କୁକୁଡା ପାଳନ

କେତେକ ଜାଣିବା କଥା

ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଶତକଡ଼ା ୮୦ ଭାଗ ଲୋକ ଗାଁ ଗଣ୍ଡାରେ ବାସ କରନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଜୀବିକା କୃଷି ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀ ପାଳନ । ଆଜିକାଲି ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବହୁତ ଚାଷୀ ଓ ଶିକ୍ଷିତ ଯୁବକମାନେ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନକୁ ପ୍ରଧାନ ବ୍ୟବସାୟ ରୂପେ ଆଦରି ନେଲେଣି ଏବଂ ଏହା ଦ୍ଵାରା କିଛିଟା ଆତ୍ମ ନିଯୁକ୍ତି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନିଜର ଆର୍ଥିକ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବଢ଼ାଇ ନେଲେଣି । ଏହିସବୁ ଜାତୀୟ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୁକୁଡ଼ା, ବତକ, ତର୍କି, ଗିନି କୁକୁଡ଼ା, ଗୁଣ୍ଡୁରି (କ୍ରେଲ୍), ରାଜହଂସ ଓ ଏମୁ ପ୍ରଭୁତି ଅନ୍ତର୍ଗତ । ଏମାନେ ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ମଣିଷ ଦ୍ଵାରା ପାଳିତ ହୋଇ ମଣିଷକୁ ପ୍ରଚୁର ଅର୍ଥ ଓ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇ ଆସୁଅଛନ୍ତି ।

ଭାରତ ଉପମହାଦେଶୀୟ ଦେଶ ସମୁହ ଓ ଏହାର ସନ୍ନିକଟ କେତେକ ଦେଶ କୁକୁଡ଼ାର ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥଳ ବୋଲି ଜଣାଯାଏ । ଏହିସବୁ ଦେଶର ଜଙ୍ଗଲରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଲାଲ ରୌପ୍ୟ ରଙ୍ଗର ଜଙ୍ଗଲି କୁକୁଡ଼ା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । କାଳକ୍ରମେ ୟୁରୋପ ଓ ଆମେରିକାର ଉନ୍ନତ ଦେଶ ଗୁଡ଼ିକ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରୁ ଜଙ୍ଗଲି କୁକୁଡ଼ା ନେଇ ସେଠାରେ କୁକୁଡ଼ାଙ୍କର ବହୁବିଧ ଉନ୍ନତି କରିଛନ୍ତି । ଏଥିସହିତ ବିଭିନ୍ନ କିସମର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନ ଓ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ କୁକୁଡ଼ା ଜାତି ବା ଅନୁଜାତି ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଛନ୍ତି।

ଆମ ଦେଶର ପୁରାତନ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ପଦ୍ଧତି ଅତି ଅନୁନ୍ନତ ଅଲା । କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କାହାର ମୁଖ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ ନଥିଲା । ଲୋକମାନେ ଜାତିଆ କୁକୁଡ଼ା କଣ ଜାଣି ନଥିଲେ । ପୁରୁଣା ପ୍ରଥା ଅନୁସାରେ ଲୋକମାନେ ଅଳ୍ପ କେତୋଟି ଅଜାତିଆ କୁକୁଡ଼ା ରଖିଥିଲେ । ଦିନ ବେଳେ ସେମାନଙ୍କୁ ବାହାରକୁ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉଥିଲା । ସେମାନେ ବାହାରେ ବିଲବାଡ଼ି ନାଳ ନର୍ଦ୍ଦମା ବୁଲି ଯାହା ମିଳୁଥିଲା ଖାଉଥିଲେ ଏବଂ ସଞ୍ଜ ହେଲେ ମାଲିକର ଘରକୁ ଆସି ବାରଣ୍ଡାରେ ବା ଘରେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଆବରଣ ତଳେ ଆଶ୍ରୟ ନେଉଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଖାଦ୍ୟ ଦିଆଯାଉ ନଥିଲା । ସେମାନେ ବର୍ଷକୁ ମାତ୍ର ଚାଳିଶ ପଚାଶଟି ଅଣ୍ଡା ଦେଉଥିଲେ । କୁକୁଡ଼ା ପାଳକର କୁକୁଡ଼ାଙ୍କ ରୋଗ ଓ ଔଷଧ ବିଷୟରେ କିଛି ଧାରଣା ନଥିଲା । ଯଦି କେବେ କୌଣସି ମହାମାରୀ ଆସୁଥିଲା। ତେବେ କେତେ ଖଣ୍ଡ ଗାଁର ସବୁତକ କୁକୁଡ଼ା ମରିଯାଉଥିଲେ । କୁକୁଡ଼ା ପାଳକ ଯାହା କିଛି ଅଳ୍ପ ଅଣ୍ଡା ବିନା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ପାଉଥିଲା। ସେଥିରେ ସେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେଉଥିଲେ । ଏହି ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧିରେ ଭାରତରେ ବିଧିବଦ୍ଧ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ଅନୁସୃତ ହେବାରୁ ଲୋକ ମାନଙ୍କର କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ିଲା ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ଏକ ଲାଭଜନକ ବ୍ୟବସାୟରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରିଛି । ଯାହାଫଳରେ ବର୍ତ୍ତମାନ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀ, ନାମମାତ୍ର ଚାଷୀ, ଭୂମିହୀନ ଶ୍ରମିକ ଏପରିକି ମହିଳା, ବାଳକ ଓ ବାଳିକାମାନେ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କରି ପରିବାରର ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନିଜକୁ ମଧ୍ୟ ରୋଜଗାର କ୍ଷମ କରାଇ ପାରୁଛନ୍ତି ।

