ଲୁସର୍ଣ୍ଣ

ଉପକ୍ରମ

ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ବା ଆଲାଫାଆଲଫା ଗୋଟିଏ ମୁଖ୍ୟ ଗୋଖାଦ୍ୟ ଅଟେ  । ସାଧାରଣତଃ ବରସିମ୍ ଚାଷ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜାଳାଭାବ ହୁଏ, ସେହି ସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ କରାଯାଏ  । ଏହାର ଚେର ମାଟିର ଗଭୀର ସ୍ତରକୁ ଯାଇଥାଏ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଅଣଜଳସେଚିତ ବା ବର୍ଷାଧାର  ଜମିରେ ଚାଷ କରାଯାଏ  । ଏହାକୁ ବାର୍ଷିକ ବା ବହୁ ବାର୍ଷିକ ଗୋଖାଦ୍ୟ ଫସଲ ଭାବେ ଚାଷ କରାଯାଇ ପାରିବ  । ବହୁ ବାର୍ଷିକ ଫସଲରୁ ପ୍ରାୟ ୩-୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୋଖାଦ୍ୟ ମିଳେ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଏକ ପୁଷ୍ଟିକାରକ ଓ ସ୍ଵାଦିଷ୍ଟ ଗୋଖାଦ୍ୟ ଯେଉଁଥିରୁ ଶତକଡା ୧୫ ରୁ ୨୦ ଭାଗ ଆପକ୍ଵ ପୁଷ୍ଟିସାର, ୧୫% କ୍ୟାଲସିୟମ, ୦.୨% ଫସଫରସ୍ ଏବଂ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଜୀବସାର କ, ଖ ଓ ଘ ରହିଛି  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଗୋଟିଏ ପୁଷ୍ଟିକାରକ ଖାଦ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଗୋରୁ ଗାଈଙ୍କୁ କମ୍ ପରିମାଣରେ ଖାଇବାକୁ ଦିଆଯାଏ  । ପରିମାଣ ବେଶି ହେଲେ ଗାଈଗୋରୁ ବ୍ଲୋଟ  ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି  । ଏଣୁ ଏହାକୁ ପ୍ରଥମେ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣରେ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ ଓ ପରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ପରିମାଣର ମାତ୍ରା ବଢାଇବା ଉଚିତ୍  । କଞ୍ଚା ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ପାଳ କିମ୍ବା ନଡାରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ପୁଷ୍ଟିସାର, କ୍ୟାଲସିୟମ ଓ ଜୀବସାର ଥିବାରୁ ଉକ୍ତ ଗୋଖାଦ୍ୟ ସହିତ ଶସ୍ୟ ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୋଖାଦ୍ୟ ଦିଆନଗଲେ ଚଳିବ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ନଭେମ୍ବର ମାସଠାରୁ ଜୁନ୍ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଞ୍ଚା ଗୋଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇଥାଏ; କିନ୍ତୁ ବରସିମ୍ ମାତ୍ର ଡିସେମ୍ବର ମାସରୁ ଏପ୍ରିଲ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଞ୍ଚା ଗୋଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇଥାଏ  ।

ଉଦ୍ଭବ କେନ୍ଦ୍ର

ବହୁ ପୁରାତନ କାଳରୁ ପୃଥିବୀରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ କରାଯାଉଛି  । ଏହାର ଉଦ୍ଭବ କେନ୍ଦ୍ର ଦକ୍ଷିଣ ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ  ।

କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଓ ବଣ୍ଟନ

ସାରା ପୃଥିବୀରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ ହୁଏ  । ଅଧିକମାତ୍ରାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, କାନାଡା, ଆର୍ଜେଣ୍ଟାଇନ, ଭାରତ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ନିୟୁଜଲାଣ୍ଡ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଇଟାଲୀ ରୁଷିଆରେ ଚାଷ କରାଯାଏ  । ଭାରତର ପଞ୍ଜାବ, ହରିୟାନା, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ, ଗୁଜୁରାଟ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ତାମିଲନାଡୁରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ କରାଯାଏ  ।

