অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

କଫି ଚାଷ

କଫି ଚାଷ

ଉପକ୍ରମ

ପୃଥିବୀର କ୍ଳାନ୍ତିହାରି ଆମୋଦଦାୟକ ପାନୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଫି ବିଶେଷ ଭାବରେ ଆଦୃତ  । କଫି ଫଳକୁ ମଞ୍ଜି ବାହାର କରି ତାହାକୁ ଭାଜି ଗୁଣ୍ଡକରି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ  । ଇଥିଓପିଆ କଫି ଗଛର ମୂଳ ଉତ୍ପତିସ୍ଥଳ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ  । ପଞ୍ଚଦଶ ଶତାଦ୍ଦୀରୁ କଫିର ପ୍ରଚଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବାର ଐତିହାସିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡେ  । ଭାରତ ଓ ସିଂହଳରେ କଫିଚାଷ ସପ୍ତଦଶ ଶତାଦ୍ଦୀରୁ କରାଯାଉଅଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ କେରଳ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ତାମିଲନାଡୁ , ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଓ ଓଡିଶାରେ କଫି ଚାଷ କରାଯାଉଅଛି   । ଓଡିଶାର ୮୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ କଫିଚାଷ କରାଯାଉଅଛି   ।

କଫି ଗଛର ଆକୃତି ବର୍ଣ୍ଣନା

ସାଧାରଣତଃ ତିନୋଟି ଜାତିର କଫି ପୃଥିବୀରେ ଚାଷ କରାଯାଏ  । ସେଗୁଡିକ ହେଲା (୧) କଫିଆ ଆରାବିକା (୨) କଫିଆ ରୋବାଷ୍ଟା (୩) କଫିଆ ଲିବେରିକା ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମ ଦୁଇଟି କଫିଆ ଆରାବିକା ଓ କଫିଆ ରୋବାଷ୍ଟା ଆମ ଦେଶରେ ଚାଷ କରାଯାଉଅଛି  । ଏହି ଚାଷ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ସମଶୀତୋଷ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳ ଖୁବ ଭଲ  ।  ରୋବାଷ୍ଟା ଗଛଗୁଡିକ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ କରାଯାଏ  । ଏହି ଗଛ ର ପ୍ରତିକୂଳ ଅବସ୍ଥା ସହନୀୟ ଗୁଣ ଅଛି  । ତେବେ ଫଳଗୁଡିକ ଛୋଟ ପତ୍ରଗୁଡିକ ଭଙ୍ଗୁର ଏବଂ ବଡ  ।  ଲବେରିକାର ଫଳଗୁଡିକ ବଡ ଓ ଗଛର ସହନଶକ୍ତି ଥିଲେ ବି ଏହାର ଗୁଣ ଓ ଉତ୍ପାଦନ କମ ଯୋଗୁଁ ଏହାକୁ କମ ପରିମାଣରେ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ  । ଆରାବିକା କଫି ଗଛଗୁଡିକ ୫ ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚା ହୁଏ   ।

କିସମ :

ରୋବାଷ୍ଟା କଫିର ପ୍ରଧାନ କିସମଗୁଡିକ ହେଲା- ବ୍ଲୁ ମାଉଣ୍ଟେନ , ଫ୍ରେଞ୍ଚ ମିଶନ, ଗୁଣ୍ଡପେଉ , ସିନୋରାମାନ ଏବଂ କାବେରୀ  । ଓଡିଶାରେ ସିନୋରାମାନ ଏବଂ କାବେରୀ କିସମଗୁଡିକ ବହୁଳ ଭାବରେ ଚାଷ କରାଯାଉଛି  । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅନେକ ଶଙ୍କର ଜାତିର କଫି ମଧ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଉଛି  ।

ଜଳବାଯୁ  ଓ ମୃତ୍ତିକା :

କଫି ସମଶୀତୋଷ୍ଣ ଜଳବାୟୁ ଭଲ ବଢେ । କଫି ଚାଷ ପାଇଁ ସମୁଦ୍ରପତ୍ତନ ଠାରୁ ୧୪୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ କଫିଚାଷ କରାଯାଉଛ  । ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ କଫି ଚାଷ କଲେ ଗଛରେ ଅଳ୍ପବୟସରେ ପ୍ରଚୁର ଫଳ ଆସେ ଓ ଗଛ ଅଳ୍ପଦିନରେ ମରିଯାଏ  ।  କଫିଚାଷ ୬୦ ଡିଗ୍ରୀ ରୁ ୭୫ ଡିଗ୍ରୀ ଫାରେନହଟ ଉତ୍ତାପରେ ଖୁବ ଭଲ ହୁଏ । ୨୦୦ ସେମି ବର୍ଷା ୮ରୁ ୯ ମାସ ମଧ୍ୟ ରେ ବାଣ୍ଟି ହୋଇ ହେଲେ କଫି ଫୁଲ ବଢେ  । ତେବେ ଫୁଲ ଆସିବା ସମୟରେ ୨ ରୁ ୩ ମାସ ଶୁଷ୍କ ଜଳବାୟୁ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଜଳ ସେଚନ କଲେ କଫି ଉତ୍ପାଦନ ବଢେ  । କଫି ସାମାନ୍ୟ ଉର୍ବର କଫିଚାଷରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ  । ଏହାଛଡା ମାଟି ସାମାନ୍ୟ ଅମ୍ଳଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ କଫି ଚାଷ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ   ।