କୁକୁଡ଼ା ପାଳନର ଉପକାରିତା

1. କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ କମ୍ ସମୟରେ ଚାଷୀ ତାର ଲାଭା°ସ ପାଇପାରିଥାଏ ।
2. କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ପାଇଁ ଅଳ୍ପ ଜାଗା ଦରକାର । ତେଣୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀ, ନାମମାତ୍ର ଚାଷୀ, ଭୂମିହୀନ କୃଷି ଶ୍ରମିକ, ଘରେ ବେକାର ରହୁଥିବା ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ, ଅଧାରୁ ପାଠ ଛାଡ଼ିଦେବା ବାଳକ ଓ ବାଳିକା ମାନେ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ସହଜରେ କରିପାରିବେ ।
3. କୁକୁଡ଼ା ମଳ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ ଖତ । ଏହା ଜମିର ଉର୍ବରତା ବଢ଼ାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଜମିରୁ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
4. କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ସହ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ଶିଘ୍ର ତଥା କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ଉତ୍ପାଦନ ଶିଳ୍ପ, କୁକୁଡ଼ା ଦାନା ତିଆରି ଶିଳ୍ପ, କୁକୁଡ଼ା ପାଳନରେ ବ୍ୟବହୃତ ଉପକରଣ ଓ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଉତ୍ପାଦନ ଶିନ୍ଥ, କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡା ଓ ମାଂସଜାତ ପଦାର୍ଥ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଶିଳ୍ପ ଓ କୁକୁଡ଼ା ଦାନାରେ ବ୍ୟବହୃତ ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ବହୁତ ଲୋକଙ୍କୁ କର୍ମ ଯୋଗାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।

ଗତ ୨୦୦୩ ମସିହା ଗୃହପାଳିତ ପଶୁପକ୍ଷୀ ଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ୧୮୯ ଲକ୍ଷ କୁକୁଡ଼ା ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ବର୍ଷକୁ ୨୩୦୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଅଣ୍ଡା ମିଳୁଛି । କିନ୍ତୁ ହାରାହାରି ଜଣେ ଲୋକ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ୪୨ଟି ଅଣ୍ଡା ଏବଂ ୧୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ମାଂସ ଖାଇବାକୁ ପାଏ ଯାହା ଦେଶ ତଥା ଉନ୍ନତ ରାଜ୍ୟଠାରୁ ବହୁତ କମ୍ । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବହୁତ ଅଣ୍ଡା ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରୁ ଆସୁଛି ।