ଉଦ୍ଭିଦ ବର୍ଣ୍ଣନା

ଲୁଷର୍ଣ୍ଣ ଶିମ୍ବ ବଂଶୀ ପ୍ରଜାତି ମେଡିକାଗୋ ଓ ଜାତି ସାଟିଭା ଏହା ଗୋଟିଏ ଶାକୀୟ ବାର୍ଷିକ ବା ବହୁ ବାର୍ଷିକ  ଉଦ୍ଭିଦ  । ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ୬୦ ରୁ ୧୫୦ ସେ.ମି. ହୁଏ  । ଚେର ଜମିର ଗଭୀର ସ୍ତରକୁ ଯାଇପାରେ  । ଆଦିମୂଳରୁ ବହୁ ଶାଖାମୂଳ ମାଟି ଭିତରେ ବିସ୍ତାର ଲାଭ କରିଥାଏ  । ଫସଲ ମରୁଡି ସହିପାରେ  । କାଣ୍ଡ ସିଧା ଏବଂ ଶାଖାପ୍ରଶାଖା ଗୁଡିକ ମୁକୁଟରୁ ବାହାରି ଥାଏ  । ଏହି ମୁକୁଟ ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶିଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶାଖା ବାହାରିଥାଏ  । ପାତ୍ର ତ୍ରିପତ୍ରୀ  । ମଧ୍ୟ ପର୍ଣ୍ଣକ ଛୋଟ ଡେମ୍ଫ ବା ନାଶିଥାଏ  । ଉପର ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ପତ୍ରଧାର ଦନ୍ତୁରିତ  । ପୁଷ୍ପ ପାଟଳ, ନୀଳ, ହଳଦିଆ କିମ୍ବା ଧଳା ବର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ  । ମହୁମାଛିମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପୁଷ୍ପମାନଙ୍କର ପରାଗସଙ୍ଗମ ସଂଗଠିତ ହୁଏ  । ମଞ୍ଜିଗୁଡିକ ବୃକକ ଆକାରର, ହାଲୁକା ଓ ହଳଦିଆ – ବାଦାମୀ ବର୍ଣ୍ଣ  ।

ଋତୁ ଓ ଜଳବାୟୁ

ଦକ୍ଷିଣ ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ କରାଯାଉଥିଲେ  ମଧ୍ୟ ଗ୍ରୀଷ୍ମମଣ୍ଡଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ବହୁ ଦେଶରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ ହୁଏ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଉଷ୍ମ, ଶୁଷ୍କ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ପଡୁଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଭଲ ହୁଏ  । ଉତ୍ତାପ ଏବଂ ଆର୍ଦ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଉକ୍ତ ଫସଲ ଭଲ ହୁଏନାହିଁ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ କମ୍ ଉତ୍ତାପ ସହ୍ୟ କରିପାରୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନରୁ ନୀଚ୍ଚ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଇପାରେ  । ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନର ୧୫୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଉକ୍ତ ଫସଲର ଚାଷ ହୋଇପାରିବ  ।

ମୃତ୍ତିକା

ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଦୋରସା ନିଗିଡା ମୃତ୍ତିକାରେ ଭଲ ହୁଏ  । ପାଣି ଯମୁଥିବା ମଟାଳ ମାଟିରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ  ନାହିଁ  । ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକାରେ ଏହା ଭଲ ହୁଏ  । ଅତି ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକାରେ ଚୂନ ପ୍ରୟୋଗ କରି ମୃତ୍ତିକାକୁ ସୁଧାର କରିବା ପରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ କରାଯାଇ ପାରିବ  । କିନ୍ତୁ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷାରୀ ମୃତ୍ତିକାରେ ଆଦୌ ଚାଷ କରାଯାଇ ପାରିବ  ନାହିଁ  ।

ବିହନ କିସମ

ସିରିଆ ନମ୍ବର ୮, ସିରିଆ ନମ୍ବର ୯, କୋ- ୧, ମୁପା, ରାମ୍ବଲର, ଆନନ୍ଦ-୨ ଏନ୍.ଡି.ଆର୍. ଆଇ. ସିଲେକ୍ସନ – ୧,  ଆଇ.ଜି.ଏଫ୍.ଆର.ଆଇ – ଏସ୍- ୨୪୪,  ଆଇ.ଜି.ଏଫ୍-ଆର.ଆଇ. – ୫୪ କେତେକ  କିସମର ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁର ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ କରାଗଲା  ।

