ମାଟି ପରୀକ୍ଷା
ମାଟି ପରୀକ୍ଷା
ଉପକ୍ରମ
ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଅସନ୍ତୁଳିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ଏବଂ ଫସଲର ଚାହିଦାଠାରୁ କମ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ଫଳରେ ଓଡିଶାର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ମାଟିରେ ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟସାରଗୁଡିକର ଅଭାବ ଦେଖାଗଲାଣି । ମାତ୍ର ଆମର ଚାଷୀ ଭାଇ ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା ନକରି ଆନୁମାନିକ ଭାବରେ ବିଭିନ୍ନ ଫସଲରେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥାଆନ୍ତି । ତେଣୁ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଫସଲରେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତର ଅପେକ୍ଷା ବହୁତ କମ ଅମଳ ପାଇଥାନ୍ତି ।
ମୃତ୍ତିକାର ଭୂମିକା
- ଉଦ୍ଭିଦ ବୃଦ୍ଧିର ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।
- ମଞ୍ଜିରୁ ଗଜା ହେବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ଆର୍ଦ୍ରତା ଓ ଉଷ୍ମତା ଯୋଗାଇ ଦିଏ ।
- ଚେରକୁ ଦୃଢ ଭାବରେ ଧରି ରଖେ ।
- ବୃକ୍ଷର ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ , ଶ୍ଵାସପ୍ରଶ୍ଵାସ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଜଳ ଯୋଗାଇଥାଏ ।
- ମୃତ୍ତିକାର ଛିଦ୍ରରେ ଚଳପ୍ରଚଳ ହେଉଥିବା ବାୟୁରୁ ଚେରର ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ପାଇଁ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଇଥାଏ ।
ଉଦ୍ଭିଦ ତାର ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ୧୭ଋ ପୋଷକ ତତ୍ଵ ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ ।
|
କ୍ର. ନଂ |
ପୋଷାକ ତତ୍ଵ /ଉପାଦାନ |
କେଉଁଠାରୁ ଉଦ୍ଭିଦକୁ ମିଳିଥାଏ |
|
1 |
ଅଙ୍ଗାରକ |
ପବନ |
|
2 |
ଉଦଜାନ |
ପାଣି |
|
3 |
ଅମ୍ଳଜାନ |
ପବନ ଓ ପାଣି |
|
4 |
ଯବକ୍ଷାରଜାନ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
5 |
ଫସଫରସ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
6 |
ପୋଟାସିୟମ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
7 |
କ୍ୟାଲସିୟମ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
8 |
ମ୍ୟାଗନେସିୟମ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
9 |
ସଲଫର |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
10 |
ଲୌହ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
11 |
ମାଙ୍ଗାନିଜ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
12 |
ଦସ୍ତା |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
13 |
ତମ୍ବା |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
14 |
ବୋରନ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
15 |
ମଲିବଡେନମ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
16 |
କ୍ଳୋରିନ |
ମାଟି ଓ ସାର |
|
17 |
ନିକେଲ |
ମାଟି ଓ ସାର |
ଉପରୋକ୍ତ ସାରଣୀ ହିସାବରେ ସବୁଗୁଡିକ ଅତି ଦରକାରୀ ଖାଦ୍ୟସାର ବା ପୋଷାକତତ୍ଵ । ଯେକୌଣସି ଗୋଟିକର ଅଭାବରେ ଉଦ୍ଭିଦ ଜୀବନରେ କିଛି ନ କିଛି ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମ ୩ ଟି ଉପାଦାନକୁ ବାଦ ଦେଲେ ଅନ୍ୟସବୁ ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷାଗାରରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ ।
ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଉପାଦାନ ଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟ
ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଉପାଦାନ/ପୋଷକତତ୍ଵ 3 ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଯଥା ମୁଖ୍ୟ , ଗୌଣ , ଓ ଅଣୁ । ମୁଖ୍ୟ ପୋଷକତତ୍ଵରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ,ଫସଫରସ ଓ ପୋଟାସିୟମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । କ୍ୟାଲସିୟମ , ମାଗ୍ନେସିୟମ ଓ ସଲଫରକୁ ଗୌଣ ଉପାଦାନ କୁହାଯାଏ । ଏତତ ବ୍ଯତୀତ ବୋରନ, ତମ୍ବା, ଦସ୍ତା,ମାଙ୍ଗାନିଜ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଅଣୁ ଉପାଦାନ / ସାର କୁହାଯାଏ ।
ଯବକ୍ଷାରଜାନ
ଉଦ୍ଭିଦର ଅଙ୍ଗୀୟ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ । - ପୃଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଫସଫରସ ଓ ପୋଟାସିୟମ ଉପଲବ୍ଧ କରାଏ ।
- ପତ୍ରର ସବୁଜ କଣିକା ବଢାଏ ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି (ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ) ରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ଉଦ୍ଭିଦର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।
- ଅଭାବରେ ପୁରୁଣା ପତ୍ର ହଳଦିଆ ହୋଇ ଝରିପଡେ ।
- ଅଭାବରେ ପୃଷ୍ଟିସାର ପରିମାଣ କମ ହୋଇଯାଏ ।
- ଅଭାବରେ ଗଛ ବାମନାକୃତି ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସିଧାରହେ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ଅଭାବରେ ଫିକା ସବୁଜ ଅଥବା ପାଣ୍ଡୁର ରୁ ହଳଦିଆ ବର୍ଣ୍ଣ ଦେଖାଯାଏ ।
- ଅତ୍ୟଧିକ ଅଭାବ ହେଲେ ଜାଲିଗଲା ପରେ ଦେଖାଯାଏ ।
ଫସଫରସ
- ଉଦ୍ଭିଦର ଚେରବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଫୁଲ, ଫଳ ଧାରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଅଭାବରେ ଚେର ବୃଦ୍ଧି ଠିକ ହୋଇପରେ ନାହିଁ ।
- ଅଭାବରେ ସଠିକ ଅମଳରେ ବାଧକ ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ଫସଲ ଅମଳ ଡେରି ହୁଏ ଓ ମଞ୍ଜି ଓ ଫଳର ବୃଦ୍ଧି ଠିକ ଭାବରେ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।
- ଅଭାବରେ ଗଛ ବାମନାକୃତି ହୋଇ ଗାଢ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ଧାରଣ କରେ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସିଧାରହେ ଓ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରୁହୁଏ ।
- ଅତ୍ୟଧିକ ଅଭାବ ହେଲେ ସବୁଜ ଧୂସର ରୁ କଳା ରଙ୍ଗ ଧାରଣ କରେ । ପତ୍ରର ତଳ ଭାଗ ନାଲିମିଶା ବାଇଗଣି ଛିଟ ରଙ୍ଗ ହୁଏ ,।
ପୋଟାସିୟମ
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦରେ କୋଷ ସଂଗଠନରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ମରୁଡି ସହଣୀ , ଉତ୍ତାପ ସହଣୀ , ଥଣ୍ଡା ସହଣୀ ତଥା ରୋଗ ସହଣୀ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।
- ଏହା ଚେରରେ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କ୍ଷମତାକୁ ତ୍ଵରନିତ୍ଵ କରେ । ପତ୍ରରେ ତିଆରି ଖାଦ୍ୟକୁ ଫଳରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଦିଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଅଗାଡି କମ ହୁଏ ।
