ଜୁଆର ପୃଥିବୀର ଚତୁର୍ଥ ମୁଖ୍ୟ ଶସ୍ୟପ୍ରଦ ଫସଲ । ଆଫ୍ରିକା ଓ ଏସିଆ ମହାଦେଶରେ କୋଟି କୋଟି ଲୋକଙ୍କର ଏହା ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ । ଏହାଛଡା ଏହା ଗୋଖାଦ୍ୟରୂପେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଆମେରିକା ଭଳି ଉନ୍ନତ ଦେଶରେ ଏହା କେତେକ ଶିଳ୍ପ, ଉଦ୍ୟୋଗ ପାଇଁ କଞ୍ଚାମାଲ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।
ଭାରତରେ ଜୁଆର ତୃତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ । ଏହା ଛଡା ଆମ ଦେଶରେ ଏହା ଗୋଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ମକା ଭଳି ଏହାର ମଧ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଜୁଆର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରତିକୂଳ ସହଣି ଫସଲ । ଏହା ଅନ୍ୟ ଶସ୍ୟ ବା ଫସଲ ଅପେକ୍ଷା ମରୁଡି ସହିପାରେ । ଭାରତରେ ରାଜସ୍ଥାନ, ପଞ୍ଜାବ, ହରିଆନା ଏବଂ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ଶୁଷ୍କ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜୁଆର ଚାଷ ହୁଏ ।
ମକା ତୁଳନାରେ ଜୁଆର ନିରସ ଢିପ ଜମିରେ ଚାଷ କଲେ ମଧ୍ୟ ଏବଂ ଜଳାଭାବ ବା ଜଳାଧିକ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସହନ କରି ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ଦେଇଥାଏ । ଏଣୁ ଶୁଷ୍କ ଅଞ୍ଚଳ ଚାଷର ଏହା ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ ରୂପେ ଭାରତରେ ପରିଚିତ । ବର୍ଷା କମ୍ ହେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଜୁଆର ଚାଷରୁ ଭଲ ଉତ୍ପାଦନ ମିଳିଥାଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫସଲ ତୁଳନାରେ ଏହା ଜଲଦି ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ଏବଂ ଭଲ ଉତ୍ପାଦନ ଦେଇଥାଏ ।
ଜୁଆରରୁ ରୁଟି ହୁଏ । ଏଥିରୁ ଲିଆ ମଧ୍ୟ ହୁଏ । ଏହି ଫସଲ – ଗୋଖାଦ୍ୟ, କୁକୁଡା ଖାଦ୍ୟ ଓ ଘୁଷୁରୀ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଜୁଆରରେ ୧୦-୧୨% ପୁଷ୍ଟିସାର, ୩% ସ୍ନେହସାର ଏବଂ ୭୦% ଶ୍ଵେତସାର ରହିଛି । ଜୁଆର ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ମଧ୍ୟ ଏକ ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ । କେତେକଙ୍କ ମତରେ ଧାନ ଏସିଆ ମହାଦେଶର, ଗହମ ଇଉରୋପ ମହାଦେଶର, ଜୁଆର ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ଏବଂ ମକା ଆମେରିକା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ ଅଟେ ।