ଜମି ପ୍ରସ୍ତୁତି

ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ବୁଣିବା ପାଇଁ ଗୁଣ୍ଡା ଚାଷ ଦରକାର ଓ ଜମିରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ଥିବା ଦରକାର  । ଗୁଣ୍ଡଚାଷ ଦ୍ଵାରା ବିହନ ମୃତ୍ତିକା ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ଭଲ ଗଜା ହୁଏ  । ଏଣୁ ଜମିକୁ ପ୍ରଥମେ ଲୁହା ଲଙ୍ଗଳରେ ଚାଷ କରି ତତ୍ପରେ ଦେଶୀ ଲଙ୍ଗଳରେ ୩-୪ ଓଡ ଚାଷ କରି ସମତୁଲ କରିବା ଉଚିତ  ।

ବିହନ ବୁଣିବା ପୂର୍ବରୁ ଜମିରୁ ଅନାବନା ଘାସ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ବାହାର କରିଦେବା ଉଚିତ୍  ।

ବିହନ ବୁଣିବା ସମୟ

ସେପ୍ଟେମ୍ବରରୁ ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ବିହନ ବୁଣିବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ  । ଭଲ ଗଜା ହେବା ପାଇଁ ବିହନ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟବାନ, ହୃଷ୍ଟପୃଷ୍ଟ ଏବଂ ହରିଦ୍ରା-ପିଙ୍ଗଳ ବର୍ଣ୍ଣର ହେବା ଆବଶ୍ୟକ  ଓ ମଞ୍ଜି ଚକ୍ ଚକ୍ କରିବା ଉଚିତ୍  । ପ୍ରଥମ କରି ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଚାଷ କରାଯାଉଥିଲେ ବିହନକୁ ରାଇଜୋବିୟମ କଲଚର ସହ ଗୋଳାଇ ବୁଣିବା ଭଲ  । ଏହା ଦ୍ଵାରା ଜମିରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ଗଛର ଚେରରେ ଥିବା ଗୁଟିକାର ଅଣୁଜୀବ ଦ୍ଵାରା ସଂଗ୍ରହ ହୋଇପାରିବ  ।

ବିହନକୁ ଛାଟି କିମ୍ବା ଧାଡିରେ ବୁଣାଯାଇପାରିବ  । ଛଟାବୁଣା ସମୟରେ ବିହନ ମାଟିର ୧ ରୁ ୨ ସେ.ମି. ଗଭୀରକୁ ଯାଉଛି କି ନାହିଁ  ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ପଡିବ  । ଏଣୁ ଛଟାବୁଣା ପରେ ରେକ୍ ଉଇଡର ସାହାଯ୍ୟରେ କିଛି ମାଟି ବିହନ ଉପରେ ଘୋଡାଇ ଦେବା ଦରକାର  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ବିହନଗୁଡିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ବିହନଗୁଡିକ ମାଟିରେ ୨ ସେ.ମି. ଅଧିକ ଗଭୀରକୁ ନଯିବା ପାଇଁ ଯତ୍ନବାନ ହେବା ଉଚିତ  । ଛଟାବୁଣାରେ ହେକ୍ଟରକୁ ୨୦ରୁ ୨୫ କି.ଗ୍ରା. ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ବିହନ ଦରକାର  ।

ଧାଡିବୁଣା କଲେ ଧାଡି ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ୨୦ ସେ.ମି. ରହିବା ଉଚିତ୍  । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିହନକୁ ଅଳ୍ପ ଗଭୀରରେ ପୋତା ଯାଇପାରେ  । ଛୋଟ ଗୋଜି ଲଙ୍ଗଳରେ ଅଗଭୀର ଚାଷ କରି ଲଙ୍ଗଳ ସିଆର ପଛରେ ବିହନ ପକାଯାଏ  । ଏହାଦ୍ଵାରା ହେକ୍ଟରକୁ ୧୧ ରୁ ୧୫ କି.ଗ୍ରା. ବିହନ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ  ।