ଆମ ଦେଶ ପୃଥିବୀରେ ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନରେ ଚତୁର୍ଥ ଏବଂ କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନରେ ପଞ୍ଚମ ସ୍ଥାନ ଅଧୁକାର କରିଛି । କିନ୍ତୁ ଜଣ ପିଛା ଅଣ୍ଡା ଓ କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନରେ ଆମେ ବହୁତ ପଛରେ ପଡ଼ିଅନ୍ତୁ । କେତେକ ଉନ୍ନତ ଦେଶ ଯଥା - ଇଂଲଣ୍ଡ, ଆମେରିକା, ଜାପାନ, ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ପ୍ରଭୃତି ଦେଶରେ ବାର୍ଷିକ ଜଣ ପିଛା ହାରାହାରି ଅଣ୍ଡା ଖାଇବା ପରିମାଣ ୩୦୦ ଓ ବାର୍ଷିକ ମାଂସ ଖାଇବା ପରିମାଣ ୧୨ କିଲୋରୁ ଉର୍ଦ୍ଧା ଥିଲାବେଳେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ହାରାହାରି ଜଣେ ଲୋକ ବର୍ଷକୁ ୪୨ ଟି ଅଣ୍ଡା ଓ ୧୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ମାଂସ ଖାଇବାକୁ ପାଏ । ଏଥିରୁ ଆମ ଦେଶର ୧୨୦ କୋଟିରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ କେତେ ପରିମାଣ ଅଣ୍ଡା ଓ ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନ ବଢ଼ାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ତାହ ଅନୁମେୟ । ଆମ ଦେଶର ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଉପଦେଷ୍ଟା କମିଟିର ସୁପାରିଶ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ତତଃ ଦିନକୁ ଫାଳେ ଅଣ୍ଡା ଓ ୩୦ ଗ୍ରାମ୍ ମାଛ, ମାଂସ ଖାଇବା ଦରକାର, ଯଦ୍ଵାରା ଜଣଙ୍କ ପାଇଁ ବାର୍ଷିକ ୧୮୦ ଟି ଅଣ୍ଡା ଓ ୧୦ କିଲୋରୁ ଅଧିକ ମାଛ ଓ ମାଂସ ଦରକାର । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଦେଶର କୁକୁଡ଼ା ପାଳନର ବ୍ୟାପକତା ଓ ଆବଶ୍ୟକତା ଯେ କେତେ ତାହା ସହଜରେ ଅନୁମେୟ ।

ଖାଦ୍ୟ ଅଭାବରୁ ଅଣ୍ଡା ଓ ମାଂସର ଗୁରୁତ୍ଵ

ଆମ ଦେଶର ସୁଷମ ପୃଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟ ଅଭାବରେ ଅନେକ ଲୋକ ବିଶେଷ କରି ଶିଶୁ, ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା, ଏପରିକି ଯୁବକ ଯୁବତୀମାନେ ମଧ୍ୟ ନାନା ପ୍ରକାର ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରୁଛନ୍ତି । ପ୍ରାଣୀଜ ପୁଷ୍ଟସାର ଶରୀର ଗଠନ, ଶରୀର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଓ ଶରୀର କ୍ଷୟ ପାଇଁ ନିହାତି ଦରକାର । ପ୍ରାଣୀଜ ପୃଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଣ୍ଡା, ଦୁଗ୍ଧ, ମାଂସ ଓ ମାଛ ପ୍ରଧାନ ।

ଅଣ୍ଡା ଶରୀର ଗଠନ ଓ ଶରୀର ରକ୍ଷଣା ବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଦରକାର ହେଉଥିବା ପ୍ରାୟ ସବୁ ପ୍ରକାର ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାଦାନ । ସବୁ ବୟସର ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ସହଜରେ ହଜମ କରିପାରନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ଅଣ୍ଡାରେ ୭୮ କିଲେ। କ୍ୟାଲୋରି ଶକ୍ତି ଅଛି । ଅଣ୍ଡା ଜୀବନିକା (ଭିଟାମିନ୍) ଓ ଧାତବ ଲବଣର ଗନ୍ତାଘର କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ । ଏଥିରେ ଭିଟାମିନ୍ ଏ, ବି. ସି. ଡି ଓ ଇ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଅଛି । ଏହାଛଡ଼ା କ୍ୟାଲସିୟମ, ଫସଫରସ୍, ଲୌହ, ମାଙ୍ଗାନିଜ ପ୍ରଭୃତି ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଜୈବିକ ଧାତବ ଲବଣ ଅଣ୍ଡାର କେଶରରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଅଛି । ପୃଷ୍ଟିସାର ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଣ୍ଡା ସର୍ବୋକୃଷ୍ଣ । ତେଣୁ ଖାଦ୍ୟ ବା ପୋଷକକୁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଅଣ୍ଡାର ପୁଷ୍ଟିର ମାନ ହିସାବରେ ଧରି ଅନ୍ୟ ପୁଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟର ମାନ ନିର୍ବାରଣ କରିଥାଆନ୍ତି । ଏହାଛଡ଼ା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଜ ପୁଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଅଣ୍ଡା ସବୁଠାରୁ ଶସ୍ତା ଓ ଅପମିଶ୍ରଣ ମୁକ୍ତ । ୫୫ ଗ୍ରାମ୍ ଓଜନର ଏକ ଅଣ୍ଡାରେ (ଖୋଳକୁ ବାଦ୍ ଦେଇ) ଥିବା ଖାଦ୍ୟସାର, ଜୀବନିକା ଓ ଧାତବ ଲବଣର ପରିମାଣ –