ପୂର୍ବ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଆଫ୍ରିକାରେ ବହୁପ୍ରକାର ଜୁଆର କିସମ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିବାରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଜୁଆର ଚାଷର ଉଦଚବା କେନ୍ଦ୍ର ବୋଲି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇଛି । ଇଥୋପିଆ ବା ସୁଦାନ ଅଞ୍ଚଳ ଜୁଆର ଚାଷର ଉଦ୍ଭବ କେନ୍ଦ୍ର ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି ।
ବିସ୍ତୃତି
ପୃଥିବୀରେ ଜୁଆର ଚତୁର୍ଥ ଶସ୍ୟପ୍ରଦ ଫସଲ । ଜୁଆର ଉତ୍ପାଦନ କରିଥିବା ପୃଥିବୀର ସମସ୍ତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଭାରତରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଜମିରେ ଜୁଆର ଚାଷ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଉତ୍ପାଦନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତର ସ୍ଥାନ ଦ୍ଵିତୀୟ ଓ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ପୃଥିବୀର ପ୍ରଥମ ରାଷ୍ଟ୍ର । ଜୁଆର ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିବା ଦେଶଗୁଡିକ – ଚୀନ, ନାଇଜେରିଆ ସୁଦାନ ଏବଂ ଆର୍ଜେଣ୍ଟାଇନା
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଗୁଜୁରାଟ, ତାମିଲନାଡୁ, ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ହେଉଛି ଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ଜୁଆର ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ପ୍ରଦେଶ ।
ଓଡିଶାରେ ପ୍ରାୟ ୩୨୦୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଜୁଆର ଚାଷ କରାଯାଉଛି । ଓଡିଶାର କଳାହାଣ୍ଡି, କୋରାପୁଟ, ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କର ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜୁଆରଚାଷ କରାଯାଏ । କେବଳ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ୩୮% ଜମିରେ ଜୁଆର ଫସଲ କରାଯାଏ, ଜୁଆର ଫସଲ ଶୁଷ୍କ ଚାଷ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବାରୁ – ଢିପ ଜମିରେ ଧାନ ବଦଳରେ ଜୁଆର କରାଯାଇପାରିବ ।
ଉଦ୍ଭିଦ ବର୍ଣ୍ଣନା
ଜହ୍ନା ପୋଏସି ବଂଶ ଅନ୍ତର୍ଗତ । ଏହି ପରିବାରର ସୋରଘମ ଏକ ପ୍ରଜାତି ବା ଜିନସ୍ ଏହି ସୋରଘମ ପ୍ରଜାତିର ୧୫ଟି ଜାତି ବା ପ୍ରକାର ରହିଛି । ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ବାଇକୋଲର ଗୋଟିଏ ଜାତି । ଏହି ଗଛର ଉଚ୍ଚତା ୦.୫ ରୁ ୪ ମିଟର । ଏହି ଗଛର ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶଗୁଡିକର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବର୍ଣ୍ଣନା ନିମ୍ନରେ କରାଗଲା ।