- ଉଦ୍ଭିଦର କାଣ୍ଡ ଓ ଶାଖାକୁ ଶକ୍ତ କରାଏ ।
- ରୋଗ ପ୍ରତିଷେଧକ ଶକ୍ତି ବଢାଏ ।
- ମଞ୍ଜିକୁ ପରିଶିଷ୍ଟ କରେ ଓ ଓଜନ ବଢାଏ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ରର ରଙ୍ଗ ଫିକା ସବୁଜ ରୁ ହଳଦିଆ ବା କମଳା ରଙ୍ଗ ହୁଏ । କେବଳ ପତ୍ର ଶିରାକୁ ଛାଡି ଅନ୍ୟ ଅଂଶରେ ମୃତ ଚିହ୍ନ ଦେଖାଯାଏ ।
- ଅଭାବରେ ଗଛର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେନା ।
- ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ କାଣ୍ଡ ଦୁର୍ବଳ ହୁଏ ଓ ଗଛ ନଇଁପଡେ ।
- ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ପତ୍ର ଶିରାରେ ପତ୍ରମୋଡା ହୋଇଯାଏ ।
କ୍ୟାଲସିୟମ
- କ୍ୟାଲସିୟମ ଉଦ୍ଭିଦ କୋଷ ପ୍ରାଚୀରର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ । ଏହା କୋଷ ପ୍ରାଚୀର ଦେଇ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ଓ କାଣ୍ଡକୁ ଶକ୍ତ କରାଏ ।
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କ୍ଷାରଲବଣ ଓ ଜୈବଅମ୍ଳ ପ୍ରଶମିତ କରେ ।
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଚେର ଓ ଅଗ୍ରଭାଗ ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଅଭାବରେ ଗଛ ଗାଢ ସବୁଜ ଥାଏ ଅଗ୍ରଭାଗର କଅଁଳପତ୍ରର ରଙ୍ଗ ଫିକା ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ର ବଙ୍କା ହୋଇ ହୁକ ପରି ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରଭାଗ ଓ ପତ୍ରଧାର ଶୁଖିଯାଏ ଓ ଶେଷରେ ଅଗ୍ରମୂକୁଳ ଗୁଡିକ ମରିଯାଆନ୍ତି ।
ମାଗ୍ନେସିୟମ
- ମାଗ୍ନେସିୟମ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉଦ୍ଭିଦ ସବୁଜକଣାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ । ଏଣୁ ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ଜଡିତ ।
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାଗନିଏ ।
- ଏନଜାଇମ ମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତ୍ବରାନିତ୍ଵ କରିବା ସହ ଉଦ୍ଭିଦର ଶ୍ଵାସ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ରର ଆଡ଼ଭାଗ ଓ ଦୁଇଧାର ଅଞ୍ଚଳରୁ ସବୁଜକଣା କମିଯାଏ ।
- ପତ୍ରରେ ମୃତ ଚିହ୍ନ ନଥାଏ । ଶିରା ସବୁଜ ଥାଏ , ଅଗ୍ରଭାଗ କପ ଆକାରରେ ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସହଜରେ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ।
ସଲଫର
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦ ମଧ୍ୟରେ ପୃଷ୍ଟିସାର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ପୋଷାକ ।
- ଏନଜାଇମ ଓ ଭିଟାମିନର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ତ୍ଵରନିତ୍ଵ କରେ ।
- ଉଦ୍ଭିଦର ସବୁଜକଣା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଚେର ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହେବା ସହ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରାଏ ।
- ଉଦ୍ଭିଦର ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ତଥା ଥଣ୍ଡା ସହଣୀ ଶକ୍ତି ବଢାଏ ।
- ଅଭାବରେ ଈଷତ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ପତ୍ର ଦେଖାଦିଏ । ପତ୍ର ଶିରା ଗାଢଥାଏ । ପତ୍ର ଉପରେ କୌଣସି ଶୁଖିଲା ଚିହ୍ନ ନ ଥାଏ ।
