ଭାରତୀୟ ବନୌଷଧି ମଧ୍ୟରେ ଅଁଳା ବୃକ୍ଷ ସର୍ବପରିଚିତ ଉଦ୍ଭିଦ । ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଆମ ଦେଶରେ ଅଁଳା ପାରମ୍ପରିକ ଭାବରେ ଦେଶୀୟ ଔଷଧ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଆସୁଛି ।
ଅଣସୋରିଷିଆ, ଅଣସୋରିଷମ ବା ଅଜଗନ୍ଧା
ଅନନ୍ତମୂଳ ଏକ ବହୁବର୍ଷୀୟୁ , ପତଳା, ଗୁଳ୍ମଜାତୀୟ ଆରୋହଣଶୀଳ ଲଟା ଅଟେ । ଏହା ଲଟା ସଦୃଶ ଉଦ୍ଭିଦଟି ଜାତୀୟ ସମଗ୍ର ପ୍ରାନ୍ତରେ ବିଶେଷତଃ ବିହାର , ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ , ସୁନ୍ଦରବନ , ପଶ୍ଚିମଘାଟ , ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଦାକ୍ଷଣାତ୍ୟ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାକୃତିକ ରୂପରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।
ଭାରତୀୟ ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅଶୋକ ବୃକ୍ଷର ମହତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ପୌରାଣିକ ଓ ଐତିହାସକ ଆଖ୍ୟାନରୁ ଏହାର ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ ମିଳେ ।
ଅଶ୍ଵଗନ୍ଧା ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭାରତୀୟ ବନୌଷଧି ରୂପେ ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଆୟୁର୍ବେଦୀୟ ଔଷଧ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଆସୁଛି । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଂଶ ଯଥା ଚେର, ପତ୍ର, ଫଳ, ମଞ୍ଜି ପ୍ରଭୁତି ଔଷଧ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା ମଧ୍ୟ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହାର ଚେର ବହୁଳ ପରିମାଣରେ ଉପଯୋଗ ହୋଇଥାଏ ।
ଏକ ଦ୍ରୁମ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ । ଏହାର ଫୁଲ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଓ ସୁଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ ।
ଆମ୍ୱିଳିତି, ଯାହାକୁ ଅମ୍ଳିତୀ ଓ ସଂସ୍କୃତରେ ଚାଂଗେରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ
ବିଶ୍ଵର ଉଷ୍ଣ ତଥା କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ପ୍ରଜାତିର ଇସବଗୋଲ ଗୁଚ୍ଛ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ଜୀବଜଗତ ତିଷ୍ଠି ରହିବା ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ଭିଦର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଉଦ୍ଭିଦ ବିନା ମନୁଷ୍ୟର ଜୀବନଧାରଣ ଦୁର୍ବିସହ ହେବା ସୁନିଶ୍ଚିତ । ଏହି ଉଦ୍ଭିଦ ଉପରେ ମନୁଷ୍ୟ ସଦା ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
ଓଡିଶାରେ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷ ଚାଷ କରିବାର ସୂଚନ
ଓଡିଶା ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦଭରା ରାଜ୍ୟ । ଏହାର ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ, ଖଣି ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଜଳ ସମ୍ପଦକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଦିଗରେ ବିନିଯୋଗ କରାଯାଇପାରୁନଥିବାରୁ ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଗତି ଆଶାନୁରୂପକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିପାରୁନାହିଁ ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ଓଲୁଅ ଚାଷ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷ ମେଥି ଚାଷ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ କାକମାଚୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ କାକମାଚୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ କୁଙ୍କୁମ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ଗୁଗୁଳ ଭାରତୀୟ ବନୌଷଧିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି
ଗୁଡାମାରୀ ଏକ ମୃଦୁଲୋମଶ, ବହୁଶାଖାୟିତ କାଠୁଆ ଲଟା ଅଟେ । ଏହି ଲଟା ମୁଖ୍ୟତଃ ଶୁଷ୍କ ପତ୍ରମୋଚୀ ଓ ବୁଦୁବୁଦିଆ ଜଙ୍ଗଲରେ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାର ପତ୍ର ଅନ୍ତ୍ୟନ୍ତ ତିକ୍ତ ଅଟେ ।
ଗୁଳୁଚୀଲତା ଔଷଧ ନିର୍ମାଣ ରେ କରାଯାଏ
ଘିକୁଆଁରି ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷରେ ପ୍ରାକୃତିକ ରୂପେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ବହୁବର୍ଷୀୟ ମାଂସଳ ପତ୍ରବିଶିଷ୍ଟ ଗୁଳ୍ମ । ଔଷଧ ତଥା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରସାଧନ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବାରୁ ସମ୍ପ୍ରତି ଏହାର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଚାହିଦାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହାର କୃଷିକରଣ ଦିଗରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଉଛି ।
ଚନ୍ଦନ ବୃକ୍ଷ ପ୍ରକୃତିର ଅମୂଲ୍ୟତମ ଉପହାର । ଚନ୍ଦନ ଗଛ ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ତଥ୍ୟ ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ଚନ୍ଦ୍ରଶୂର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ଡାଲଚିନି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ତୁଲସୀ ବୃକ୍ଷ ଚାଷ କିପରି କରିବେ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ତଥ୍ୟ ।
ଥାଲକୁଡି ଏକ ଭୁଇଁ ପ୍ରସାରୀ କ୍ଷୁପ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ । ବିଶେଷତଃ ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ଓ ଓଦାଭୁଇଁରେ ଏହା ବିକଶିତ ହୁଏ । ଆୟୁର୍ବେଦର ମଣ୍ଡୁକପର୍ଣ୍ଣୀ ଓ ସରସ୍ଵତୀ ନାମରେ ଏହି ଉଦ୍ଭିଦଟି ପରିଚିତ ।
ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ଧ୍ଵନ୍ଵନ୍ତରୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦିଆ ଯାଇଛି ।
ନିମ୍ବ ବୃକ୍ଷର ସମସ୍ତ ଅଂଶ ଔଷଧୀୟ ଗୁଣର ସମୃଦ୍ଧ
ପଳାଶ ଏକ ମଧ୍ୟମ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ପତ୍ରମୋଚୀ ବୃକ୍ଷ । ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୁଷ୍କ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବାଦଦେଲେ ଏହା ଭାରତର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଭାବରେ ବିଶେଷତଃ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଜଙ୍ଗଲରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ପାଞ୍ଚ ଆଙ୍ଗୁଳିଆ ଏକ ମୃଦୁ , ଆରୋହଣଶୀଳ ସୁନ୍ଦର ଲତା ଉଦ୍ଭିଦ ଅଟେ । ଯାହାକି ପ୍ରାକୃତିକ ରୂପରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଗଛ ଉପରେ ଛାଡିଥିବାର ଦେଖାଯାଏ ।
ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଭାରତବର୍ଷ ପାତାଳ ଗରୁଡର ବ୍ୟବସାୟିକ ଔଷଧୀୟ ବ୍ୟବହାର ପରମ୍ପରା ରହିଆସିଛି । ଭାବପ୍ରକାଶ ନିଘଣ୍ଟୁ , ରାଜନିଘଣ୍ଟୁ ଓ ସୁଶ୍ରୁତ ସଂହିତା ପ୍ରଭୁତି ଆୟୁର୍ବେଦର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଣ ଶାସ୍ତ୍ରମାନଙ୍କରେ ସର୍ପଗନ୍ଧା (ପାତାଳ ଗରୁଡ ) ର ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ- କର୍ମ- ପ୍ରୟୋଗ- ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।