ଡ଼ିଜାଇନ୍ ଅଣ୍ଡା -

ଆଜିକାଲି ଅଣ୍ଡାର ଗୁଣକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଦ୍ରବ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି । ଯଥା ଅଣ୍ଡାରେ ଅଧିକ ଆଣ୍ଟିକସିଡ଼ାଣ୍ଟକ୍ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟରେ ଭିଟାମିନ୍ ଘ ଓ ସେଲିନିୟମ୍ ଦିଆଯାଉଛି । ଆଜିକାଲିର ମାନବ ସମାଜ ଖାଦ୍ୟ ଓ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଅଧିକ ଯତ୍ନବାନ ତା ପାଇଁ କମ୍ କୋଲେଷ୍ଟିଗଲ ଅଣ୍ଡା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରୁଛି ।

କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ -

କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ସୁସ୍ଵାଦୁ, ପୃଷ୍ଟିକର ଓ ସହଜରେ ହଜମ ହୁଏ । ଏଥିରେ କମ୍ ପରିମାଣର ଚର୍ବି ଅଂଶ ଥିବାରୁ, ଏହା ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଦିଆଯାଏ । କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡା ପରି ଏଥିରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଖଣିଜ ଲବଣ ଓ ଜୀବନିକା ଥାଏ । ଦେଶରେ ପ୍ରାଣୀଜ ପୁଷ୍ଟିସାର ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ ପୂରଣ ପାଇଁ ବ୍ରାଏଲର କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ଦ୍ରୁତ ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଛି ।

କୁକୁଡ଼ା ଖତ –

କୁକୁଡ଼ା ଖତ ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ସାର । ୫୦ଟି କୁକୁଡ଼ା ରହୁଥିବା ଘରୁ ବାର୍ଷିକ ୧ ଟନ୍ ଖତ ଲିଟର ଭାବରେ ବାହାରେ । କୁକୁଡ଼ା ମଳ ମିଶ୍ରିତ ଏକ ଟନ୍ ଲିଟରରେ ୧୩୦ କିଲେ । ଆମୋନିୟମ୍ ସଲ୍‌ଫେଟ୍, ୧୨୦ କିଲୋ ସୁପର ଫସଫେଟ୍, ୪୨ କିଲୋ ପୋଟାସ୍ ଓ ୨୮ କିଲୋ, କାଲ୍ସିୟମ୍ ଥାଏ। ଏହାଛଡ଼ା ବହୁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଥାଏ ।

କୁକୁଡ଼ା ପାଳନର ରୂପରେଖ

ଛୋଟ ଆକାରର ହେଉ କିମ୍ବା ବଡ଼ ଆକାରର ହେଉ, କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ନିଜର ମାନସିକ ସ୍ଥିରତା ଓ ଦୃଢ଼ତା ଦରକାର । ଫାର୍ମ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ ସମ୍ପର୍କୀୟ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟରେ ସମ୍ୟକ୍ ଧାରଣା ଥିବା ଉଚିତ୍ ।

କେଉଁ ଜାଗାରେ କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ କରିବା

• କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ କରିବ ତା ଉପରେ ସଫଳତା ଓ ବିଫଳତା ନିର୍ଭର କରେ ।  କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଜମି ଅଳ୍ପ ଦାମରେ ହୋଇଥିବ । ଗମନା ଗମନର ସୁବିଧା, ନିକଟରେ ପାଣି ଓ ବିଜୁଳି ଯୋଗାଣର ସୁ-ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ନିକଟରୁ ଅଣ୍ଡା ଓ ମାଂସ ବିକ୍ରୟର ବଜାର ଅବା ଦରକାର । ଏହା ସାମାନ୍ୟ ଉଚ୍ଚା ଜାଗା ହେବା ଭଲ ଏବଂ ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ହୋଇ ନଥିବ । ଜନବସତି ଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିବା ଦରକାର ।

କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କରିବ  -

• କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ଦ୍ଵିବିଧ, ଯଥା – ଅଣ୍ଡା ପାଇଁ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ଓ ମାଂସ ପାଇଁ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ । ତେଣୁ ଲୋକଙ୍କର ଚାହିଦା ଓ ବଜାରରେ ସୁବିଧା ଦେଖି କେଉଁ ପ୍ରକାର କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କରାଯିବ ତାହା ପ୍ରଥମେ ସ୍ଥିର କରିବା ଦରକାର ।
• ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ ତୁଳନାରେ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରକାର ବ୍ୟବସାୟ । ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କରିବେ ତାର ନିଜର ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ, ଇଚ୍ଛା ଓ ସାମର୍ଥ ଅବା ଦରକାର । ତେଣୁ ପ୍ରଥମେ ଅଳ୍ପ କୁକୁଡ଼ା ରଖି, କୁକୁଡ଼ା ପାଳନର ସମ୍ୟକ ଧାରଣା ଆସିଗଲେ, ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ନିୟମିତ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କରାଯାଇପାରେ ।

କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ –

କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ ପାଇଁ ଅର୍ଥର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି । କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ସାମର୍ଥ୍ୟରୁ ଫାର୍ମ କରିପାରିବେ । କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାଙ୍କୁ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଦାନ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ଵାରା ଆର୍ଥିକ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି । ତେଣୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କର ପଶୁ ଚିକିତ୍ସା ଓ ପଶୁପାଳନ ବିଭାଗ, ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କର କୁକ୍କୁଟ ଉନ୍ନୟନ ସମବାୟ ସଂସ୍ଥା ଓ କୃଷି ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇପାରିବେ ।

ପଶୁପକ୍ଷୀ ବୀମା –

ଆଜିକାଲି କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମରେ କୁକୁଡ଼ା ଦାମର ଶତକଡ଼ା ୪ ହାରରେ ବୀମା କରାଯାଇଛି । ଯଦି ଆକସ୍ମିକ ଫାର୍ମର କିଛି କ୍ଷତି ହେଲା ବୀମା କମ୍ପାନୀଠାରୁ ଅର୍ଥ ମିଳିଥାଏ । ଏହାର ସଦ୍ ଉପଯୋଗ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଉନ୍ନତ ପ୍ରଣାଳୀରେ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କରିବାକୁ ହେଲେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ୫ ଗୋଟି ବିଷୟ ପ୍ରତି ଧାନ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

1. ଜାତିଆ ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଓ ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ।
2. ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣ ସୁଷମ ବା ସନ୍ତୁଳିତ ଦାନାର ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା ।
3. କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମର ସୁପରିଚାଳନା, କୁକୁଡ଼ାଙ୍କର ଉପଯୁକ୍ତ ପାଳନ ଓ ଯତ୍ନ ।
4. ନିୟମିତ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଓ ଚିକିସ୍ଥାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
5. ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟରେ କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡା ଓ ମାଂସ ବିକ୍ରୟ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା ।

କୁକୁଡ଼ା ପାଳନରେ କ୍ଷତି କାହିଁକି ହୁଏ ?