ବୋରନ
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ ବ୍ୟବହାରରେ ସାହାଯ୍ୟକରେ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନର ପରିମାଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ।
- ଏହା ଶ୍ଵେତସାର ଓ ନ୍ୟୁକ୍ଲୀୟ ଅମ୍ଳ ବିପାକ ପକ୍ରିୟା ସହ ଜଡିତ ।
- ମଞ୍ଜି ଓ ଫଳ ବୃଦ୍ଧିପାଇଁ ନିହାତି ଦରକାର ।
- ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରଭାଗରେ ଥିବା କଅଁଳ ପତ୍ରର ମୂଳ ଅଂଶର ରଙ୍ଗ ଫିକା ପଡିଯାଏ ଓ ମୂଳରୁ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ।
- ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରମୁକୁଲଟି ଶୁଖିଯାଏ ।
ତମ୍ବା
- ଉଦ୍ଭିଦର ସବୁଜକଣା ଓ ମଞ୍ଜି ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
- ଏହାଚେର ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ସହିତ ପୃଷ୍ଟିସାର ଆହରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଅଭାବରେ ନୂଆ ହୋଇଥିବା ପତ୍ରର ଶିରା ମଧ୍ୟଭାଗ ପାଣ୍ଡୁରବର୍ଣ୍ଣ ଦେଖାଯାଏ ।
- ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରପତ୍ର ପ୍ରଥମେ ଝାଉଁଳି ପଡେ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସହଜରେ ଝଡିପଡେ ।
କ୍ଳୋରିନ
- ଉଦ୍ଭିଦର ଗଠନ ପାଇଁ ଏହା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ
- ଏହା କୋଷର ଟରଗର ଚାପରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ଏବଂ କୋଷର ରସରେ ଥିବା ଧନାୟନର ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରେ ।
ଲୌହ
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ସବୁଜକଣା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଉତପ୍ରେରକ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକରେ ।
- ଉଦ୍ଭିଦକୁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ରର ସବୁଜ କଣିକା କମ ଥାଏ । ପତ୍ରରେ କୌଣସି ଚିହ୍ନ ନଥାଏ ।
ମାଙ୍ଗାନିଜ
- ବିଭିନ୍ନ ଏନଜାଇମ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହାର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।
- ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ତଥା ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିପାକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ସମସ୍ତ ଏନଜାଇମଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟକରେ ।
- ମଞ୍ଜି ଅଙ୍କୁରୋଦଗାମ ତଥା ଉଦ୍ଭିଦର ପରିପକ୍ଵତାକୁ ତ୍ଵରନିତ୍ଵ କରେ ।
- ଅଭାବରେ କଅଁଳିଆ ପତ୍ରରେ କେବଳ ଶିରା ଗୁଡିକ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ରହିଥାଏ ଏବଂ ପ୍ରତି ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପତ୍ରରେ ଅଂଶଗୁଡିକ ଫିକା ସବୁଜ ଏବଂ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଧଳା ରଙ୍ଗ ଧାରଣ କରିଥାଏ ।
ମଲିବଡେନମ
- ଏହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଯବକ୍ଷାରଜାନକୁ ବିବନ୍ଧିତ କରି ଗଛ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଆଣିବାର ସାହାଯ୍ୟକରେ ।
- ଉଦ୍ଭିଦର ଜଳଗ୍ରହଣୀୟ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ ଜଳର ପରିମାଣରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