ଖତ ଓ ସାର

ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଗୋଟିଏ ଶିମ୍ବ ଜାତୀୟ ଫସଲ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ଚେର ଗୁଟିକାରେ ଥିବା ଅଣୁଜୀବ ଦ୍ଵାରା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ଫସଲକୁ ସହଜରେ ମିଳିଥାଏ  । ଏଣୁ ଚେରର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶ ହୋଇ ଗୁଟିକାରେ ଥିବା ଅଣୁଜୀବଗୁଡିକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିଛି ଯବକ୍ଷାରଜାନସାର ଫସଲ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ  । ପ୍ରାୟ ଏକମାସ ବେଳକୁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଯବକ୍ଷାଜନା ସଂଗ୍ରହ କରିବା କ୍ଷମତା ଆସିଯାଇଥାଏ  । ଏଣୁ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୨୦-୨୫ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାରଜାନ, ଓ ୬୦ରୁ ୭୫ କି.ଗ୍ରା. ସୁପର ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ  । ଏହାଛଡା ୨୫-୩୦ ଟନ ଗୋବର ଖତ ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ  । ବୋରନ୍, ଲୌହ ଓ ଜିଙ୍କ୍ ର ଅଭାବ ମେଣ୍ଟାଇବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଉପଯୁକ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଉଚିତ୍  । ଫସଲରେ ବୋରନ୍ ର ଅଭାବ ଦେଖାଦେଲେ ୦.୨% ବୋରାକସ୍ ସିଞ୍ଚନ କରାଯାଇପାରେ  । କ୍ଷାର ମୃତ୍ତିକାରେ ଲୌହ ଅଭାବ ପଡିଲେ ଗଛ ପାଣ୍ଡୁର ଦେଖାଯାଏ  । ଏହି ମୃତ୍ତିକାରେ ଚୂନ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ସୁଫଳ ମିଳିଥାଏ  । ପରୀକ୍ଷାରୁ ଜଣାଯାଇଛି ଯେ ୩ରୁ ୪ ସେ.ମି. ଗଭୀରରେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇ ପାରିଲେ ଶତକଡା ୨୦ ରୁ ୨୫ ଭାଗ ଅଧିକ ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରିବ  ।

ଜଳ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ

ଭଲ ଗଜା ପାଇବା ପାଇଁ  ପ୍ରଥମେ ଜମିରେ ପାଣି ମଡାଇ ମାଟି ପାଗି ଗଲେ ଚାଷ କରିବା ଉଚିତ୍  । ପ୍ରଥମ ଅବସ୍ଥାରେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣର ବୃଦ୍ଧି ନହେଲେ ବିହନ ବୁଣିବାର ୭ରୁ ୧୦ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ଗଛର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଣି ମଡାଇବା ଦରକାର  । ତାପରେ ୨୦-୨୫ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ଜଳସେଚନ କଲେ ଚଳିବ  । ଖରାଦିନେ ୧୫-୨୦ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ଜଳସେଚନ କରିବା ଭଲ  । ଜମିରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଆର୍ଦ୍ରତା ରହିଲେ ଲୁସର୍ଣ୍ଣର ପତ୍ର ଫିକା ସବୁଜ ରହେ : କିନ୍ତୁ ଜଳାଭାବ ରହିଲେ ପତ୍ର ଗୁଡିକ ଗାଢ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ଦେଖାଯାଏ  । ଏହି ସମୟରେ ଜଳସେଚନ କରାନଗଲେ ପତ୍ର ଝାଉଁଳିପଡେ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣରେ ଜୀବନ କାଳ ମଧ୍ୟରେ ୧୫-୧୮ ଥର ଜଳସେଚନ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ  । ବର୍ଷାଦିନେ ଜଳସେଚନର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥାଏ ବରଂ ଅଧିକ ଜଳହେଲେ ନିଷ୍କାସନ କରିବା ଦରକାର  ।

ଅନ୍ତଃଚାଷ

ବିହନ ଧାଡିରେ ବୁଣିଲେ ଘାସ ଓପାଡିବା କୋଡା ଖୁସା କରିବା ସହଜ ହୁଏ  । ପ୍ରଥମ ଘାସ ବଛା ଓ କୋଡା ଖୁସା ୧୫-୨୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ କରିବା ଦରକାର  । ବୁଣିବାର ୫୦-୫୫ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ କାଟ କରାଯାଏ  । ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଘାସ ବଛା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ  । ନିର୍ମୂଳୀ ସବୁଠାରୁ ବେଶୀ କ୍ଷତିକାରକ  ତୃଣକ  । ନିର୍ମୂଳୀକୁ ବାହାର କରି ପୋଡିଦେବା ଦରକାର  । ଏହାର ମଞ୍ଜିହେବାର ପୂର୍ବରୁ ତାକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବା ଭଲ  ।

ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ

ଜାନୁୟାରୀ ମାସ ଶେଷରେ ଥରେ କାଟିନେଲା ପରେ ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଫସଲକୁ ଛାଡିଦେବା ଦରକାର  । ଫସଲକୁ ଆବଶ୍ୟକ ମୁତାବକ ଜଳସେଚନ କରିବା ଉଚିତ୍  । ଛୁଇଁ ଦେବା ପରେ ଜଳସେଚନ ବନ୍ଦ କରିଦେବା ଦରକାର  । ଏହି ଫସଲରେ ପରପରାଗଣ ହେଉଥିବାରୁ ଜମିରେ ୨-୩ଟି ମହୁମାଛି ପାଳନ ବାକ୍ସ ରଖିଲେ ଭଲ  ।

ଅମଳ

ପ୍ରଥମ କାଟ ବୁଣିବାର ୫୫-୩୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ କରାଯାଏ  । ଲୁସର୍ଣ୍ଣ ଭୁପୃଷ୍ଠରୁ ୬୦ ସେ.ମି. ରୁ ଅଧିକ କଟାଯାଏ  । ହେକ୍ଟର ପିଛା ୮୦୦-୧୦୦୦ କୁଇଣ୍ଟାଲ କଞ୍ଚା ଗୋଖାଦ୍ୟ ମିଳିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ୧.୭୫ ରୁ ୨.୫ କୁଇଣ୍ଟାଲ ମଞ୍ଜି ମଧ୍ୟ ଅମଳ କରାଯାଇଥାଏ  ।

ଚରା ଫସଲ

ମକା, ଜୁଆର, ବାଜରା ଓ ବରଗୁଡି

ଏହି ଫସଲଗୁଡିକର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ ସାରଣୀ ଆକାରରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ହୋଇଅଛି  । ବିଷଦ ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ ଏହି ବହିରେ ଅନ୍ୟତ୍ର ଲେଖା ଯାଇଅଛି ।

ମକା ଫସଲ

ସୋରଘମ୍ବ

ଗଛ ୫୦ ଦିନର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ନୂତନ କରି ବାହାରୁଥିବା ପିଲଗୁଡିକରେ ହାଇଡ୍ରୋସାୟାନିକ୍ ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକାର ଉପରି ଭାଗରେ ଥାଏ  । ମରୁଡି ପଡିଲେ ଏହି ହାଇଡ୍ରୋସାୟାନିକ୍ ଅମ୍ଳ ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ  । ଏଣୁ ଫୁଲ ହେବା ସମୟରେ ଏହି ଫସଲ ଅମଳ କରାଯାଏ  । କିନ୍ତୁ ବିହନ ବୁଣିବାର ୫୦ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ କେବେହେଲେ ଗୋଖାଦ୍ୟ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବେ  ନାହିଁ   ।

ବାଜରା

ଫୁଲ ଧରିବା ସମୟରେ ଅମଳ କରାଯାଏ  । ଏହି ଗଛରେ କିଛି ଅକ୍ଜାଲେଟ୍ ଥାଏ   । ଗାଈଗୋରୁଙ୍କୁ ଦେଲାବେଳେ ଏହା ସହିତ ଯଦି ଡାଲି ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ବା ଚିନାବାଦାମ ପିଡିଆ ଦିଆଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ, ତେବେ ୧୫ରୁ ୨୦ ଗ୍ରାମ୍ ଡାଇ କାଲସିୟମ ଫସଫେଟ୍ ଦିଆଯାଏ  । ଏହି ଫସଲ ଦୁଇଥର କଟାଯାଇ ପାରିବ   ।

ଟିଓସେଣ୍ଟ

ବରଗୁଡି

ଓଟ୍

ଶତକଡା ୫୦ ଭାଗ ଫୁଲ ହୋଇଗଲେ ଅମଳ କରାଯାଏ  । ପ୍ରଥମ କାଟ ଲଗାଇବାର ୪୫ ଦିନ ପରେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ କାଟ  । ଶତକଡା ୫୦ ଭାଗ ଫୁଲ ହେଲାପରେ   ।

ହାଇବ୍ରିଡ ନାପିୟର

ଗିନିଘାସ

ପାରା ଘାସ

ଆଧାର- ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଗବେଷଣା ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