ଓଡିଶାର ମୃତ୍ତିକା ଓ ଏହାର ସୁବିନିଯୋଗ (କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ )

ମୃତ୍ତିକା ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କୌଶଳ ଏବଂ ପଦ୍ଧତି

ଓଡିଶାର ମୃତ୍ତିକା ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଓ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନର ଆଧୁନିକ ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଇଛି   ।  ସେହଗାଲ ପ୍ରଭୁତି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ (୧୯୮୭) ମତ ଅନୁଯାୟୀ ଏଥିରେ ତିନି ସୋପାନ ବିଶିଷ୍ଟ ପଦ୍ଧତି ଯଥା; ଫଟୋର ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ, କ୍ଷେତ୍ର ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଏବଂ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ   ।

ରାଜ୍ୟ ଭୂଭାଗର ଭୂଉପଗୃହ, ମାନଚିତ୍ର, ବିଷାଦ ଭାସ ଏବଂ ଭୂପ୍ରକଟୁଇ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରେ ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟର ୧.୨୫୦.୦୦ ମାନକ ଏକ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଛି   ।

ଭୂଉପଗୃହ ଚିତ୍ରରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ତଥ୍ୟକୁ ଦେଶର ଟପୋ ମାନଚିତ୍ର (୧.୨୫୦୦୦୦) ରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ଏହାକୁ କ୍ଷେତ୍ର ସର୍ବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ   ।  ଏଥି ନିମିତ୍ତ ଏକ ତ୍ରିସ୍ତରୀୟ ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ,  ତାହା ହେଲାଫ

• ମୃତ୍ତିକା ଓ ଭୂଭାଗର ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତି ଫର୍ଦ ପାଇଁ ୫ ରୁ ୧୦ ନମୂନା ମାଟିର ବିଶଦ ପରୀକ୍ଷା  ।
• ଭୂ ପ୍ରକୃତି ଓ ମୃତ୍ତିକାର ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଯାଞ୍ଚ ବ୍ୟବସ୍ଥା   ।
• ଉପରୋକ୍ତ ସର୍ବେକ୍ଷଣକୁ  ସଠିକ ଆଧାର ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ନିୟମିତ ୧୦ କି.ମି ବ୍ୟବଧାନରେ ଏକ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ  ।

ଏକ ନିୟୁତ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପ୍ରତି ୧.୨୫୦.୦୦୦ ମାନକ ଭୂବୃତ୍ତାନ୍ତ ଫର୍ଦ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ନମୁନା ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ । ବିଭିନ୍ତ ଭୂ- ଭାଗ, ଅଗର ନମୁନା ସଂଗ୍ରହର ସ୍ଥାନ ପ୍ରଭୁତି ମାନ ଚିତ୍ରରେ  ପ୍ରଦତ୍ତ ହୁଏ ଯାହାଦ୍ଵାରା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ସ୍ଥାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ  ।

ଏକ ମୃତ୍ତିକାପ୍ରୋଫାଇଲ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରୁ ସଂଗୃହିତ ନମୁନା, ମାଟିର ଭୌତିକ ଗୁଣ ଯଥା : ଗଠନ ଓ ଚୟନ ଇତ୍ୟାଦି ଏବଂ ରାସାୟନିକ ଗୁଣ ଯଥା ମାଟିର ଅମ୍ଳଟି ଡ଼ବଲଇଉ, ବିଦ୍ୟୁତ ପରିବହନତ୍ଵ, ଜୈବ ଅଙ୍ଗାର, ଚୂନଅଂଶ ଆଦି ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ   ।  କେତେକ ସ୍ଥାନର ଆୟନର ପୃକ୍ତତା ପ୍ରଭୁତି ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ ।  ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦସ୍ତା , ଲାମ୍ବା, ଲୁହା ଓ ମାଙ୍ଗାନିଜ ଅଣୁ ଇତ୍ୟାଦି ପୋଷାକର ପରିମାଣ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଏ  ।  ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ କରୁଥିବା ମୃତ୍ତିକା ଆକୃତି, ଅଣୁ, ଆକୃତି, ଧତବୀୟ, ଭୌତିକ ଏବଂ ରାସାୟନିକ ଗୁଣବର୍ତ୍ତାକୁ ଅନ୍ୟସ୍ଥାନ ମାଟିର ଏହିସବୁ ଗୁଣ ସହିତ ତୁଳନା କରିବା ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ କରି ରଖାଯାଏ   ।