- ଅଭାବରେ ପତ୍ର ଆକାର ଛୋଟ ହୁଏ । ପତ୍ରର ଦୁଇ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଅଂଶ ଗୁଡିକ ହଳଦିଆ ଦେଖାଯାଏ । ପତ୍ରର ଶିରା, ପ୍ରଶିରା , ଅଗ୍ରଭାଗ ଓ ଧାରରେ ଚିହ୍ନମାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଆବଶ୍ୟକତା
- ମାଟିର ଉର୍ବରତାର ସଠିକ ନିରୂପଣ କରାଯାଇଥାଏ ।
- ମାଟିର କିସମ ଓ ଗୁଣ ଜଣାପଡେ ।
- ମାଟିର ଅମ୍ଳତା ଓ କ୍ଷାରତ୍ଵ ପରୀକ୍ଷା ଓ ଦ୍ରବଣୀୟ ଲବଣତା ପରିମାଣ ବିଷୟରେ ଜାଣିହୁଏ ।
- ସମସ୍ୟା, ବହୁଳ ମାଟି ଯଥା କ୍ଷାରୀ , ଅମ୍ଳ ଓ ଲୁଣୀ ମାଟିର ସଂଶୋଧନ କରାଯାଏ ।
- ମୃତ୍ତିକାରେ ଗଚ୍ଛିତ ଥିବା ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ଯବକ୍ଷାରଜାନ , ଫସଫରସ ଓ ପୋଟାସିୟମ ବିଷୟରେ ସଠିକ ତଥ୍ୟ ମିଳେ ।
- ଗୌଣ ଉପାଦାନ କ୍ୟାଲସିୟମ, ମାଗ୍ନେସିୟମ ଓ ସଲଫର ବିଷୟରେ ଜାଣିହୁଏ ।
- ଏହାଛଡା ଅଣୁ ଉପାଦାନଗୁଡିକର ସଠିକ ପରିମାଣ ବୁଝିହୁଏ ।
- ବିଭିନ୍ନ ଫସଲର ଅନୁମୋଦିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
- ମୁଲ୍ୟବାନ ସାରର ଅନାବଶ୍ୟକ ବ୍ୟବହାରକୁ ଏଡାଇ ଦିଆଯାଇପାରେ ।
ଅମ୍ଳମାଟି ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୟକ୍ଷତି
- ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଲୌହ ଓ ଆଲୁମିନିୟମ ଅଧିକ ଥିବାରୁ ଫସଲରେ ବିଷାକ୍ତ ପ୍ରଭାବ ପଡେ ।
- ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଜୈବିକ ଆଙ୍ଗାର କମ ରହେ ,।
- ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଅନୁଜୀବ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମ ଥାଏ ।
- ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଖାଦ୍ୟସାର ହିସାବରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ , ଫସଫରସ , ପୋଟାସିୟମ କ୍ୟାଲସିୟମ, ବୋରନ ଓ ମଲିବଡେନମ କମ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।
ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକାର ପରିଚାଳନା
- ରାସାୟନିକ ସାର ସହିତ ଜୀବାଣୁ ସାର ଓ ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ ଅମ୍ଳଶୋଧନ ହୁଏ ଓ ମୃତ୍ତିକା ସୁସ୍ଥ ରହେ ।
- ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକା ପି.ଏଚ ହିସାବରେ ଚୂନ କିମ୍ବା କାଗଜକାଳ ମଣ୍ଡ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥାଏ ।
- ଗୋବର ଖତ ଏକର ପିଛା 2 ଟନ ହିସାବରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଗଲେ ସଫଳ ମିଳେ ।
କ୍ଷାରିୟ ମୃତ୍ତିକା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୟକ୍ଷତି
- କ୍ଷାରିୟ ମୃତ୍ତିକାରେ ଜୈବିକ ଅଙ୍ଗାର ପରିମାଣ ଓ ଅଣୁଜୀବ ସଂଖ୍ୟା ଅତି କମ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।
- ଫସଲର ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟ କମ ହୋଇଥାଏ ।
- ଉଦ୍ଭିଦ ଲାଲ ହୋଇଯାଏ ।
ଲବଣାକ୍ତ ମୃତ୍ତିକା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୟକ୍ଷତି
- ମୃତ୍ତିକା ଲବଣ ଉଚିତ ପରିମାଣରେ ନଥିଲେ ତାହା ଫସଲ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ ।
- ଦ୍ରବଣୀୟ ଲବଣ ୧ ଡେସିସିମେନସରୁ ୨ ଡେସିସିମେନସ / ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହେଲେ ମଞ୍ଜିରୁ ଗଯା ହେବାର ସଂଖ୍ୟା କମ ହୋଇଯାଏ ।
