ବିହନ ପରୀକ୍ଷା

ସଠିକ୍ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିବା ପାଇଁ ବିହନ ପରୀକ୍ଷା ଅତି ଆବଶ୍ୟକ । ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ନିମିତ୍ତ ସର୍ବଦା ପରୀକ୍ଷିତ । ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ବିହନ ଚାଷୀ ମାନେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ ।

ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ବିହନ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ

ଜାଣି ରଖିବା ଉଚିତ ଯେ ବିହନ ପରୀକ୍ଷା ଫଳାଫଳ ମୁଖ୍ୟତଃ ବିହନ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ନମୁନା ଏପରି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଉଚିତ ଯେପରି ଏହା ସମୁଦାୟ   ଗଚ୍ଛିତ ବିହନର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ କରୁଥିବ ।

ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ ପ୍ରଣାଳୀ

ସମଜାତୀୟ ସମରୂପ ଅପ୍ରଭାବିତ ବିହନ ନମୁନା ବିଭିନ ପ୍ରକାର  ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇପାରେ । ଗୋଦାମ  ନିଃସରଣ ମୁହଁ ଠାରୁ ବା ବିହନ ନଳୀ ଠାରୁ ବିହନ ସାଇତି  ରଖିବା ପାତ୍ରର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟ୍ରାୟର ଦ୍ଵାରା ବିହନ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ   କରାଯାଇପାରିବ । କିନ୍ତୁ ବସ୍ତା ବା ଡୋଲିରୁ ଟ୍ରାୟର ଦ୍ଵାରା   ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ ।

ଟ୍ରାୟରଟି ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଲାମ୍ବା ହୋଇଥିଲେ ଏକ  ପ୍ରାନ୍ତରୁ ଅନ୍ୟପ୍ରାନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିହେବ।

ବ୍ୟାଗ ଟ୍ରାୟର ବ୍ୟବହାର କରି ଗନି ବ୍ୟାଗରୁ ବିହନ ନମୁନା  ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ । ଗନି ବ୍ୟାଗକୁ ଶାୟିତ କରି ଟ୍ରାୟର ଦ୍ଵାରା  ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ । ବ୍ୟାଗ ଟ୍ରାୟର ମୁହଁ ପାର୍ଶ୍ଵରୁ ଶେଷ  ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୁରାଇ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ ।

ନମୁନା ପରିମାଣ

ବିହନ ମଞ୍ଜି ୬ଟି ବା ତାଠାରୁ କମ୍ ବସ୍ତା ଥିଲେ ପ୍ରତ୍ୟକ ବସ୍ତାରୁ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଉଚିତ । କିନ୍ତୁ ଶତାଧିକ ବସ୍ତା ଥିଲେ ପ୍ରତି ୬ ବସ୍ତାରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତାରୁ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରି ସମସ୍ତ ନମୁନାକୁ ଭଲ ଭାବେ ମିଶାଇ କାର୍ଯ୍ୟକାରି ନମୁନା ପରୀକ୍ଷାଗାରକୁ ପଠାଯାଏ । ସଂଗୃହିତ କରାଯିବା ସମସ୍ତ ନମୁନାକୁ ମିଶାଇ ଭାଗ ଭାଗ କରି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ  ନମୁନା ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ନମୁନା ମିଶାଇ ଭାଗ ଭାଗ କରିବା ଯନ୍ତ୍ରର ସହାୟତା ନିଆଯାଏ । ଏହିପରି ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିବାର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ ବିହନ   ନମୁନା ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ସଂଗ୍ରହ କରିବା । କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ବିହନ ନମୁନାରେ ପ୍ରାୟ ୨୭୦୦ ବିହନ ମଞ୍ଜିଦାନା ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ବିହନ ନମୁନା ପ୍ରକାର

ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ନମୁନା ୩ ପ୍ରକାର ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ   । ଯଥା  : -

1. ସର୍ଭିସ ନମୁନା

ଏହି ନମୁନା ଗୁଡିକ ଚାଷୀ ମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା, ବିହନ ସଂଗ୍ରହକାରୀଙ୍କ ଦ୍ଵାରା, ସମବାୟ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ଵାରା ବା ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ଫାର୍ମରୁ ସଂଗୃହିତ ହୋଇ ଆସିଥାଏ । ଏହି  ବିହନ ନମୁନା ଗୁଡିକ ସରକାରୀ କ୍ଷମତାପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସଂଗୃହିତ ହୋଇନଥାଏ । ସର୍ଭିସ ବିହନ ନମୁନା ଗୁଡିକୁ ଯଥାଶୀଘ୍ର ପରୀକ୍ଷା କରି  ବିହନର ଗୁଣାତ୍ମକ  ମାନ ବିଷୟରେ ପ୍ରେରକଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦିଆଯାଏ ।

2. ପ୍ରାମାଣିକ ନମୁନା

ବିହନ ପ୍ରାମାଣିକ ଅଧିକାରୀର ବିହନ ପ୍ରାମାଣିକ ନିରୀକ୍ଷଣ ଏହି ବିହନ ନମୁନା ଗୁଡିକ ସଂଗ୍ରହ କରି ବିହନ ପରୀକ୍ଷାଗାରକୁ ପଠାଇଥାନ୍ତି । ପରୀକ୍ଷାଗାରରୁ  ଫଳାଫଳ ପାଇବା ପରେ ବିହନର ଗଯାହେବା ଶତକଡା ଭାଗ ଓ ବିଶୁଦ୍ଧତା ଜାଣି ପ୍ରାମାଣିକ ପତ୍ର ସହ ଉପଯୁକ୍ତ ବିହନକୁ ବିକ୍ରି ପାଇଁ  ବଜାରକୁ  ଛଡାଯାଏ ନଚେତ୍ ବିହନ  ପାଇଁ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ମଞ୍ଜି ନାକଚ କରି ଦିଆଯାଏ   ।

3. ସରକାରୀ ବିହନ ନମୁନା

ବିହନ ନିୟମ ଓ ଆଇନ ଲାଗୁ କରୁଥିବା ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଏହି  ବିହନ ନମୁନା ଗୁଡିକ ପରୀକ୍ଷାଗାରରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ । ପରୀକ୍ଷା ଫଳାଫଳ  ପାଇବାପରେ ବିହନ  ପାଇଁ ଏହା ଉପଯୁକ୍ତ କି ନୁହେଁ ଯାନୀ ତଦନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟବିଧି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

ଅତି କମ୍ ରେ କେତେ ଓଜନର ବିହନ ମଞ୍ଜି ପରୀକ୍ଷାଗାରକୁ ପଠାଇବେ ତାହାର ବିବରଣୀ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଗଲା  ।

ଶସ୍ୟ  ଜାତୀୟ  ଫସଲ

ତନ୍ତୁ  ଜାତୀୟ   ଫସଲ

ଚରା  ଫସଲ

ତୈଳ  ଜାତୀୟ  ଫସଲ

ଡାଲି  ଜାତୀୟ

ଆଧାର  - ଶିକ୍ଷକ  ଶିକ୍ଷା  ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ  ଶିକ୍ଷା  ଗବେଷଣା  ଓ  ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ  ପରିଷଦ