ଜୁଆରର ଛେରା ମକାଛେରା ଠାରୁ ଅଧିକ ତନ୍ତୁମୟ । ଭ୍ରୁଣମୂଳ କେବଳ ଏକମାତ୍ରା ଅସ୍ଥାୟୀ ମୂଳ ଅନ୍ୟସବୁ ସ୍ଥାୟୀ । ଶୀଘ୍ରମୂଳ ଶେଷ ଗଣ୍ଠିରୁ ବାହାରେ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ଶାଖା ପ୍ରଶାଖାଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଅଧିକାଂଶ ଚେର ମୃତ୍ତିକାର ୧୫ ସେ.ମି. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଶେଷ ଆଡକୁ ଯେଉଁ ସବୁ ଚେର ବାହାରେ ତାହା ୧-୧.୫ ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଥାଏ । ଜୁଆରର ଚେର ମୃତ୍ତିକାରେ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦକ୍ଷ । ବାୟବୀୟ ଚେର ଭୂମିର ଗଣ୍ଠିରୁ ବାହାରେ । ଏହି ଚେରଗୁଡିକ ହାଲକା ସବୁଜ ବର୍ଣ୍ଣର । ଏହା ଗଛକୁ ଠିକ୍ ଭାବେ ଛିଡା ହେବା ପାଇଁ ସହାୟ ହୋଇଥାଏ ।
କାଣ୍ଡ
କାଣ୍ଡ ନିଦା ମଜ୍ଜା ପୂର୍ଣ୍ଣ । କିସମ ଅନୁସାରେ ପ୍ରତ୍ୟକ ଗଛରେ ୭-୧୮ ଗଣ୍ଠିଥାଏ । ଜୁଆରର ପିଲ ହୁଏନି । କିନ୍ତୁ ଗଛ ପଡିଗଲେ ସେଠାରୁ ଗୋଟିଏ ପିଲ ବାହାରିଥାଏ । କାଣ୍ଡ ରସାଳିଆ ମିଠା ମଜ୍ଜା ପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ପତ୍ର
କିସମ ଅନୁସାରେ କାଣ୍ଡରେ ୭-୨୪ ଟି ପତ୍ର ଥାଏ । ପରିପକ୍ଵ ପତ୍ର ୩୦-୩୫ ସେ.ମି. ଲମ୍ବ – ୧.୫ – ୧୩ ସେ.ମି. ଓସାର ହୋଇଥାଏ । ଷ୍ଟୋମାଟା ପତ୍ରର ଦୁଇପାଖରେ ଥାଏ । ମରୁଡି ପଡିଲେ ପତ୍ରରେ ଥିବା ମୋଟର କୋଷ ଗୁଡିକ ଭିତରକୁ ସଙ୍କୁଚିତ କରିବା ଫଳରେ ଗଛ ମରୁଡି ସହିପାରେ । ପତ୍ରଗୁଡିକ ପରସ୍ପର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ସଜ୍ୱିତ ହୋଇଥାଏ ।
ସ୍ତବକ
ସ୍ତବକ ଏକ କେଣ୍ଡା, ଏହାକୁ ଶିଷା କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଲମ୍ବ ୭.୮ – ୫୦ ସେ.ମି.ଏବଂ ଚଉଡା ୪-୨୦ ସେ.ମି. ହୋଇଥାଏ । ଶିଷା /କେଣ୍ଡା କେତେଗୁଡିଏ ଶୂକିକାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
ଶୂକିକାଗୁଡିକ ସାଧାରଣତଃ ଯୋଡା ଯୋଡା ହୋଇଥାଏ । ସେଥିରୁ ଗୋଟିଏ ଅବୃନ୍ତ ଅନ୍ୟଟି ସବୃନ୍ତ ।
ଜଳବାୟୁ
ଜୁଆର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରତିକୂଳ ସହଣି ଫସଲ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫସଲ ଅପେକ୍ଷା ଜୁଆର ଦୁର୍ବିପାକ ସହିପାରେ । ରାଜସ୍ଥାନ, ପଞ୍ଜାବ ଓ ହରିଆନାର ଶୁଷ୍କ ଅଞ୍ଚଳରେ ଓ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ବିହାରର ଆର୍ଦ୍ର ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଏ । ଜୁଆର C ସେଣ୍ଟିଗ୍ରେଡ ରୁ C ତାପମାନ ସହିପାରେ । କମ୍ ବର୍ଷା ପାଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବଂ ଅଧିକ ବର୍ଷା ପାଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଜୁଆର ଚାଷ କରାଯାଏ । ଏହିପରି ୪୦ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢିପାଣି ଠିଆହେଲେ ମଧ୍ୟ ଫସଲ ମରେ ନାହିଁ । ଏହା ଛୋଟଦିନ ଫସଲ । ଦିନ ୧୨ ଘଣ୍ଟାରୂ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଥିବାବେଳେ ଜୁଆର ବଢେ ଏବଂ ୧୨ ଘଣ୍ଟାରୁ ଦିନ କମ୍ ହେଲେ ଖେଡପକାଏ । ଜହ୍ନାଫସଲ ବଢୁଥିବା ମରୁଡି ମାରିଲେ ଜହ୍ନା ଶୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥା ଧରେ । ଫଳରେ ମରୁଡିରୂ ରକ୍ଷା ପାଇଯାଏ ।
ମାଟି :
ଲାଲ - ରୁଗୁଡିଆ, ଦୋରସା, ପଟୁପକା ଓ କୃଷ୍ଣ କାର୍ପାସ ମାଟିରେ ଜୁଆର ଚାଷ ଭଲ ହୁଏ । ମାଳ ଅଞ୍ଚଳର ପାହାଡିଆ ଗଡାଣି ଜାଗାରେ ବର୍ଷାଋତୁରେ ଜୁଆର ଚାଷ ହୁଏ । ବର୍ଷାଦିନେ ନିଗିଡା ମାଟିରେ, ଶୀତ ଓ ଖରାଦିନେ ଦୋରସା ମଟାଳ ମାଟିରେ ଜୁଆର ଚାଷ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ନାଲିଆ ମୃତ୍ତିକାରେ ଏହା ଭଲ ହୁଏ ନାହିଁ । ପି.ଏଚ୍ - ୬.୦ - ୫.୫ ମଧ୍ୟରେ ଭଲ ହୁଏ । ଲୁଣୀ ଓ କ୍ଷାର ସହିବା ଶକ୍ତି ଏହାର ଅଛି । ମଧ୍ୟ ଭାରତର କୃଷ୍ଣ କାର୍ପାସ ମୃତ୍ତିକା ଜୁଆର ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ।
ବିହନ କିସମ
ଦେଶୀ ଜୁଆର ବହୁତ ଉଚ୍ଚା ହୁଏ ଏବଂ ୫-୭ ମାସରେ ଅମଳ ହୁଏ । ଅମଳ ବହୁତ କମ୍ ହୁଏ । ଦେଶୀ ବିହନ ଅପେକ୍ଷା ଉନ୍ନତ ବିହନ ପ୍ରାୟ ୨-୩ ଗୁଣ ଅଧିକ ଅମଳ ଦିଏ । ଶଙ୍କର ଜୁଆର କମ୍ ଉଚ୍ଚ ହୁଏ । ଏହାର ଖତ ଓ ସାରା ଅଧିକ ବିନିଯୋଗ କରିବା କ୍ଷମତା ରହିଛି । ୧୯୪୬ରୁ କୋ – ଅର୍ଡିନେଟ ସୋରଘମ ଇମ୍ପ୍ରୁଭମେଣ୍ଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି ନିମ୍ନରେ ଓଡିଶାକୁ ସୁହାଉଥିବା କେତେକ ଭଲ ବିହନର ନାମ ଦିଆଗଲା ।
ଲଗାଇବା ସମୟ :
ଜୁଆର ଖରିଫ, ରବି ଓ ଖରାଟିଆ ଫସଲ ରୂପେ ଚାଷ କରାଯାଏ । ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଖରିଫ ଫସଲ ରୂପେ, ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ରବି ଫସଲ ରୂପେ ଏବଂ ଜଳସେଚନ ସୁବିଧା ଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଗୋଖାଦ୍ୟ ଲାଗି ଖରାଟିଆ ଫସଲ ରୂପେ ଚାଷ କରାଯାଏ । ଓଡିଶାରେ ମୌସୁମୀବାୟୁ ଦ୍ଵାରା ବର୍ଷା ହେବାର ୧୫ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଯଦି ଜୁଆର ବୁଣାଯାଇପାରିବ ତେବେ ରୋଗପୋକ ଦାଉରୁ ଫସଲ ରକ୍ଷା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ୧୫%ଅମଳ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ ।
ଋତୁ |
ଲଗାଇବା ସମୟ |
ବର୍ଷା ଋତୁ |
ଜୁନ୍ |
ଶୀତ ଋତୁ |
ଅକ୍ଟୋବର ୧୫ ତାରିଖ ଠାରୁ ନଭେମ୍ବର ୧୫ ତାରିଖ |
ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ |
ଜାନୁୟାରୀ ୧୫ ତାରିଖ ଠାରୁ ଫେବୃୟାରୀ ୧୫ ତାରିଖ |
ବିହନ ପରିମାଣ :
୧୦-୧୨ କି.ଗ୍ରା. ବିହନ ହେକ୍ଟର ପିଛା ଯଥେଷ୍ଟ ।
ବିହନ ବିଶୋଧନ :
ବିହନ ବୁଣିବା ପୂର୍ବରୁ ଏକ କି.ଗ୍ରା. ବିହନ ଶୀତ ୩ ଗ୍ରାମ ହିସାବରେ କ୍ୟାପଟାନ୍ ବା ମନୋସାନ୍ ବା ଥିରାମ ଗୁଣ୍ଡ ଗୋଳାଇ ବିହନ ବିଶୋଧନ କରାଯାଏ ।
ଜମି ପ୍ରସ୍ତୁତି :
ଜୁଆର ଗୁଣ୍ଡ ଚାଷ ଦରକାର କରେ । ଲୁହା ଲଙ୍ଗଳରେ ଥରେ ଓ ଦେଶୀ ଲଙ୍ଗଳରେ ଦୁଇ – ଚାରିଓଡ ଚାଷ କରି ମଇ ଦେଇ ମାଟିକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରି ସମତୁଲ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଶେଷ ଓଡ ସମୟରେ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୧୦ ଗାଡି ଗୋବର ଖତ ଏବଂ ଉଇ ଲାଗିବା ଆଶଙ୍କା ଥିଲେ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି (୫%) କୁଇନାଲଫସ୍ ୩୭ କି.ଗ୍ରା. ପକାଇବା ଉଚିତ୍ ।
ବିହନ ବୁଣା :
ଜୁଆର ଧାଡିରେ ବୁଣିବା ଭଲ । ଏଥିପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବିହନ ବୁଣିବା ଯନ୍ତ୍ର ଅଛି । ବିହନ ବୁଣା ଯନ୍ତ୍ରରେ ବୁଣିଲେ ବିହନ ଠିକ୍ ଗଭୀରରେ ଓ ଠିକ୍ ଦୂରରେ ପଡେ । ଧାଡି କୁ ଧାଡି ୪୫ ସେ.ମି ଓ ମଞ୍ଜିକୁ ୧୫ ସେ.ମି. ବ୍ୟବଧାନ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ଧାଡିରେ ଅଧିକ ବିହନ ପଡି ଗଛ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ହେଲେ – ଗଛକୁ ଗଛ ୧୨-୧୫ ସେ.ମି. ରଖି ବଳକା ଗଛ ଘାସ ବାଛିବା ସମୟରେ ଅର୍ଥାତ୍ ୨-୩ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଉପାଡି ଦେବା ଉଚିତ୍ । ବିହନକୁ ଲଙ୍ଗଳ ସିଆର ପଛରେ ୨.୫-୪ ସେ.ମି. ଗଭୀରରେ ବୁଣାଯାଏ । ବୁଣିବା ସମୟରେ ଜମିରେ ପାଗଥିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଗୋଜି ଲଙ୍ଗଳ ସିଆରରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣର ସାର ଦେଇ ସିଆର ମାଟି ସହିତ ମିଶାଇ ଦେବା ପରେ ବିହନ ବୁଣି ମଇ ଦେଇ ଘୋଡାଇ ଦିଆଯାଏ । ବିହନକୁ ୪ସେ.ମି. ଗଭୀରରୁ ଅଧିକ ଗଭୀରରେ ବୁଣିବା ଅନୁଚିତ୍ ।
ସାର ପ୍ରୟୋଗ :
ଶଙ୍କର ଜୁଆର ପାଇଁ ୬୦ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାରଜାନ (N), ୩୦ କେଜି ଫସଫରସ୍ ( O5) ଓ ୩୬ କି.ଗ୍ରା. ପଟାସ୍ ( O) ଦରକାର । ବିହନ ବୁଣିବା ସମୟରେ ସବୁତକ ଫସଫରସ୍, ପଟାସ୍ ଓ ଚାରି ଭାଗରୁ ଏକ ଭାଗ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ସାର, ସିଆରରେ ଦେଇ ମାଟିରେ ମିଶାଇ ଦିଆଯାଏ । ଚାରି ଭାଗରୁ ଦୁଇଭାଗ ଯବକ୍ଷାଯାନ ଗଛ ଉଠିବାର ୩ ସପ୍ତାହ ପରେ ଓ ଆଉ ଏକ ଭାଗ ୬-୭ ସପ୍ତାହ ଭିତରେ କୋଡା ଖୁସା, ଘାସ ବଛା ଓ ହୁଡା ଟେକା ସମୟରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । ଅଣ ଜଳସେଚିତ ଓ କମ୍ ବର୍ଷା ହେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ବୁଣିବା ସମୟରେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
