ପନିପରିବା ଚାଷ (ସାଲାଦ ଜାତୀୟ ପରିବା)
ପନିପରିବା ଚାଷ (ସାଲାଦ ଜାତୀୟ ପରିବା)
ସାଲଦାର ଜାତୀୟ ପରିବା
ଆଧୁନିକ ଦୈନଦିନ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଭିତରେ ସାଲଦାର ସ୍ଥାନ ଅନ୍ୟତମ । ସାଲାଦ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ (୧) ଫଳ ସାଲାଦ ଓ (୨) ପରିବା ସାଲାଦ । ପରିବା ସାଲାଦ ବିଷୟରେ ଏଠି କେବଳ ଦିଆଯାଇଛି । କଞ୍ଚା ପରିବା ଖାଇବା ପ୍ରଥା କେବଳ ସହର ନୁହେଁ ଗାଁ ଗହଳିରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ଭାତ ସାଙ୍ଗକୁ ଡାଲି, ତରକାରୀ ଓ କଞ୍ଚା ପରିବା - କାକୁଡି, ପିଆଜ, ମୂଳା, କଞ୍ଚାଲଙ୍କା, ଟୋମାଟୋ, ଲେମ୍ବୁ ଆଦି ପରିବା ଗୁଡିକୁ କାଟି ଲୁଣ ଗୋଳାଇ ଖିଆଯାଏ। ଆଜିକାଲି ଆଧୁନିକ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀରେ ନାନା ପ୍ରକାରର ପରିବାକୁ ମିଶାଇ ସାଲାଦ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ସେଥି ଭିତରୁ ଲେଟ୍ୟୁସ,ଏନଡାଇଉ, ଚିକୋରି, ପାରସଡି, ଚାଇଭ, କ୍ରେସ, ୱାଟର କ୍ରେସ ସହ କାକୁଡି, ପିଆଜ, କଞ୍ଚାଲଙ୍କା, ମୂଳା, ଗାଜର, ବିଟ ଆଦି ପରିବା ଗୁଡିକୁ ଲୁଣ ଲେମ୍ବୁରସ ବା ସିରକାରେ ଗୋଳି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । କଞ୍ଚା ପରିବା ସ୍ଵାସ୍ଥ ପକ୍ଷରେ ହିତକର ଓ ରୁଚି କାରକ ମଧ୍ୟ । କେବଳ ଲେଟ୍ୟୁସ ଫସଲ ବିଷୟଟି ଏଠାରେ ଦିଆଗଲା ।
ଲେଟ୍ୟୁସ ଫସଲ
ଲେଟ୍ୟୁସ
ଲେଟ୍ୟୁସ ତଟକା ଧଳା ମାଂସଳ ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହା ଆମେରିକା, ଇଂଲଣ୍ଡ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଆଦି ଦେଶ ବହୁ ପରିମାଣରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ଆମ ଦେଶରେ କମ ଲୋକ ଏହାକୁ ସାଲାଦ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି । ଏହା ଶାଗ ପରି ସିଝାଇ ଖାଇବାର ଦେଖାଯାଏ । ଲେଟ୍ୟୁସରେ ଲୌହ ପଦାର୍ଥ ଭରପୁର ଥାଏ ।
- ବଂଶବୃଦ୍ଧି - ଲେଟସ ବୀଜ ଦ୍ଵାରା ବଂଶ ବିସ୍ତାର କରିଥାଏ । ଏକ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଚାରା ରୋପଣ କରିବା ଲାଗି 3 ରୁ 4 କେ. ଜି ମଞ୍ଜି ଦରକାର ହୋଇଥାଏ ।
- ପ୍ରକାର - ଲେଟ୍ୟୁସ ଗୁଡିକର ବୟନ ବା ଗଠନ, ଆକାର ଓ ରଙ୍ଗକୁ ଧରି ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ ।
କସ ଲେଟ୍ୟୁସ
ଏହା ସିଧାହୋଇ ବଢି ଲାମ୍ବା ପତ୍ର ମୁଣ୍ଡ ବାନ୍ଧନ୍ତି । ଏହାର ଚାମୁଚାକାର ପତ୍ର ଗୁଡିକ ସହଜ ଭଙ୍ଗୁର ଓ ଖସମସିଆ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଏହାର ଆଦର ବେଶୀ ।
ଉଦାହରଣ – ମେକିଙ୍ଗ ପେରିସ ହ୍ଵାଇଟି, ପେରିସ କସ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଚାଷ କରାଯାଏ ।
କ୍ରିସ୍ପ ହେଡ
ଏହାର ପତ୍ର ମୁଣ୍ଡ ଗୁଡିକ ବନ୍ଧା କୋବି ପରି ପତ୍ର ଗୁଡିକ ଗୋଟିକ ପରେ ଗୋଟିଏ ଆବୋରି ହୋଇ ବାନ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଖସମସିଆ ହୋଇଥାଏ ।
ଉଦାହରଣ - ଇମ୍ପରିଏଲ ୮୪୭ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ କିସମର ଚାଷ କରାଯାଏ ।
ଫତୁରି ବା ଖୋଲା ପତ୍ରଯୁକ୍ତ ଲେଟୁସ