1. ଉନ୍ନତ ଜାତିଆ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ନକଲେ ବାର୍ଷିକ ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନ ଓ ଆନୁଯାତିକ ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନ ଠିକ୍ ଭାବରେ ହୁଏ ନାହିଁ । ଏଣୁ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ କଲେ ବାର୍ଷିକ ୩୦୦ ରୁ ୩୨୦ ଟି ଅଣ୍ଡା ଦେଇ ପାରୁଥିବା କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ଓ ୩୫ ରୁ ୪୨ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଦେଢ଼ କିଲୋ ଓଜନ ହୋଇ ପାରୁଥିବା ବ୍ରାଏଲର ପାଳନ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
2. କୁକୁଡ଼ାମାନଙ୍କୁ ଯଦି କମ୍ ଖାଦ୍ୟ ଦିଆଯାଏ କିମ୍ବା ଉପଯୁକ୍ତ ପରିମାଣର ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଦିଆ ନ ଯାଏ, ତେବେ ତାଙ୍କ ଠାରୁ କମ୍ ଅଣ୍ଡା ମିଳିଥାଏ ଓ ବ୍ରଏଲରଙ୍କର ଶରୀର ବୃଦ୍ଧି ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ । ଫଳରେ କ୍ଷତି ହୁଏ । ସନ୍ତୁଳିତ ଦାନା ନ ପାଇଲେ କୁକୁଡ଼ାଙ୍କର ବୁଦ୍ଧି ଠିକ୍ ରୂପେ ହୋଇ ନଥାଏ ଏବଂ ଚାଷୀର କ୍ଷତି ହୋଇଥାଏ ।
3. କୁକୁଡ଼ାଙ୍କର ଯତ୍ନ ଓ ପାଳନରେ କୌଣସି ତ୍ରୁଟି ହେଲେ ଯଥା ଲିଟରର ଉପଯୁକ୍ତ ଯତ୍ନ ନ ନେଲେ, ବୟସ ଅନୁସାରେ ଖାଦ୍ୟର ଗୁଣ ଓ ପରିମାଣ ଠିକ୍ ନଥିଲେ, ଚୁଡ଼ି’ରେ କୌଣସି ଦୋଷ ତ୍ରୁଟି ହେଲେ, ପରିଷ୍କାର ପାଣି ପିଇବାକୁ ନ ଦେଲେ, କୁକୁଡ଼ା ଘରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣ ଆଲୋକ, ବାୟୁ ଚଳାଚଳ ନଥିଲେ କିମ୍ବା କୁକୁଡ଼ା ଗୁହ ଓ ଉପକରଣ ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ନ ରହିଲେ କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମରେ କ୍ଷତି ହୋଇଥାଏ ।
4. କୁକୁଡ଼ା ଘରର ମେଜିଆ ଯଦି ଠିକ୍ ଭାବରେ ହୋଇ ନଥାଏ, ତେବେ ମୂଷା ଉପଦ୍ରବ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ । ମୂଷାମାନେ ଛୋଟ ଚିଆଁକୁ ମାରି ଖାଇ ଦିଅନ୍ତି । ବହୁ ପରିମାଣର ଦାନା ଖାଇ ଦିଅନ୍ତି ଓ ନଷ୍ଟ କରି ଦିଅନ୍ତି, ଫଳରେ ଫାର୍ମର ବହୁତ କ୍ଷତି ହୁଏ ।
5. କୁକୁଡ଼ାମାନଙ୍କ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଟୀକା ଦେଇ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ନଚେତ ବହୁତ ମାରାମକ ରୋଗ ଯଥା - ରାଣୀକ୍ଷେତ, ମରେକ୍ସ ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗ ହୋଇ ଫାର୍ମର ବହୁତ କୁକୁଡ଼ା ମରିଯାଆନ୍ତି । ଫଳରେ ଫାର୍ମର ବହୁତ କ୍ଷତି ହୁଏ ।
6. କୁକୁଡ଼ାମାନଙ୍କୁ ନିୟମିତ ଭାବରେ କୃମି ଲାଗି ନିରାକରଣ ଔଷଧ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ନଚେତ ଅଣ୍ଡା ଉତ୍ପାଦନ କମିଯାଏ ଓ ଶରୀର ବୁଦ୍ଧି ମଧ୍ୟ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଫାର୍ମର କ୍ଷତି ଘଟାଏ ।
7. ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ, ଅଣ୍ଡା ଦେଇ ପାରୁନଥିବା କୁକୁଡ଼ା ଓ କୁଡୁକୀ କୁକୁଡ଼ାମାନଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଫାର୍ମରୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା ଉଚିତ୍ । ନଚେତ୍ ସେମାନେ ଅଯଥାରେ ଦାନା ଖାଇ ଫାର୍ମର କ୍ଷତି କରାଇଥାଆନ୍ତି ।
8. ଅଣ୍ଡା ଓ ମାଂସର ବିକ୍ରୟ ଠିକ୍ ସମୟରେ, ନହୋଇ ପାରିଲେ, ତାହା ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଅଧିକ ସମୟ ରହିଲେ ବ୍ରାଏଲର କୁକୁଡ଼ା ଅଧିକ ଖାଇ କମ୍ ବଢ଼ନ୍ତି । ତେଣୁ ଫାର୍ମର ବହୁତ କ୍ଷତି ହୁଏ ।