- ୪ ଡେସିସିମେନସ/ମିଟରରୁ ଅଧିକ ଲବଣାକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଉଦ୍ଭିଦମାନେ ବଢିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ଓ ମରିଯାଆନ୍ତି ।
ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ
ଚାଷୀ କ୍ଷେତର ସଂଗୃହିତ ନମୁନା ମାଟି ସମୁଦାୟ କ୍ଷେତ ମାଟିର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ କରିପାରୁଥିବା ଦରକାର । ଏଥିପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଦରକାର ।
- ସର୍ବନିମ୍ନ ୧୫ ରୁ ୨୦ ଟି ନମୁନା ମାଟି ନିଅନ୍ତୁ ।
- ସମତୁଲ ଜମିରୁ ହିଁ ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ।
- କେବଳ ଚାଷମାଟି (ଉପରେ ୬ ଇଞ୍ଚ) ସ୍ତରରୁ ମାଟି ନିଅନ୍ତୁ ।
- ନମୁନା ମାଟିକୁ ସଫା ପଲିଥିନରେ ରଖନ୍ତୁ ।
ସତର୍କତା : ନିମ୍ନଲିଖିତ ସ୍ଥାନରୁ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
- ଅତ୍ୟଧିକ ଓଦା ଜମି ।
- ଜମି ଡିହ କଡର ମାଟି ।
- ଗଛ ତଳ ସ୍ଥାନର ମାଟି ।
- ଖତ ଗଦା ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାନ ମାଟି ।
- ଜମିରେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବାର ଠିକ ପରେ ।
ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପରେ
ଜମିରେ ଫସଲ ନ ଥିବା ସମୟରେ ଓ ମାଟି ଶୁଷ୍କଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଦରକାର । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ବା ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶୀତଋତୁରେ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥାଏ ।
ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପ୍ରଣାଳୀ
- ମାଟି ଉପରେ ୬ ଇଞ୍ଚ (୧୫ ସେ.ମି) ସ୍ତରରେ ହିଁ ସମସ୍ତ ଫସଲର ଚେର ବଢିଥାଏ ଓ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ମଧ୍ୟ ଏହି ସ୍ତରରେ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ମାଟିର ଉପର ୬ ଇଞ୍ଚ ସ୍ତରରୁ ନିମ୍ନମତେ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ।
- ପ୍ରଥମେ ଜମିର ମାଟି ସଂଗୃହିତ ହେବାକୁ ଥିବା ସ୍ଥାନଗୁଡିକୁ ଚିହ୍ନିତ କରି , ସେଠରୁ ଘାସ ଓ ଫସଲ ଅବଶେଷକୁ ବାଛି ପରିଷ୍କାର କରିଦିଅନ୍ତୁ ।
- ଗୋଟିଏ ଫାଉଡା ସାହାଯ୍ୟରେ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ତିର୍ଯ୍ୟକ ଭାବରେ ଦୁଇଚୋଟ ପକାଇ ଗୋଟିଏ ଭି ଆକାରର ୬ ଇଞ୍ଚ ଗଭୀରର ଗାତ କରନ୍ତୁ ।
- ସେହି ଗାତର ଗୋଟିଏ କଡରୁ ୨ -୩ ସେମି ମୋଟା ମାଟିସ୍ତର ଖୁରୁପୀ ସାହାଯ୍ୟରେ ସଂଗ୍ରହ କରି ନମୁନା ମାଟି ପଲିଥିନରେ ରଖନ୍ତୁ । ଏକ ଏକର ଜମିପିଛା ସର୍ବନିମ୍ନ ୧୫-୨୦ ଟି ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ।
- ୧୫-୨୦ ଟି ନମୁନା ମାଟିକୁ ଏକାଠି ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତୁ ।
- ଏହି ମାଟିକୁ ୪ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରି ୨ ଟି ବିପରୀତ ଭାଗକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ଭାଗକୁ ଫିଙ୍ଗିଦିଅନ୍ତୁ ।/
- ଏହି ବିଭକ୍ତିକାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟମରେ ଶେଷ ୫୦୦ ଗ୍ରାମ ଉପଯୁକ୍ତ ନମୁନା ମାଟିକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରି ଏବଂ ପରିଷ୍କାର କରି ସଫା ପଲିଥିନ ଜାରି ବା ମାଟି ପରୀକ୍ଷା କଣା ବ୍ୟାଗରେ ରାଖୀ ଶେଠୀରେ ଗୋଟିଏ ଟ୍ୟାଗ ଲଗାନ୍ତୁ ।