ଅନ୍ତଃଚାଷ :
ବୁଣିବାର ୨-୩ ସପ୍ତାହରେ ଥରେ ଓ ୬-୭ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଆଉଥରେ ଏହିପରି ଦୁଇଥର ଘାସ ବାଛି – କୋଡା କରି ବଳକା ସାର ପକାଇ ହୁଡା ଟେକି ଦିଆଯାଏ । ଗଛର ଖୁବ୍ ନିକଟରେ ବା ୫ ସେଣ୍ଟିମିଟରରୁ ଅଧିକ ଗଭୀରରେ ଖୁସାଇବା ଅନୁଚିତ ।
ଜଳସେଚନ :
ସାଧାରଣତଃ ଜୁଆର ଗୋଟିଏ ମରୁଡି ସହଣି ଫସଲ । ଏହି ବର୍ଷାଦିନେ ଫସଲରେ ପାଣି ଦରକାର ହୁଏ ନାହିଁ । ଯଦି କେଣ୍ଡା ବାହାରିବାଠାରୁ ଦାନ ଧରିବା ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଦୌ ବର୍ଷ ନ ହୁଏ ତେବେ ପାଣି ମଡାଇବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ଅଧିକ ପାଣି ନିଗିଡି ଯିବା ପାଇଁ ବିଲରେ ନାଳୀ କରିବା ଦରକାର । ଫୁଲ ଉଡେଇବା ଠାରୁ ଦାନା ପାକଳ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଟିରେ ବତର ରହିବା ଦରକାର । ଯଦି ଏହି ସମୟରେ ଜମିର ଆବଶ୍ୟକ ବତର ନଥାଏ ତେବେ ଫୁଲ ଉଡାଇବା ସମୟରେ ଦାନା କ୍ଷୀର ଢୋକିବା ସମୟରେ ପାଣି ମଡାଇବା ଦରକାର । କୌଣସି ସମୟରେ ଫସଲ ଯେପରି ଝାଉଂଳି ନଯାଏ । ଶୀତ ଓ ଖରାଟିଆ ଫସଲ ଜଳସେଚନ ଦରକାର କରେ । ଜହ୍ନାର ଖେଡ ପକାଇବା ସମୟ ତା’ ଜୀବନର ସଙ୍କଟ କାଳ । ଏହି ସମୟରେ ପାଣି ମଡାଇବା ଦରକାର । ଜହ୍ନା ଗଛ ଉଠିବା ପରେ ୧୦-୧୨ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ୫-୬ ଥର ପାଣି ମଡାଇବା ଉଚିତ୍ । ସର୍ବମୋଟ ୪୦-୬୦ ସେ.ମି. ପାଣି ଜହ୍ନା ଫସଲ ଦରକାର କରେ ।
ଜହ୍ନା ଅମଳ :
ଉନ୍ନତ ଚାଷପ୍ରଣାଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କଲେ ଓ ଜଳସେଚନ ସୁବିଧା ଥିଲେ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୫୦ କୁଇଣ୍ଟାଲ ଜହ୍ନା ମଞ୍ଜି ଓ ୧୦୦ – ୧୨୫ କୁଇଣ୍ଟାଲ କଡକି ଅମଳ ହୋଇଥାଏ । ବର୍ଷାଧାର ଜହନାର ଫସଲରୁ ୨୫ – ୩୦ କୁଇଣ୍ଟାଲ ଜହ୍ନା ଓ ୮୦-୧୦୦ କୁଇଣ୍ଟାଲ ଅମଳ ହୋଇଥାଏ । ଜହ୍ନାର ଶୁଖିଲା ଗଛକୁ କଡକି କୁହାଯାଏ । କଡକି ଗୋ – ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଜହ୍ନା ଥୋପା ଖଳାରେ ଶୁଖାଇ ଠେଙ୍ଗାରେ ପିଟି ଅମଳ କରାଯାଏ । ବେଙ୍ଗଳା ପକାଇ ମଧ୍ୟ ଅମଳ କରାଯାଏ ।ଆଧାର – ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଗବେଷଣା ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦ
Last Modified : 4/26/2020