ବିଲାତି ଦଳରୁ କମ୍ପୋଷ୍ଟ
ବିଲାତି ଦଳରୁ କମ୍ପୋଷ୍ଟ
ବିଲାତି ଦଳ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁର ପୋଖରୀ ତଥା ସହରାଞ୍ଚଳ ମାନଙ୍କରେ ଥିବା ଖାଲୁଆ ପାଣିଜମି ରହିଥିବା ଜାଗାମାନଙ୍କରେ ଭରି ରହିଥାଏ ।
ଯଦିଓ କେତେକ ମାଛଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ଏହା ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ମାତ୍ର ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏଗୁଡିକ ମାଛ ଧରିବାରେ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି ।
ତେବେ ଏହି ବିଲାତି ଦଳରୁ ମଧ୍ୟ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଜୈବିକ ଖତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇପାରେ।
ଆବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ
ବିଲାତି ଦଳ, ଦେଶୀ ଗାଈର ସଦ୍ୟ ଗୋବର ୧୫ କି.ଗ୍ରା, ଗୋମୁତ୍ର ୫ ଲିଟର, କିଛି ପଙ୍କ ମାଟି ବା ଗୋମୂତ୍ର ଭିଜା କାଦୁଆମାଟ, ପାଣି ଆବଶ୍ୟକ ଅନୁଯାୟୀ ।
କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ
୧୨ ଫୁଟ ଲମ୍ବା, ୮ ଫୁଟ ଓସାର ଓ ୪ ଫୁଟ ଗଭୀରର ଏକ ଗତ ଖୋଳନ୍ତୁ । ପୋଖରୀ ବା ଖାଲୁଆ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଦଳକୁ କାଢି ୩ ରୁ ୪ ଦିନ ମାଟି ଉପରେ ଶୁଖିବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ । ଏମିତି କରିବା ଦ୍ଵାରା ଦଳରୁ ପାଣି ନିଗିଡି ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଦଳ ଝାଉଁଳି ଯାଇ ନରମ ହୋଇଯାଏ ।
ଗୋବର, ଗୋମୂତ୍ର ପଙ୍କ ମାଟି ବା ଗୋମୂତ୍ର ଭିଜା ମାଟିରେ କିଛି ପାଣି ମିଶାଇ ଏକ ମିଶ୍ରଣ ବା ଷ୍ଟାର୍ଟର ତିଆରି କରନ୍ତୁ । ପ୍ରଥମେ ଦେଢ ଇଞ୍ଚ ବହଳର ଷ୍ଟାର୍ଟର ଦେଇ ତା ପରେ ୧ ଫୁଟ ବହଳର ଦଳ ବିଛାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ବିଲାତି ଦଳର ଗୋଟିଏ ସ୍ତର ଉପରେ ଏହି ଷ୍ଟାର୍ଟରରୁ ଅଧା ଇଞ୍ଚ ଛିଞ୍ଚି ଦେବା ପରେ ଦଳକୁ ଚାପିଦିଅନ୍ତୁ । ବିଲାତି ଦଳ ଉପରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ତର ଷ୍ଟାର୍ଟର ଏହିପରି ଗଦାଟି ତଳୁ ୨ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ହେବା ଯାଏ ଦଳ ଜମା କରନ୍ତୁ । - ଉପର ଅଂଶକୁ ଅଳ୍ପ, ଢାଲୁ ରଖି ତା' ପରେ କଞ୍ଚା ଗୋବର ଓ ମାଟି ମିଶାଇ ଗଦାଟିର ଭାଗକୁ ଲିପି ଦିଅନ୍ତୁ । ଏକ ସମୟରେ ଏହିପରି ଚାରି ପାଞ୍ଚଟି ବିଲାତି ଦଳର ଖତ ଗଦା କରିପାରିବେ । ପ୍ରାୟ ଏକ ମାସ ପରେ ଦଳ ସବୁ ଶୁଖ କଳା ପଡିଯାଏ ଏବଂ ଗଦଟି ପ୍ରାୟ ଏକ ଫୁଟ ଦବି ଯାଇଥାଏ । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଗଦା ଭିତରେ ଥିବା ଦଳ ଅନେକ ସଢିଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗଦା କଡରେ ଅବା ଦଳ ସବୁ ଭଲ ଭାବରେ ସଜିନଥାଏ । ଏଣୁ ଗଦା ମଝିରେ ଲମ୍ବାରେ ଦଳକୁ ଆଡେଇ ଖାଲ ପରିକା କରି କଡ ଆଡୁ ଦଳ ସବୁକୁ ଟାଣି ଏହି ଖାଲରେ ଭରି କରନ୍ତୁ । ପରେ ଗଦାର ଉପର ଅ°ଶ ଗଡାଣିଆ କରି ଚାରିପଟେ ମାଟି ଲେପ ଦିଅନ୍ତୁ । ଏହିପରି କଲେ ୩ରୁ ୪ ମାସରେ କମ୍ପୋଷ୍ଟ ତିଆରି ହୋଇଯିବ । ସମସ୍ତ ସବୁଜ ପତ୍ରଗୁଡିକ ଯେପରି ସଢିନଯାଏ ସେଥିପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବେ । ପ୍ରତି ୧୦ ଟନ୍ ବିଲାତି ଦଳରୁ ୧ ଟନ୍ (୧୦ କ୍ଵିଣ୍ଟାଲ ବା ୧୦୦୦ କି.ଗ୍ରା) ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସଢା କମ୍ପୋଷ୍ଟ ମିଳିପାରିବ । ଏହି କମ୍ପୋଷ୍ଟରେ ଯବକ୍ଷାରଯାନ ଶତକତା 9 ଭାଗ ଫସଫରସ । ଶତକଡା ୧ ଭାଗ ଏବଂ ପଟାସ ଶତକଡା ୨ରୁ ୩ ଭାଗ ଥାଏ । ଏହି ପରି ଭାବରେ ପୋଖରୀରୁ ମିଳୁଥିବା ଚିନି ଦଳ, ଚିଙ୍ଗୁଡିଆ ଦଳ ବୋର ଝାଞ୍ଜିରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିପାରିବେ । ଏଥିରେ ରକ୍ ଫସଫେଟ୍ ବା ହାଡ ଗୁଣ୍ଡ ଦେଇ କମ୍ପୋଷ୍ଟ ମାନ ବଢାଇପାରିବେ ।
କମ୍ପୋଷ୍ଟ ବ୍ୟବହାରରେ ସାବଧାନତା
କମ୍ପୋଷ୍ଟ ଖତରୁ ବାହାରିବା ପରେ ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ସମ୍ଭବ ବତର ଥିବା ଜମିରେ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ । କମ୍ପୋଷ୍ଟକୁ ଟାଣ ଖରାରେ ଶୁଖାଇବା ଉଚିତ ନୁହେଁ, ଏପରି କଲେ ଖାଦ୍ୟ ସାର ନଷ୍ଟ ହେବା ସହିତ ଏଥିରେ ଥିବା ଉପକାରୀ ଅଣୁଜୀବ ମାନଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥାଏ ଯାହା ଫଳରେ କମ୍ପୋଷ୍ଟର ମାନ କମିଯାଇଥାଏ । କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସମୟରେ ରାସାୟନିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
ଲେଖା ଏବଂ ପ୍ରାପ୍ତ - ଜୈବିକ କୃଷି ପରାମର୍ଶଦାତା କିଶୋରଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା ମୋ : ୯୮୬୧୩୯୭୬୪୩
Last Modified : 2/17/2020