- ଏହି ଟ୍ୟାଗରେ ଚାଷୀଙ୍କ ନାମ , ଠିକଣା, ପୂର୍ବରୁ କରିଥିବା ଫସଲ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କରିବା ପାଇଁ ଥିବା ଫସଲର ବିବରଣୀ ଲେଖି ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷାଗାରକୁ ପଠାନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣ ମୃତ୍ତିକାଗାରରେ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଦିଅନ୍ତୁ ।
ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା ଆଧାରିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗ
ମାଟି ପରୀକ୍ଷାର ଫଳାଫଳକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ , ଯେଉଁ ଉପାଦାନ /ପୋଷାକତତ୍ଵ ପରିମାଣ ସ୍ୱଳ୍ପ ରହିଥିବ ସେହି ଉପାଦାନକୁ ନିର୍ଧାରିତ ପରିମାଣରୁ ଶତକଡା ୨୫ ଭାଗ ଅଧିକ ହେବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ସେହିପରି ଯେଉଁ ଉପାଦାନ ପରିମାଣ ମଧ୍ୟମ ରହିଥିବ, ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେବଳ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସାର ପରିମାଣ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । ଯେଉଁ ଉପାଦାନ ପରିମାଣ ଅଧିକ ରହିଥିବା ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସାର ପରିମାଣକୁ ଶତକଡା ୨୫ ଭାଗ କମାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।
ସନ୍ତୁଳିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗ
ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷାର ଫଳାଫଳକୁ ଆଧାର କରି ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଉପାଦାନକୁ ମେଣ୍ଟାଇବା ପାଇଁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ରାସାଯନିକ ସାର ଉପରେ ନିର୍ଭର ନକରି ସେହି ଉପାଦାନ ମିଳୁଥିବା ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ କିଛି ପରିମାଣରେ ଉପାଦାନ ମିଳିଯାଇଥାଏ , ଯଦିଓ ଏହା ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ପରିମାଣକୁ ଭରଣା କରିପାରେ ନାହିଁ । ଜୈବିକ ସାରକୁ ଯାହା ଉପାଦାନ ମିଳିଲା ପରେ ଅବଶିଷ୍ଟ ପରିମାଣ ପାଇଁ ରାସାୟନିକ ସାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କଲେ ମାଟିର ଗୁଣ ବିଶେଷ ଭାବେ ନଷ୍ଟ ହୋଇନଥାଏ । ବାରମ୍ବାର ରାସାୟନିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ଫଳରେ ମାଟିରେ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟି ମାଟିର ଗୁଣ ନଷ୍ଟ ହୁଏ । ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ ମାଟି ସୁସ୍ଥ ରହେ । ମାଟିର ଜଳଧାରଣ ଖ୍ଯାମାତା ବଢେ , ମାଟି ହାଲୁକା ରହେ, ଉପକାରୀ ଅଣୁଜୀବ ମାନଙ୍କରେ ସଂଖ୍ୟାବଢେ । ଅଣୁ ଜୀବମାନେ ମାଟିରେ ଯାବତୀୟ , ରାସାୟନିକ ବିଘଟଣ କରାଇ ଉଦ୍ଭିଦକୁ ସରଳ ରୂପରେ ଉପାଦାନ ମାନ ଯୋଗାଇ ଦିଅନ୍ତି । ଜୈବିକ ସାର ବିଶେଷତଃ କମ୍ପୋଷ୍ଟ, ଗୋବର ଖତ , ଧଣିଚା ଚାଷ, ନଳିତା ଚାଷ , ଡାଲିଜାତୀୟ ଫସଲ ଚାଷ , ଜିଆଖତ, ଅଜୋଲା , ଜୀବାଣୁସାର , ନୀଳହରିତ ଶୈବାଳ ଚାଷ ଇତ୍ୟାଦିରୁ ମିଳିଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ରାସାୟନିକ ସାର ସହିତ ଜୈବିକ ସାରର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ହିତକାରକ।
ଆଧାର - କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର
Last Modified : 12/8/2019