ପନ୍ଦର ଦିନ ବ୍ୟବଧାନରେ ୨୦୦ଟି ବ୍ରଏଲର ପାଳନର ବାର୍ଷିକ ଲାଭକ୍ଷତି

ପନ୍ଦର ଦିନ ବ୍ୟବଧାନରେ (୨୦୦ +୧୦)ଟି ଲେଖାଏଁ ବ୍ରଏଲର କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ପାଳିବା ପାଇଁ ଅଣାଯିବ । ପାଞ୍ଚ ସପ୍ତାହରୁ ସାତ ସପ୍ତାହ ବୟସରେ ବ୍ରଏଲର କୁକୁଡ଼ା ବିକ୍ରୟ କରାଯିବ । ଏହିପରି ଭାବରେ ବର୍ଷକୁ ୨୦ ଦଳ କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ପାଳନ କରି ବିକ୍ରୟ କରାଯିବ । କାରଣ ୨ ମାସ କୁକୁଡ଼ା ଘରକୁ ଖାଲି ରଖାଯାଏ । ଏହି ଫାର୍ମଟି ପାଇଁ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ନିଜର ଜମି ବ୍ୟବହାର କରିବେ ଓ ନିଜେ ପରିଶ୍ରମ କରିବେ । ଘର ତିଆରି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଉପକରଣ ପ୍ରଥମ ଆଠ ସପ୍ତାହରେ ୪ଟି ଦଳ ବ୍ରଏଲର ଦାମ, ହାରାହାରି ଦାନା ଖର୍ଚ, ଔଷଧ ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ ବୀମା ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ମୂଳଧନ କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ସରକାରଙ୍କ ଠାରୁ କିମ୍ବା ସ୍ଵିକୃତି ପ୍ରାପ୍ତ କୌଣସି ବ୍ୟାକ୍‌ରୁ ଗଣ ଆଣିବେ । ପ୍ରତି ବ୍ରଏଲର କୁକୁଡ଼ା ୫ ରୁ ୭ ସପ୍ତାହ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ୩ କି.ଗ୍ରା. ଦାନା ଖାଇ ଏକ କିଲୋ ୫୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ଓଜନ ହେବ । ଶତକଡ଼ା ୫ ପ୍ରତିଶତ ମୃତ୍ୟୁ ହିସାବକୁ ନିଆଯିବ । କୁକୁଡ଼ା ଦାମ୍ କିଲେ। ପ୍ରତି ଟ୭୦.୦୦ ବିକ୍ରୟ କରାଯିବ ଓ ଦାନା କିଲୋ ପ୍ରତି ଟ୨୦.୦୦ ହିସାବରେ କିଣାଯାଏ ।

ମୂଳଧନ

ସ୍ଥାୟୀ ମୂଳଧନ :

କୁକୁଡ଼ା ଘର :

ପ୍ରତି ବ୍ରଏଲର କୁକୁଡ଼ା ପାଇଁ ଏକ ବର୍ଗଫୁଟ ହିସାବରେ ଦଳର ୪୦୦ ବ୍ରଏଲର କୁକୁଡ଼ା ପାଇଁ ୪୦୦ ବର୍ଗଫୁଟ ମେଜିଆ ଜାଗା ଘର ଦରକାର । ବଗଫୁଟ ୪୦୦ ଟଙ୍କା ହିସାବରେ ୪୦୦ ବର୍ଗଫୁଟର ।

ପୌନଃପୌନିକ ମୂଳଧନ (ପ୍ରଥମ ୭ ସପ୍ତାହ ପାଇଁ)

ଦାନା ଖର୍ଚ୍ଚ

ଔଷଧ ଖର୍ଚ୍ଚ

ବୀମା ଖର୍ଚ୍ଚ

ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ :

ସ୍ଥାୟୀ ଖର୍ଚ୍ଚ :

ଅସ୍ଥାୟୀ ଖର୍ଚ୍ଚ :

ଚିଆଁ ଦାମ୍ :

ଚିଆଁ ପ୍ରତି ଟ.୩୦/- ହିସାବରେ ୪୦୦୦ଟି ଟ, ୧,୨୦,୦୦୦.୦୦ ଚିଆଁର କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ (୨୦ ଟି ବ୍ୟାଚ୍) ଦାନା ଖର୍ଚ୍ଚ :

ଔଷଧ ଖର୍ଚ୍ଚ

ବିଜୁଳି ଖର୍ଚ୍ଚ :

ବୀମା ଖର୍ଚ୍ଚ :

ଲିଟର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ :

ମୋଟ ସ୍ଥାୟୀ ଅସ୍ଥାୟୀ ଖର୍ଚ୍ଚ

ଆୟ

ଖାଲି ଅଖାର ଦାମ୍

କୁକୁଡ଼ା ଖତ

୧୦୦୦ଟି ଅଣ୍ଡା ଦିଆ କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମର ଲାଭକ୍ଷତି

ପ୍ରଥମେ ୧୦୬୦ଟି ଦିନିକିଆ ଅଣ୍ଡା ଦେବା ଜାତୀୟା କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ କିଣାଯିବ । କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ନିଜର ଜମିରେ ଉକ୍ତ ଫାର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବ ଓ ନିଜେ କୁକୁଡ଼ା ଫାର୍ମରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବେ । ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ଉପକରଣ ଖର୍ଜି, କୁଆ ଖୋଳେଇ, ମୋଟର ପମ୍ପ, କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ଖର୍ଭି ଓ କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ୨୦ ସପ୍ତାହ ବିକ୍ରୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ (ଅଣ୍ଡା ଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) ଆବଶ୍ୟକ ଦାନା, ଔଷଧ, ବୀମା ଖର୍ଚ୍ଚ ଆଦି ଗଣ ଆକାରରେ ଟଙ୍କା ଅଣାଯିବ କିମ୍ବା ନିଜସ୍ଵ ସମ୍ବଳକୁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯିବ, ମୂଳଧନ ଉପରେ ୧୨.୫ ହାରରେ ସୁଧ, ଗୃହ ଓ ଉପକରଣ ମୂଲ୍ୟହାନୀ ଆଦି ହିସାବକୁ ନିଆଯାଇ ଲାଭକ୍ଷତି ହିସାବ କରାଯିବ I

ଆବଶ୍ୟକ ମୂଳଧନ :

ସ୍ଥାୟୀ ମୂଳଧନ :

ଜମି :  ଆବଶ୍ୟକ ଜମି, କୁକୁଡ଼ା ପାଳନ ନିଜେ ବହନ କରିବେ ।

ଘର :  ବ୍ରୁଡିଂ ନିର୍ମିର ୫୦୦ ବର୍ଗଫୁଟ ମେଜିଆ ଜାଗା ଗୃହ, ବଢ଼ନ୍ତି ଓ ଅଣ୍ଡାଦିଆ କୁକୁଡ଼ା ପାଇଁ କୁକୁଡ଼ା ପ୍ରତି ୨ ବର୍ଗଫୁଟ ହିସାବରେ ୧,୦୦୦ କୁକୁଡ଼ା ପାଇଁ ୨,୦୦୦ ବର୍ଗଫୁଟ ଦାନା ରଖିବା ଘର ପାଇଁ ୩୦୦ ବର୍ଗଫୁଟ, ହିସାବରେ ମୋଟ ୨, ୮୦୦  ବର୍ଗଫୁଟ ଗୃହର ଦାମ୍ ବର୍ଗଫୁଟ ପ୍ରତି ଟ. ୩୦୦/- ହିସାବରେ (ଟ, ୩୦୦/- x ୨,୮୦୦)  = ଟ.୮,୪୦,୦୦୦/-

ପୌନଃ ପୌନିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ବା ଅସ୍ଥାୟୀ ମୂଳଧନ

ସମୁଦାୟ ଆବଶ୍ୟକ ମୂଳଧନ

ସ୍ଥାୟୀ ଖର୍ଚ୍ଚ

ଅସ୍ଥାୟୀ ଖର୍ଚ୍ଚ :

ମୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚ (ସ୍ଥାୟୀ + ଅସ୍ଥାୟୀ) =    ଟ. ୧୧,୬୦,୦୦୦/-

ଆୟ

ଲାଭ

ଅଧିକ ଜାଣିବା ପାଇଁ - "ଓୟୁଏଟି"

ସଂଗୃହିତ  -

ମୂଳ ବିଷୟବସ୍ତୁ

• ଡଃ  ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର
• ଡଃ  ପ୍ରଶନ୍ନ କୁମାର ମିଶ୍ର
• ଡଃ  ପ୍ରବୀଣ କୁମାର ଦେହୁରୀ

ସଂଶୋଧିତ ବିଷୟବସ୍ତୁ

• ଡଃ  ନିରଞ୍ଜନ ପଣ୍ଡା, ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ, ପ୍ରାଣୀ ପୁଷ୍ଟି ବିଭାଗ, ଓୟୁଏଟି, ଭୁବନେଶ୍ଵର