ବଂଶ ବିସ୍ତାର :

କଫି ଏକ ସ୍ଵପରାଗାଁ ଫସଲ  । ତେବେ ୮ରୁ ୧୦ ଭାଗ ପରାଗସଙ୍ଗମ ଦେଖାଯାଏ । କଫି  ବଂଶ ବିସ୍ତାର ସାଧାରଣତଃ ମଞ୍ଜି ଦ୍ଵାରା ହୋଇଥାଏ  । ପାଚିଲା ଫଳକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ତାର ଉପର ଚୋପାକୁ ସଫାକରି ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ନର୍ସରୀରେ ଲଗାଯାଏ  । ନର୍ସରୀକୁ ୬୦ ସେମି ଗଭୀର ଖୋଲାଯାଏ ଏବଂ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଗୋବର ଖତ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ   । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ୧୦:୧୫:୧୦ ଯବକ୍ଷାରଯାନ , ଫସଫରସ ଓ ପଟାସ ସାର ମିଶ୍ରଣକୁ ବର୍ଗମିଟର ପିଛା ୩୦୦ ଗ୍ରାମ ହିସାବରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ   । ପଟିକୁ ସମତଳ କରି ମଞ୍ଜିଗୁଡିକ ଧାଡିରେ ୧ ସେମି ଗଭୀରତାରେ ପୋତିବା ଅବଶ୍ୟକ  । ଅନେକ ସମୟରେ ମଞ୍ଜି ପଲିଥିନ ପ୍ୟାକେଟରେ ଖତମିଶା ମାଟି ଭର୍ତ୍ତି କରି ଲଗାଯାଏ  । କଫି ମଞ୍ଜି ୨ ମାସରୁ ଅଧିକ ପୁରୁଣା ହେଲେ ଗଜା ହୁଏ ନାହିଁ ।  ୮୦ ଡିଗ୍ରୀ ଫାରେନହିଟ ଉତ୍ତାପରେ ୩ ସପ୍ତାହରେ ୩ ସପ୍ତାହ ଭିତରେ ଏବଂ ୨୫ ଡିଗ୍ରୀ ଫାରେନ ହିଟ ଉତ୍ତାପରେ ୬ ରୁ ୮ ସପ୍ତାହ ଭିତରେ କଫି ମଞ୍ଜି ଗଜାହୁଏ  । ବେଳେ ବେଳେ ୨ ବର୍ଷରେ କଫି ଗଛ ମଧ୍ୟ ଲଗାଯାଏ  ।  ମଞ୍ଜି ବ୍ୟତୀତ ଗ୍ରାଫଟିଙ୍ଗ ଦ୍ୱ୍ରା ମଧ୍ୟ ଏହାର ବଂଶ ବିସ୍ତାର କରାଯାଇଥାଏ  । ତେବେ ଡାଳି କଲମୀ ସବୁଠାରୁ ଭଲ  । କଫି ଡାଳରୁ ଶତକଡା ୯୦ ଭାଗ ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଥିବା ସ୍ଥାନରେ ବାଲିରେ ପୋତିଦେଲେ ୩ରୁ ୪ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଏଥିରେ ଚେର ଧରେ  । ଡାଳି କଲମୀ ଦ୍ଵାରା ଗଛଗୁଡିକ ଏକା ପ୍ରକାର ହୁଏ ଓ ଭଲ ଅମଳ ହୁଏ  ।

ରୋପଣ ପଦ୍ଧତି  :

ଜମିକୁ ପ୍ରଥମେ ସଫା କରିଦିଆଯାଏ ଏବଂ ସେହି ଜମିରେ ୫୦ ଫୁଟ ଦୂରତାରେ ସିଲଭରଓକ ପାଳଧୁଆ, ମାଦ୍ରି ,  ସିରିଷ ପ୍ରଭୁତି ଗଛ ଲଗାଇ ଦିଆଯାଏ   । ଏହି ଗଛର ମାଟିରେ କଫିଗଛ ଲଗାଯାଏ । କଫି ଗଛ ବଢିବା ଓ ଫଳିବା ପାଇ ଛତା ଆଲୁଅ ଦରକାର କରୁଥିବାରୁ ଛାୟା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଗଛଗୁଡିକୁ ବର୍ଷେ ଦୁଇବର୍ଷ ଆଗରୁ ଲଗାଇବା ଦରକାର । କଫି ଗଛ ଲଗାଇବା ପୂର୍ବରୁ ୫୦ ସେମି ଓସାର ଓ ୧ ମିଟର ଦୂରତାରେ ଲଗାଯାଏ  । ଆଜିକାଲି କମଳା ବଗିଚାରେ କଫି ଚାଷ କରାଯାଉଥିବାର ଦେଖାଯାଏ  । ଛୋଟ ଗଛ ଲଗାଇବା ପରେ ଚାରିପଡେ ଧନିଚା ବୁଣିଦେଲେ ଗଛ ଭଲ ବଢି ଭଲ ଛାଇ ଦେଇଥାଏ  । କଫି ଗଛରେ ବର୍ଷକୁ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୧୫୦୦ କିଗ୍ରା ୧୦:୧୦:୫ ଅନୁପାତରେ ଯବକ୍ଷାରଯାନ , ଫସଫରସ ଓ ପଟାସ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ   । ଗଛର ଯତ୍ନ ନେଲେ ଠିକ ଆକୃତିର ହୁଏ ଏବଂ ଗଛରେ ଭଲ ଫଳ ଆସେ ଏବଂ ତୋଳିବାକୁ ସୁବିଧା ହୁଏ   ।

