫସଫରସ୍ ଓ ପଟାସ୍ ସାର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ଏହା ଥରକେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ନକରି ଅନୁମୋଦିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ । ଚକଡ଼ା ପୋକ ସମସ୍ୟା ଦେଖା ଦେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଯବକ୍ଷାରଯାନ ସାର କମ୍। ପରିମାଣରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ଧାନ ବିଲରେ ସବୁବେଳେ ପାଣି ଭର୍ତ୍ତି କରି ନ ରଖି ଜମିକୁ ପାଣି ଶୁଖେଇବାକୁ ଦେଇ ପୁଣି ଭର୍ତ୍ତି କରନ୍ତୁ ।

କୀଟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ :

କୀଟ ସମସ୍ୟା ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜମିକୁ ନିୟମିତ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କରନ୍ତୁ । ସରକାର ଇ-କୀଟ ନୀରିକ୍ଷଣ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ସୂଚନା ଦେଉଛନ୍ତି । ଏହା ଉପରେ ଆଧାର କରି ଆବଶ୍ୟକତା ମୁତାବକ କୀଟନାଶକ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ ।

କୀଟନାଶକ ପ୍ରୟୋଗ:

କୀଟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ପରେ ଯଦି କାଟ ସଂକ୍ରମଣ ଆର୍ଥିକ ଦେହଳୀ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରେ। ତା ହେଲେ କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ କରି ସଠିକ୍ ପରିମାଣରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ।

ଜୈବ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ :

ଫସଲର କ୍ଷତି କରୁଥିବା ଅନିଷ୍ଟକାରୀ କୀଟମାନଙ୍କୁ ଦମନ କରୁଥିବା ପରଭୋଜୀ ପୋକ ଯଥା, ବୁଢ଼ିଆଣୀ, ଇନ୍ଦ୍ର ଯୋଗୀଭୃଙ୍ଗ, ସରୁ କଙ୍କି ଆଦି ଜୀବମାନଙ୍କର ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ଦରକାର । ଏହା ସହିତ ଆବଶ୍ୟକ ମୁଳେ ପରାଶ୍ରୟୀ ପୋକ ଟ୍ରାଇକୋଗାମୀ ଜାପୋନିକମ, ଟ୍ରାଇକୋଗାମା ଚିଲେନିସ୍ ଜମିରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିପାରିବେ ।  ବୋଲି କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡ. ଦାମୋଦର ପରିଡ଼ା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ସଂଗୃହିତ - କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡ. ଦାମୋଦର ପରିଡ଼ା