ଏହାର ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟି ଗୋଟି ହୋଇ ଗୋଟିଏ ଜାଗାରୁ ଗୁଚ୍ଛପରି ହୋଇ ବଢିଥାଏ । ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିକ ପରେ ଗୋଟିଏ ହୋଇ ବଢିନଥାନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକାରର ଲେଟ୍ୟୁସ ଗୁଡିକ ଶୀଘ୍ର ବଢିଥାନ୍ତି ।
ଉଦାହରଣ – ଚେଇନିଜ ଏଲୋ, ସ୍ଲୋବୋଲଟ ଇତ୍ୟାଦି ।
ଏହା ଛଡା ବଟର ହେଡ ପ୍ରକାରର ଲେଟ୍ୟୁସ ଗୁଡିକ କ୍ରିସ୍ପ ଲେଟ୍ୟୁସ ପରି । ଏହାର ପତ୍ରଗୁଡିକ ଚିକଣ, ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶିରାଯୁକ୍ତ, ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କୋମଳ ଓ ଲହୁଣି ପରି ମହକ ଥାଏ ।
ପୂର୍ବୋକ୍ତ ପ୍ରକାର ଛଡା ନାନା ପ୍ରକାର ଲେଟ୍ୟୁସ ମଞ୍ଜି ବିକ୍ରି ହୋଇଥାଏ । ଯେପରି ବିରାବୋଷ୍ଟନ, ବରପିଏନ, ଗ୍ରେଟଲେକ, ୱେ ହେଡ, ନ୍ୟୁୟାର୍କ ବା ୱାଣ୍ଡରଫୁଲ, ବ୍ଲକସିଡେଡ ସିମସନ, ଗୋଲଡନ ବାଲ, ଏ.ଆଇ.ୟୁନିଭର୍ସଲ, ଲିଟିଲ ଜେମ, ଆଇସ ବେର୍ଗ, ଇମ୍ପାରିଏଲ, ପେରିସକସ ଇତ୍ୟାଦି ।
ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ – ଲେଟ୍ୟୁସ ହେଉଛି ଶୀତ ଦିନିଆ ଫସଲ । ମଞ୍ଜି ଗୁଡିକ ଅଙ୍ଗୁରଣ ହେବା ଲାଗି ୮୦ ଫ.ହି . ରୁ ଅଧିକ ଉତ୍ତାପ ଦରକାର କରେ ନାହିଂ ଗରମ ଓ ଶୁଷ୍କ ଜଳବାୟୁରେ ଶାଗୁଆ ରଙ୍ଗପରି ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପିତାଲାଗେ ଓ ଟାଣ ହୋଇଥାଏ । ବନ୍ଧାକୋବି ସଦୃଶ୍ୟ ଲେଟ୍ୟୁସ ଗୁଡିକ ଅଧିକ ଥଣ୍ଡା ଦରକାର କରିଥାଏ । ଦୋରସା ଓ ବହୁପରିମାଣରେ ଜୈବିକ ପାଦାର୍ଥ ଥିବା ମୃତ୍ତିକା ଏହି ଫସଲ ଲାଗି ଉତ୍ତମ । ମୃତ୍ତିକା ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଉଦ୍ଭିଦ ଖାଦ୍ୟ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ଲେଟ୍ୟୁସ ଚାରା ରୋପଣ କରିବା ଭଲ ।
ଏହା ୪ ରୁ ୬ ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ପଟାଳିରେ ଚାରା ଉତ୍ତାରିବା ଲାଗି ମଞ୍ଜି ବୁଣାଯାଏ । କ୍ଷେତକୁ ଭଲ ଭାବେ ଚାଷ କରି ସମତଳ କରାଯାଏ । ବନ୍ଧାକୋବି, ଫୁଲକୋବି ଲାଗି କ୍ଷେତ ପ୍ରସ୍ତୁତି କଲାପରେ ବନ୍ଧା ବା ଫୁଲକୋବି ଧାଡି ଭିତରେ ଲେଟ୍ୟୁସ ଲଗାଯାଇଥାଏ । ପୁରା ଫସଲ ଲଗାଗଲେ ଧାଡି ମଧ୍ୟରେ ୧୮° ଓ ଗଛ ମଧ୍ୟରେ ୧୨° ବ୍ୟବଧାନ ରାଖୀ ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଏ । ଏହି ଫସଲ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୭୫ କେ.ଜି. ପଟାସ ଦରକାର କରେ । ୨୫ ରୁ ୩୭.୫ ଗାଡି ଗୋବରଖତ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଇପାରେ । ଦରକାର ମୁତାବକ ଜଳ ସେଚନ କରାଯାଏ । କେହି କେହି ଜଳ ସେଚନ କରିବା ପୂର୍ବକୁ ଗଛ ପ୍ରତି ୧୦ ଗ୍ରାମ ଏମୋନିଏମ ସଲଫେଟ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥାନ୍ତି । ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୯୦ କ୍ଵିଣ୍ଟାଲ ଲେଟ୍ୟୁସ ଅମଳ ହୋଇଥାଏ ।
ଆଧାର – ଡ଼ଃ ରମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ, ମୁଖ୍ୟ ଅଧ୍ୟାପକ, ଉଦ୍ୟାନ ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗ, କୃଷି ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଭୁବନେଶ୍ଵର
Last Modified : 7/23/2019