ଅମଳ

ଗଛ ଲଗାଇବାର ୩ ରୁ ୪ ବର୍ଷ ପରେ ଫଳ ଆସେ  । କିନ୍ତୁ ୮ ବର୍ଷବେଳକୁ ପୁରା ଫଳ ଆସେ । କଫିଗଛ ୫୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିରହିପାରେ  । ଜାନୁଆରୀ- ଫେବୃୟାରି ମାସରେ ଫୁଲ ଆସେ ଓ ୮ ମାସ ବେଳକୁ ଫଳ ପାଚିବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ  । ଫଳଗୁଡିକ ଅମଳ କରିବା ପରେ ଦୁଇପ୍ରକାର ପ୍ରଣାଳୀରେ ଶୁଖାଇ ସେଗୁଡିକ ରଖାଯାଏ   ।

(୧) ଶୁଖିଲା ପ୍ରଣାଳୀ :

ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଫଳଗୁଡିକ ଖରାରେ ୧୫ ରୁ ୨୫ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶୁଖାଇ ଦିଆଯାଏ  । ପରେ କେତେକ ଚୋପା ଆପେ ଆପେ ମଞ୍ଜି ରୁ ଛାଡିଯାଏ  । ଏହି ଉପାୟରେ ପ୍ରସ୍ତୃତ କଫିର ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ କମ ହୋଇଥାଏ   ।

(୨) ଓଦା ପ୍ରଣାଳୀ :

ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ କଫିର ଫଳଗୁଡିକୁ ତୋଳିସାରିବା ପରେ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଗମ କରାଯାଏ  । ଏଥିପାଇଁ ଏନଜାଇମ କିମ୍ବା ଶତକଡା ୨ ଭାଗ ସୋଡିୟମ ହାଇଡ୍ରୋସାଇଡ ମିଶାଜାଏ  । ଫଳ ଗୁଡିକର ଉପର ଶସ ସଢିଯିବା ପରେ ତାହାକୁ ପାଣିରେ ସଫା କରିଦିଆଯାଏ  ଏବଂ ୮-୧୦ ଦିନ ଶୁଖାଇ ଦିଆଯାଏ   ।

ଏକ ହେକ୍ଟରରୁ ଦୁଇ ହଜାର କିଗ୍ରା କଫି ମଞ୍ଜି ଅମଳ ମିଳେ । ତେବେ ଭଲ ଭାବରେ ଚାଷ ନ କଲେ ଅମଳ କମିଯାଏ  ।

ରୋଗପୋକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ

କଫି ଗଛରେ କେତେକ ପ୍ରକାରର କାଣ୍ଡବିନ୍ଧା ପୋକ ଲାଗନ୍ତି  । ଏହି ପୋକ ଲାଗିଲେ ଗଛରେ କୁଇନାଳଫସ ସିଞ୍ଚନ କରିବା ଦରକାର  । ବେଳେ ବେଳେ ନରମ ସଖା ଓ ପତ୍ରଗୁଡିକରେ କାତି ପୋକ ଲାଗି ରସ ଶୋଷି ଖାଆନ୍ତି  । କାଟିପୋକ ଲାଗିଲେ ମାଲାଥିଅନ କିମ୍ବା ଡାଇକ୍ଳୋରଭସ ସିଞ୍ଚନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ   ।

ପତ୍ର କଳଙ୍କି ରୋଗ ହେଲେ ବେଳେ ବେଳେ ପତ୍ରଗୁଡିକ ବିବର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ  । ଏହି ରୋଗ ଲାଗିଲେ ଗଛ ଉପରେ ୨% ବୋର୍ଡକ୍ଵ ଦ୍ରବଣ ସିଞ୍ଚନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ  । ଫଳ ଅବସ୍ଥାରେ ଫଳବିନ୍ଧା ପୋକ ଲାଗି ପାଚିଲା ଫଳଗୁଡିକ ନଷ୍ଟ କରିଥାଆନ୍ତି  । ଫଳ ବିନ୍ଧା ପୋକ ଲାଗିଲେ ମାଲାଥିଅନ ସିଞ୍ଚନ କରିବା ଉଚିତ   ।

ଆଧାର :ସମାଜ ଖବର କାଗଜ

Last Modified : 1/26/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate