ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ର ମଝିରେ ବିଶିଷ୍ଟ ପରିଚୟ ପ୍ରାଧିକରଣ ରହିଛି ଏବଂ ଏହିସବୁ ସମ୍ପର୍କ ଓ ମୂଳ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପାଇଁ ଦାୟୀ ଅଟେ । ଏହା, ପ୍ରଣାଳୀର ପ୍ରଦର୍ଶନ ପରିମାପ ଓ ତଦାରଖ ପାଇଁ ଦାୟୀ ହେବା ସହିତ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ବିତରଣ ଦିଗରେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି ।
ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାସ୍ ହେଉଛି ଏକ ସଂସ୍ଥା, ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ UIDAI ଦ୍ୱାରା ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ବା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛି । ଏକ ବୁଝାମଣା ଜ୍ଞାପକ ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ UIDAI ସହିତ ସହଯୋଗ କରନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଆବଣ୍ଟିତ ଭୂମିକା ଓ ଦାୟିତ୍ୱ ଦ୍ୱାରା ଆବଦ୍ଧ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଅଟନ୍ତି।
ଯେହେତୁ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର୍ସ, ବାସିନ୍ଦାମାନଙ୍କଠାରୁ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ ଥା’ନ୍ତି, ସଂଗ୍ରହ ସ୍ଥାନରୁ ତଥ୍ୟ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ଆକ୍ସେସ୍ ଥାଏ । ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର୍ସ ନିଜେ କିମ୍ୱା ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଚୁକ୍ତି ହୋଇଥିବା ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀ ମାଧ୍ୟମରେ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କର ପଞ୍ଜୀକରଣ ବହନ କରନ୍ତି । ନିଜସ୍ୱ ପ୍ରଣାଳୀ ପାଳନପୂର୍ବକ, ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର୍ସଙ୍କ ପାଖରେ, ପାନେଲଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀ କିମ୍ୱା ଅନ୍ୟ ଉପଯୁକ୍ତ ଏଜେନ୍ସୀଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଚୁକ୍ତି କରିବାର ବିକଳ୍ପ ଥାଏ ।
ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ପଞ୍ଜୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମ୍ୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷମାନଙ୍କଠାରୁ ଜନସାଂଖିକୀୟ ଓ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ, ଅଧିକାରୀ କିମ୍ୱା ଜଣେ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର୍ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବ । ଏହି ଏଜେନ୍ସୀଗୁଡ଼ିକୁ, ଅନୁଷ୍ଠାନର ଆର୍ଥିକ ଓ ବୈଷୟିକ ସାମର୍ଥ୍ୟତାର ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପରେ UIDAI ଦ୍ୱାରା ପାନେଲଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଫିଲ୍ଡ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ତଦାରଖ, ଫିଲ୍ଡ ନିୟମର ପାଳନ, ସଟିକ୍ ଅପରେଟର୍/ସୁପରଭାଇଜର୍ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣର ଆୟୋଜନ, ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ତଥ୍ୟ ସମୟ ଉପରେ CIDRକୁ ପଠାଯିବାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଦାୟୀ ଅଟନ୍ତି । ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ତଥ୍ୟର ସଂଶୋଧନ କିମ୍ୱା ନବୀକରଣ ସମେତ ତାଙ୍କର ପଞ୍ଜୀକରଣ ପାଇଁ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀଗୁଡ଼ିକ, ପଞ୍ଜୀକରଣ କେନ୍ଦ୍ରମାନ ସ୍ଥାପନା କରିବେ ।
ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀ ଦ୍ୱାରା ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଅପରେଟର୍, ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିବାକୁ, ଫର୍ମରେ ପ୍ରଦତ୍ତାନୁସାରେ ଜନସାଂଖିକୀୟ ସୂଚନା ଲିପିବଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଏବଂ ପଞ୍ଜୀକରଣ ସଫ୍ଟୱେର୍ ବ୍ୟବହାର କରି ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ବିବରଣୀ ନେବାକୁ ଦାୟୀ ଅଟନ୍ତି । ପ୍ରଧିକରଣ ଦ୍ୱାରା ପରିଭାଷିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନୁସାରେ, ଅପରେଟର୍, ସହାୟକ ଦସ୍ତାବିଜର ଭୌତିକ/ବୈଦ୍ୟୁତିକ ନକଲ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ କିମ୍ୱା ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଫର୍ମାଟ୍ ରେ ବଦଳାଇବେ ।
