ଉନ୍ମୁକ୍ତିକାରଣ :ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ନେତୃତ୍ଵ ଏକ ସାମର୍ଥ୍ୟକାରୀ

ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷା (ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ)କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ

ଭାରତରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭିତ୍ତିକ ସହଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷା (ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ)କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ‘ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ’ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ କୈନ୍ଦ୍ରିକ,ସହଭାଗୀ ଶିକ୍ଷାପଦ୍ଧତିଗୁଡିକର ବିକାଶ କରିବାରେ ସହାୟତା ଦେବା ସହ ଭାରତରରେ ଥିବା ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଓ ମାଧ୍ଯମିକ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ରେ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଲକ୍ଷ ରହିଛି । ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ର ଏହି ‘ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସଂବଳ’ ଶିକ୍ଷକଲା ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକର ଏକ ସହଯୋଗୀ ଅଟେ ।ଏଗୁଡିକ ,ଅନ୍ୟ ଶିକ୍ଷକମାନେ ପ୍ରସଙ୍ଗଟିକୁ କିପରି ପଢାଇଛନ୍ତି ତାହା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ଶ୍ରେଣୀଗୃହରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ସହ ପ୍ରାକ ପରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷଣକାର୍ଯ୍ୟମାନ ସେମାନଙ୍କ ପାଠ ଯୋଜନା ଏବଂ ବିଷୟଗତ ଜ୍ଞାନ ର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଏହା ସଂଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରେ ।

ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ର ‘ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ‘ଗୁଡିକ ଭାରତୀୟ ପାଠ୍ୟ ଖସଡା ଓ ପରିପେଖି ଅନୁଯାୟୀ ଉଭୟ ଭାରତୀୟ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଲେଖକମନଙ୍କ ସହଭାଗିତାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ।।‘ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ‘ଗୁଡିକ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯାଇଛି ଓ ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚାଲୁଥିବା ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ।ଏହାର

ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଓ ଆବଶ୍ୟକତା କୁ ଭରଣ କରିବା ନିମିତ୍ତ ସ୍ଥନୀୟକାରଣ କରି ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରିତ କରାଯାଇଛି ।ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ଭାରତ ଓ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ସରକାର ଙ୍କ ଅଂଶ ଓ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ର ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ।

ଏହି ଏକକ କେତେକ କରଜ୍ୟମାନ ସଙ୍କେତ ସହ ସମ୍ମିଳିତ କରାଯାଇଛି ।ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ‘ଭିଡେଇଓ ସମ୍ବଳ ସମୂହ’ ଶିକ୍ଷା ତତ୍ଵ ଆଧାରିତ ।ଏଥିରେ ଥିବା ଭିଡିଓଗୁଡିକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ବିଷୟ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ପରିପେଖିରେ ପଢାଇବାର କୌଶଳଗୁଡିକୁ ସୁଚିତା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି । ଆମେ ଅଶାକରୁ ଯେ ଏଗୁଡିକ ଆପଣଙ୍କୁ ଅନୁରୂପ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଗୁଡିକ ର ପରୀକ୍ଷଣ ନିମିତ୍ତ ଅନୁପ୍ରେରିତ କରିବା ।ଏହି ସବୁ ଆପଣଙ୍କ ଦ୍ଵାରା କରାଯାଉଥିବା ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ଆଧାରିତ କରଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଅଭିଜ୍ଞତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ନିମିତ୍ତ ଅଭିପ୍ରେରିତ ।\

ଓଡିଆ ସଂକଳନ 1.0 ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ଵ 01 Odisha

ଏହି ସଂକରାଣ ଟି ‘ଠେସ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଳ’ର ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ଵ ସଂକଳନ ର ଏକ ଭାଗ ଅଟେ । ମୂଳ ଇଂରାଜୀ ଲେଖାକୁ ଡାକ୍ତର ମମତା ସ୍ଵାଇଁ ଓଡିଆ ଭାଷାରେ ଭାଷାନ୍ତର କରିଛନ୍ତି ।ଏହି ସଂକଳନ ରେ ବ୍ଯବହ୍ରୁତ ହୋଇଥିବା ତୃତୀୟ ପକ୍ଷ ସାଧନ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ସମ୍ବଳ/ଲେଖ http:// creativecommons.org/ licenses/by-sa/3.0/ରେ ମୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାରପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଅଟେ ।

ଏହି ଏକକ ରେ କ’ଣ ଅଛି

ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତର ଶିକ୍ଷାନୀତିରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି କିନ୍ତୁ ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ହେଉଛି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଲୟଠୁ ଅନେକ ଆଶା କରାଯାଉଛି ।ଏହି ଉଚ୍ଚାକାଂକ୍ଷ। ରଖାଯାଉଛି ଯେ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକ ସ୍ବୟନଚଳିତ ହେବା ଉଚିତ ।ସେମାନଙ୍କର ଗୋଷ୍ଠୀ ପାଖରେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିବା ଉଚିତ ଅଟେ।ଏହି ଉଚ୍ଚାକାଂକ୍ଷ। ବିଦ୍ୟାଳୟଠୁ ଆଶା କରାଯାଇଛି । ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମନେ ସେମାନଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଇଁ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଓ ଶିକ୍ଷଣର ଅଧିକତ୍ଵର ଦାୟିତ୍ଵ ନେବା ଉଚିତ (ତ୍ୟାଗୀ,୨୦୧୧)

ଭାରତରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭିତ୍ତିକ ସହଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷାର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳର  ଲକ୍ଷ ହେଉଛି ବିଦ୍ୟାଳୟ ର ମୁଖ୍ୟମନଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ।ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ସକ୍ରିୟ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଓ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଶିକ୍ଷକ ସହ ଏକ ଗତିଶୀଳ ଶିକ୍ଷଣ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସମର୍ଥ କରେଇବା ।ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ସମ୍ବଳ ଏହି କାମ କରିବା ପାଇଁ ସମର୍ଥ କରାଇବ।  ଯେଉଁଠାରେ ଗତିଶୀଳ ଶିକ୍ଷଣ ପରିବେଶ ନାହିଁ,ସେଠାରେ ଏଭଳି ପରିବେଶ ତିଆରି କରିବାକୁ ହେଲେ ଅନେକ ଆହ୍ଵାନମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରେ ଯଦିଓ’ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁକ୍ଷଙ୍କ ପାଖରେ ଅଧିକ କର୍ତ୍ତୁତ୍ଵ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭିତରେ ଥାଏ।ଏହି ଏକକରେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମନେ ଜେନ ଲେଖାଏ ସମର୍ଥକରି ଅଟନ୍ତି ।ସେମାନଙ୍କର ଭୂମିକା କୁ ବ୍ୟବହାର କରି କେହି ଜେନ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରନ୍ତି ।ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆର ମୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ଆପଣଙ୍କଭୂମିକକୁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଏକ ହାତୀଆର ଭାବେ କାମ କରିପାରିବେ ।

ଏହି ଏକକର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି,ଆପଣଙ୍କ ପରିଚିତ କରାହେବ ଯେ ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆ ର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳଗୁଡିକୁ ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିକାଶ ପାଇଁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବେ ।ଏହି ସମ୍ବଳଗୁଡିକର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଯେ ଶିକ୍ଷଣ ଏକ ନିରନ୍ତର ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।ତେଣୁ ଶିକ୍ଷକମାନେ ଫଳପ୍ରଦଭାବେ ସେମାନଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଶିକ୍ଷଣ ଡଏରୀ

ଏହି ଏକକରେ,କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସମୟରେ ଆପଣ କୌଣସି ପୁସ୍ତକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିବା ଆପଣଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଯୋଜନାକୁ  ଆପଣଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଯୋଜନାକୁ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକ  ପୁସ୍ତିକାରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରି ରଖନ୍ତୁ ।ବୋଧହୁଏ ,ଆପଣ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଆଗରୁ ଆରମ୍ଭ କରିସାରିଥିବେ ।