ମୃତ୍ତିକା ମାନଚିତ୍ର

ଓଡିଶା ମୃତ୍ତିକା ସମ୍ପଦର ମାନଚିତ୍ର ଉପରୋକ୍ତ ତିନି ସୋପାନ ସ୍ତରକୁ ନେଇ ୧.୨୫୦.୦୦୦ ମାନରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି,  ଏହା ୨୭ ଗୋଟି ଫର୍ଦ୍ଦକୁ ନେଇ ଗଠିତ  ।  କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଛୋଟ କରାଯାଇ ୧.୫୦୦.୦୦ ମାନ ବିଶିଷ୍ଟ ୪ ଟି ଫର୍ଦ୍ଦରେ ଛପା ଯାଇଛି   ।  ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ଏହି ମାନଚିତ୍ରକୁ ୧.୨୫୦.୦୦ ମାନରେ ଆମୋନିଆ ପ୍ରିଣ୍ଟ କରାଯାଇ ପାରିବ   ।

ଚାରିଫର୍ଦ୍ଦ ବିଶିଷ୍ଟ ମୃତ୍ତିକା ମାନଚିତ୍ର (୧.୫୦୦.୦୦୦) ର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଚିତ୍ର ଓ ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ ଥାଏ   ।  ଏହା ମୃତ୍ତିକା ସଂଘ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବହୁଭୁଜି ସଂଖ୍ୟା ଯଥା ୦୦୦୧,୦୦୦୨,୦୦୦୩  ଇତ୍ୟାଦି ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ   ।  ଏହି ସଂଖ୍ୟା ମାନଙ୍କର ମାନଚିତ୍ର ଏକକ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ   ।  ଏହା ଦୁଇଟି ମୃତ୍ତିକା ପରିବାର ର ସବବନ୍ଧକୁ ସୁଚାଇଥାଏ   ।  ମାନଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବା ଏକକ ମୃତ୍ତିକାର ପ୍ରଧାନ ଗୁଣବର୍ତ୍ତା ଗୁଡିକୁ ସୁଚାଇଥାଏ   ।  ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତିକ ସ୍ତରରେ ବୁଝିବା ପାଇଁ ମାଟିର ବର୍ଗୀକାରଣ ନାମ ଏକ ପୃଥକ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଦିଆଯାଇଥାଏ   । ପ୍ରଧାନ ମୃତ୍ତିକାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଧର୍ମମାନ ଉପାୟରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ହୋଇଥାଏ    ।

ବିସ୍ତୁତ ତ୍ରିସ୍ତରୀୟ ମାନଚିତ୍ର ସଂକେତ

1. ଉପରସ୍ତର
• ମୃତ୍ତିକା ବର୍ଗ ( ଇନସେପଟିସଲ )
• ଉପବର୍ଗ (ଅକ୍ରେପଟ)
• ମହା ମୃତ୍ତିକା ବର୍ଗ (ଉଷ୍ଟୋକ୍ରେପଟ)
• ଉପ ମୃତ୍ତିକା ବର୍ଗ ( ଟିପିକ ଉଷ୍ଟୋକ୍ରେପଟ )
• କନିକା ପରିମାଣ ଶ୍ରେଣୀ (ପରିବାର) ଫାଇନଲୋମି )
• ଉପର ମାଟି ଚୟନ (ବାଲିଆ)
• ଗଡାଣି (୮-୧୫%)
• କ୍ଷୟ (ମଧ୍ୟମ)
2. ମଧ୍ୟସ୍ତର
• ଭୂ ପ୍ରକୃତି ଅଞ୍ଚଳ (ପାହାଡିଆ)
• ଭୂ- ପ୍ରକୃତି ଉପାଞ୍ଚଳ (ପୂର୍ବଘାଟ)
• ଭୂ- ଆକୃତି (ଧରୱାର)
• ଉପର ସାଜସଜା (ଅତ୍ୟଧିକ ଢାଲୁ)
3. ନିମ୍ନସ୍ତର
• ଓଡିଶା
• ମୃତ୍ତିକା ସଂଘ ବା ବହୁଭୁଜି ସଂଖ୍ୟା

ଆଧାର- ଭାରତୀୟ ମୃତ୍ତିକା ସିରିଜ