ଅପରେଟରମାନେ, ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିବେ, ଯେତେବେଳେକି ସୁପରଭାଇଜରମାନେ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ପରିଚାଳନା କରିବେ । ପ୍ରକ୍ରିୟା, ତଥ୍ୟ ଉତ୍କର୍ଷତା ଓ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ପରିଚାଳନା ପ୍ରତି ଅନୁପାଳନ ପାଇଁ ସୁପରଭାଇଜରମାନେ ଦାୟୀ ଅଟନ୍ତି । ସୁପରଭାଇଜରମାନେ, ପଞ୍ଜୀକରଣ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ । ଅପରେଟର୍ସ ଓ ସୁପରଭାଇଜର୍ସଙ୍କର ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଆଧାର ନମ୍ୱର୍ ଥିବା ସହ ପଞ୍ଜୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ଭାଳିବା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ ପ୍ରମାଣୀକୃତ ହେବା ଦରକାର ।
ଅପରେଟର୍ସ/ସୁପରଭାଇଜର୍ସଙ୍କ ପାଇଁ ତାଲିମ୍ ସାମଗ୍ରୀ ବିକଶ କରିବା ପାଇଁ UIDAI, ବିଷୟବସ୍ତୁ ବିକାଶ ଏଜେନ୍ସୀ ବା କଣ୍ଟେଣ୍ଟ ଡେବେଲପମେଣ୍ଟ ଏଜେନ୍ସୀଗୁଡ଼ିକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥାଏ । CADଗୁଡ଼ିକ, ଅପରେଟର୍ସ/ସୁପରଭାଇଜର୍ସଙ୍କ ପାଇଁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର୍ ଭିତ୍ତିକ ତାଲିମ୍ ସାମଗ୍ରୀ ସମେତ ଅନ୍ୟ ତାଲିମ୍ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଦସ୍ତାବିଜୀକରଣ ଓ ନୂଆ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା କ୍ଲାଏଣ୍ଟର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁକ୍ତିଲାଭ ପାଇଁ ତାଲିମ୍ ସାମଗ୍ରୀ, UIDAI ୱେବସାଇଟରୁ, ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀ ଓ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି ।
ନୂଆ ଅପରେଟର୍/ସୁପରଭାଇଜରଙ୍କୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବା ପାଇଁ UIDAI, ପରୀକ୍ଷଣ ଓ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀଗୁଡ଼ିକୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାଏ । ଜଣେ ଅପରେଟର୍/ସୁପରଭାଇଜର୍, ଯିଏ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିବେ ଓ ଆଧାର ଜାରି କରିସାରିଥିବେ, ପ୍ରମାଣୀକରଣ ପରୀକ୍ଷା ଦେଇପାରିବେ । ପରୀକ୍ଷଣ ଓ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀମାନେ, ଅପରେଟର୍/ସୁପରଭାଇଜରଙ୍କ ସମେତ UIDAI, ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏଜେନ୍ସୀଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ଫଳାଫଳକୁ ପ୍ରଦାନ କରିବେ ।
STQC (ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡାଇଜେଶନ୍ ଟେଷ୍ଟିଙ୍ଗ୍ ଆଣ୍ଡ କ୍ୱାଲିଟୀ ସର୍ଟିଫିକେଶନ୍) STQC (ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡାଇଜେଶନ୍ ଟେଷ୍ଟିଙ୍ଗ୍ ଆଣ୍ଡ କ୍ୱାଲିଟୀ ସର୍ଟିଫିକେଶନ୍) ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ, ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଓ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି (DeitY) ବିଭାଗର ଏକ ସଂଲଗ୍ନକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ହେଉଛି, UIDAI ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଓ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ଉପକରଣ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାମାଣିକରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମେତ ବୈଶିଷ୍ଟତା ବହନ କରିବାକୁ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ନୋଡଲ୍ ଏଜେନ୍ସୀ । ସମସ୍ତ ଉପକରଣ ବୈଶିଷ୍ଟତା, STQC ୱେବସାଇଟରେ ହୋଷ୍ଟେଡ୍ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ମୋହାଲୀ ଓ ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀର STQC ଲାବ୍ସରେ ବିଶଦ ପ୍ରମାଣୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କରାଯାଏ, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ପରୀକ୍ଷା ଓ ପ୍ରାମାଣିକରଣ କରିବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଉପକରଣ ସହ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇଅଛି । ଅଧିକ ବିବରଣୀ ପାଇଁ, ଦେଖନ୍ତୁ STQC website
ଆଧାର - "UIDAI, ଭାରତ ସରକାର
Last Modified : 10/8/2019