ହୁଏତ ଆପଣ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଟିକୁ ଏକ କରୁଛନ୍ତି,ମାତ୍ର ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସେତେବେଳେ ଘଟିବ ଯେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କ ର ଶିକ୍ଷଣ ପରିସ୍ଥିତି କିମ୍ବା ଉପଲବ୍ଧ ଶିକ୍ଷା କୁ ଅନ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁକ୍ଷଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରିବେ ।ସେହି ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ଆପଣଙ୍କର ଜଣେ ପୁରୁଣା ସହକର୍ମୀ ହୋଇପାରନ୍ତି କିମ୍ବା ନୂତନ ଭାବେ ସମ୍ପର୍କିତ ସହକର୍ମୀ ହୋଇପାରନ୍ତି ।ଏହାକୁ ସଂଗଠିତ ଉପାୟରେ ବା ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ କରାଯାଇପାରେ ।ଏହି ଧରଣର ସଭା ପାଇଁ ,ପୁନଶ୍ଚ ଆପଣଙ୍କର ଦୀର୍ଘ ମିଆଦି ଶିକ୍ଷଣ ଯୋଜନା ପାଇଁ ପ୍ରତୟ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଏବନ ବିକାଶ ସାଧନ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ର ଶିକ୍ଷଣ ପୁସ୍ତିକା ସାହାଜ୍ଯ କରିବ ।

ଏହି ଏକକରୁ ଆପଣ କ’ଣ ଶିଖିବେ

• ବିଦ୍ୟାଳୟ କୁ ନେତୃତ୍ଵ ଦେଉଥିବା କୌଶଳଗୁଡିକୁ ସମୀକ୍ଷା କରିବା ଓ ଉନ୍ନତି ଅଣାଯାଇପାରିବା କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା
• ବ୍ୟବହାର କରି ଶିକ୍ଷଣ ର ରାସ୍ତା ଗୁଡିକର ନକ୍ସା ତିଆରି କରିବା ଯାହା ଆପଣଙ୍କର ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ଵ କୌଶଳର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହେବ ।
• ଆପଣଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟ ରେ ପଢିବା ବା ପାଇଁ ନେତୃତ୍ଵ ନେବାର ଆବଶ୍ୟକତା

ଭାରତର ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟ ଙ୍କ ସ୍ଥିତ

ଭାରତର ଶିକ୍ଷା ଅଧିନିୟମ ୨୦୦୯ ରେ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କୁ ସ୍ଵୟଂ ଭାବେ ପରିଚାଳିତ ହେବାର ଅଧିକାର ଦେଇଛି,ଯାହା ଅତୀତରେ ମିଳି ଣ ଥିଲା ।ଦେଖାଦେଇଛି ଯେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶରେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମନେ ପାନଥିର ଦାୟିତ୍ଵ ନେଇଥାନ୍ତି ଏବନ ସେମାନେ ଶିକ୍ଷକ ମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି ଓ ତା’ ସହିତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ଅଟନ୍ତି ।ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡିକ ଆଣିବା ପାଇଁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେବ ।

ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ଭିତରୁ ଆପଣଙ୍କ ର ବୃତ୍ତିଗତ ଶିକ୍ଷଣର ଅବଶ୍ୟକତାକୁ ମେଣ୍ଟଉଥିବା ଏକକ କୁ ବାଛନ୍ତୁ ।ଏହି ଏକକଗୁଡ଼ିକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଭିତ୍ତିରେ ସଜଡାଯାଇଛି ଯାହା ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ଵ ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ର ଚିହ୍ନଟ କରିଛି।କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡିକ  ମାର୍ଗ ନୁହେଁ-ଏହି ଏକକ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ନିଜର ରାସ୍ତା ତିଆରି  କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ପାଇବେ।ପ୍ରତି ଏକକ ରେ କାର୍ଯ୍ୟବିଧି ଓ ଘଟଣା ଅଧ୍ୟୟନ ଅଛି।

ଏଥିରୁ କେତେକ କାମକୁ ଆପଣ ନିଜର ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି କରିବେ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ କାମ ଆପଣ ନିଜେ କରିବେ ।ଅଧିକ କାମର ନକ୍ସା ତିଆରି କରିବା ଅପେକ୍ଷା ଆପଣ ନିଜେ ଯେଉଁ କାମ ଯେ କୌଣସି ଭାବରେ କରିବାକୁ ଭାବୁଛନ୍ତି ବା ଯେଉଁ କାମଗୁଡିକୁ କରୁଛନ୍ତି ସେହି କାମଗୁଡକ ଚିନ୍ତନ ଓ ଉତ୍ତମ ଭଲ ବୁଝାମଣା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ ।ପ୍ରତି ଏକକ ର ସମ୍ପର୍କ ଅନ୍ୟ ଏକକ ସହିତ ଅଛି।ତଥାପି ଆପଣ ସମଗ୍ର ଏକକର କାମ ଅପେକ୍ଷା ଯେକୌଣସି ଗୋଟିଏ କାମକୁ ମଧ୍ୟ ବାଛିପରିବେ।ଆପଣ କାମ କରିବା ବେଳେ ଯେଉଁ ଜ୍ଞାନ ଓ ଅଭିଜ୍ଞତା ପାଇଛନ୍ତି ,ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ସେସବୁକୁ ସମ୍ମ୍ନନ ଦିଏ ଓ ଏକାଠି ମିଶି କାମ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ ।

ଏହି ଏକକର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଆପଣ ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶ ବାବଦରେ ଭାବିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବେ,ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଥିବା ଜ୍ଞାନ ଓ କୌଶଳ ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ଓ ଜଣେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ର ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟଧାରାରେ କିପରି ଉନ୍ନତି ଆଣିବେ ,ସେ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ।

ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ  ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ଯୋଗାଇ ଦେବ ।ଏହି ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ଯୋଗାଇ ଦେବା ।ଏହି ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ଶିକ୍ଷକକୁ ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖେ ଯେଉଁଠାରେ ସହକର୍ମୀ ଓ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପିଲାଙ୍କ ସହ କାମ କରିବା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷଣ ଘଟିଥାଏ ।ବରଂ ଏହା ଆପଣାକୁ ଏବନ ଆପଣଙ୍କ ର ସହଯୋଗୀଙ୍କୁ ନିଜର କାମ ଓ ଭୂମିକାରୁ ଓହରି ଯାଉଛନ୍ତି କି ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାଏ ।ଏହାର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଆପଣ ନିଜ ପରିବେଶରେ ହେଉ ବା ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ହେଉ ବା ଶ୍ରେଣୀ କୋଠରୀରେ ହେଉ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଖୋଲା ଭାବରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ।(ଲେଭ,ୱେନଗର,୧୯୯୧:ବନର ୧୯୯୬,ୱେନଗର ୧୯୯୮)

ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ

• ଜଣେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ ଆଜିଯାଏଁ ଆପଣ କ’ଣ ସବୁ ଶିଖିଛନ୍ତି ।
• ଆପଣ କିପରି ଭାବରେ ଶିଖିଛନ୍ତି ?
• ବୃତ୍ତିଗତ ଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ କ’ଣ ସବୁ ସୁଯୋଗ ଅଛି?

ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଭାବନ୍ତୁ

ନୂତନ ସୁଯୋଗଗୁଡିକର ସଫଳ ରୂପାଯନ ନିମନ୍ତେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିଜ କୌଶଳର ପରିସରକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବାକୁ ହେବ,ଆପଣଙ୍କର ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଥିବାରୁ ଏବନ ଭଲ ଶିକ୍ଷକ ହୋଇଥିବା ହେତୁ,ଆପଣ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ହେବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାଇ ପାରନ୍ତି ।ଯାହା ବି ହେଉ ଆପଣଙ୍କ ଭୂମିକା ହେଉଛି,ଏହାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଅଟେ,ଏହି ଏକକରେ ଆପଣମାନେ କେତେଗୁଡିଏ  କୌଶଳ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେବେ ।ଯେଉଁଗୁଡିକ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ପାଖରେ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।ଏହା ଆପଣଙ୍କ  ନିଜ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଫଳପ୍ରଦ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।

ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ

ଆପଣ ଟିକିଏ ଭାବନ୍ତୁ ,ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଥିଲେ କିମ୍ବା ଯେତେବେଳେ ନିଜର ଶିକ୍ଷକତା ବୃତ୍ତି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ,ବର୍ତ୍ତମାନ ଆଗକୁ ଦଶବର୍ଷ ପାଇଁ ଟିକିଏ ଭାବବନ୍ତୁ ।ଆପଣ ନିଜର ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ସମୟ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର ଦଶବର୍ଷ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ରେ କେଉଁ ମୁଖ୍ୟା ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡିକ ଦେଖିବେ ବୋଲି ଭାବୁଛନ୍ତି ?

ଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟ ୧ ଜଣେ ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶ ।

ଚିତ୍ର ୧: ଜଣେ ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ।

• . ଆପଣଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟପୁସ୍ତିକାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସେଥିରେ ଆପଣ ପାଞ୍ଚଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖନ୍ତୁ ଯେଉଁ ଲକ୍ଷଣଗୁଡିକ ଦେଖି ଆପଣ କହିବେ ଯେ ଆପଣ ଜଣେ ମୁଖ୍ୟ ।
• ସେମାନେ କ’ଣ ଆପଣଙ୍କୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି? ସେମାନେ କ’ଣ ଆପଣଙ୍କ ପଦବୀ ବ୍ଯତୀତ ଅପନକ ଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତା କୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି?ପ୍ରକୃତ ଅବସ୍ଥା ଏୟା ବୋଲି ଆପଣ କାହିଁକି ଭାବୁଛନ୍ତି।ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ,ସେମାନେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏଭଳି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବେ ଦେଖନ୍ତି କି?ଯିଏ ନୂଆ ନୂଆ ଉପାୟକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି ସେଗୁଡିକ ର ପ୍ରଭାବ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ।
• ନିଜେ ଲେଖିଥିବା ପ୍ରଶ୍ନ ୧ ଓ ୨ ର ଉତ୍ତର ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ।ଜଣେ ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶର ରାସ୍ତାରେ କେଉଁଗୁଡିକୁ ଆପଣ ମୁଖ୍ୟ ବାଧା ରୂପେ ଦେଖୁଛନ୍ତି ?

ସାରଣୀ-୧ରେ ଏଗୁଡିକ ଭାରତୀୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ କିପରି ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରିବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । ଆପଣନମାନେ ଶିକ୍ଷଣକାର୍ଯ୍ୟ -୩ ରେ ଏହାକୁ ପୁନଃ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବେ ।

ସାରଣୀ ୧ : ଜଣେ ଉତ୍ତମ ନେତାର ଗୁଣାବଳି (ଗର୍ଡ଼ନର ୧୯୯୭ ଙ୍କ ଥୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି )

ଶ୍ରୀମତୀ ଅପରିଜିତା ଶିକ୍ଷଣ ସମ୍ପର୍କରେ ତଦନ୍ତ

ଅପରାଜିତା ମହାଶୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଏକ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷତ୍ରି ଅଟନ୍ତି । ସେହି ଆଞ୍ଚଳର ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରୀ ତାଙ୍କୁ ଅଧିକ ନହେବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାନ୍ତି,କାରଣ ସେ ଅଞ୍ଚଳର ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ପିଲା ହୋଇଥିବାରୁ ପଥପଢା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କଷ୍ଟ ସାଧ୍ୟ ବ୍ୟାପାର ।ଯେତେବେଳେ ସେ  ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ   ସେତେବେଳେ ସେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ ସେତେବେଳେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଉପସ୍ଥାପନର ଉପସ୍ଥାପନରେ ପିଲାଙ୍କ  ସଂଖ୍ୟା ୬୯ ଥିଲା ।

ପ୍ରଥମ ଦିବସରେ ମୋର କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭକୁ ନେଇ ମୁଁ ଖୁବ ଉତତ୍ସାହିତ ଥିଲି,କିନ୍ତୁ ଖେଳପଡିଆରେ ମାତ୍ର ୪୫ ଜଣ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ ହେବାର ଦେଖି ମୁଁ ନିରାଶ ହେଲି । ମୋର ସରକାରୀ ଶିକ୍ଷକ କହିଲେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ତ ଖୁବ ଭଲ,କାରଣ ସାଧାରଣ ଭାବେ ବିଦ୍ୟାଳୟ କୁ ୩୦  ଜଣ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଆସନ୍ତି।କିନ୍ତୁ ବିଦ୍ୟାଳୟର ନୂତନ ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ  ଆଜି ଏତେ ମାତ୍ରା ରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଆସନ୍ତି।କିନ୍ତୁ ବିଦ୍ୟାଳୟର ନୂତନ ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଆଜି ଏତେ ମାତ୍ରାରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଆସିଛନ୍ତି ।କିନ୍ତୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ର ନୂତନ ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଆଜି ଏତେ ମାତ୍ରାରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।ସେ ଠିକ କଥା କହୁଥିଲେ କାରଣ ଏହାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦିନ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ମାତ୍ର ୩୨ ଜଣ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଆସିଥିଲେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଥିବା ମାତ୍ର ୩୨ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ପରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ରୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ ।

ବିଦ୍ୟାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟର ପରିସମାପ୍ତି ପରେ ଗାଁ ଭିତରକୁ ମୁଁ ପାଦରେ ଚାଲି ଚାଲି ବୁଲିବାକୁ ଗାଳି ଏବଂ ଖେଳପଡିଆ ,ଦୋକାନ ଓ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ପିଲାମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ଯାକୁ ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଳି।ବଐସାଇକଲ ଟାୟାର ର ଛିଦ୍ର ଠିକ କରୁଥିବା ପାଖାପାଖି ୯ ବର୍ଷର ଜଣେ ପିଲା ସହ ମୁଁ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଆରମ୍ଭ କଲି। ମୁଁ ତାକୁ ପଚାରିଲି ସେ କାହିଁକି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସୁନାହିଁ।ସେ ମୋତେ ଗର୍ବର ଜଣେ ପିଲା ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଆରମ୍ଭ କଲି ।ମୁଁ ତାକୁ ପଚାରିଲି ସେ କାହିଁକି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସୁନହିଁ ।ସେ ମୋତେ ଗର୍ବର ସହ କହିଲା ଯେ ସେ ଦୈନିକ ସାଇକେଲ ଟାୟାରର ଛିଦ୍ର ଠିକ କରି ୧୦୦ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରେ,ତେଣୁ ସେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଯିବାରେ କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରେ ନାହିଁ।ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିଖା ଯାଉଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ତା’ର କାର୍ଯ୍ୟ ତା’ର କାର୍ଯ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ ।ମୁଁ ଅନ୍ୟ କିଛି ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କ ସହ କଥାହେଳି ଏବଂ ଠିକ ସେହି ପ୍ରକାରର ମନୋବୃତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲି।ଅଧିକାଂଶ ପିଲା ବିଦ୍ୟାଳୟ ଯିବାକୁ ଅଣକର୍ଷଣୀୟ ଏବଂ ଅନାବଶ୍ୟକ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ମଧ୍ୟ ସେମାନେ କାମକୁ ଯିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।

ମୁଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲି ଯେ ଦିଗରେ ମୁଁ କିଛି ପଦକ୍ଷେପ ନେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।ତେଣୁ ମୁଁ ବିଦ୍ୟାଳୟର କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ଘଣ୍ଟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କଲି। ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭା ପରେ ଗୋଟିଏ ଏବଂ ଭୋଜନ ପରେ ଗୋଟିଏ,ଏହିପରି ଦୁଇଟି କାର୍ଯ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀକୁ ଜଣାଇଲି।ସେହି ଶ୍ରେଣୀଗୁଡିକରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର କୌଶଳ,କଳା ଓ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ କାରିଗରୀ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କଲୁଆ ତତ୍ପରେ ସେମାନେ ତିଆରି କରିଥିବା ସାମଗ୍ରୀଗୁଡିକର ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କଲୁଆ।ଏହି କଥାଟିର ପ୍ରଚାର ହେଲା ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆକ୍ରୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଆସିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ। ସେମାନଙ୍କର ଧୂଳିଧୂସରିତ ଚେହେରା ଦେଖି ମୁଁ ନିରାଶ ଅନୁଭବ କଲି । ମୁଁ ପୁଣିଥରେ ଗାଁ କୁ ବୁଲିବାକୁ ଗଲି ଏବଂ କିଛି ବୁଝାଇଲି ଯେ-“ଆମ୍ଭେମାନେ ଦୈନିକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭାରୁ ଆରମ୍ଭ କରୁ,ତେଣୁ ଭଗବାନ ପିଲାମାନେ ଅପରିଷ୍କାର ଦେଖାଗଲେ ଭଗବାନ ନିରାଶ ହେବେ ଏବଂ ଏହା ଏକ ଅସମ୍ମାନ  ଜନକ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ।ମୁଁ  ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଦିନ ସବୁଠାରୁ ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ ଥିବା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କୁ ‘ଦିବସର ପୁତ୍ର’ଓ ‘ଦିବସର କନ୍ୟା ‘ବୋଲି ଘୋଷଣା କରେ।“

କାର୍ଯ୍ୟଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀରେ ମୁଁ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମନପସନ୍ଦ ର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିଏ।ଏହା ସତ୍ବେ ମଧ୍ୟ କିଛି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ପଢିବାକୁ ଓ ଲେଖିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ଏବଂ ମୁଁ  ସେମାନଙ୍କୁ ଯେ କୌଣସି ଜିନିଷ ଉପରେ ଲେଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କଦଳୀପତ୍ରରେ ଲେଖିବାକୁ,ଖୁବ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ଏବଂ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଯେ କୌଣସି ଜିନିଷ ଉପରେ ଲେଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କଦଳୀପତ୍ରରେ ଲେଖିବାକୁ,ଖୁବ ପସନ୍ଦ କଲେ।ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଶବ୍ଦ ଖେଳ ଖେଳିବାକୁ ଏବଂ କାଦୁଅ ଉପରେ ବାଡି ସାହାଯ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ସଂଖ୍ୟା ଲେଖି ଯୋଗ କ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରେ।ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ କଦଳିପତ୍ର ଉପରେ ହେଉ ବା ସେମାନେ ପାଉଥିବା ଯେକୌଣସି ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଗୃହକାର୍ଯ୍ୟ କରି ଆଣିବାକୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିଏ।

ମୁଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଚାରିବର୍ଷ ଧରି କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଆସୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଗୁଡାଏ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ କରିଛି।ବର୍ତ୍ତମାନ  ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଉପସ୍ଥାପନରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ସଂଖ୍ୟା ୨୫୭ ଏବଂ ପ୍ରତିଦିନର ଉପସ୍ଥାପନ ପ୍ରାୟ ୨୪୦।ସେମାନେ ନିଜର ବେଶଭୂଷାକୁ ନେଇ ଖୁବ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରି ଏବଂ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସନ୍ତି ଶିଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥାନ୍ତି ।ମୁଁ ଏହା ଦେଖାଇଦେବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛି ଯେ:-‘ଯଦି ତୁମେ ଥରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରେରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିଦେବ,ତେବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଶିଖିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ ।“

ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ  ପରିବାର ସହ ସୁସମ୍ପର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଗୁରୁତ୍ଵ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଭାବୁଛି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଅଧିକ ଅଗ୍ରହାନ୍ଵିତ କରିବା ପାଇଁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହିଁ  ସର୍ବାଧିକ ଭିନ୍ନତା ଅନିଳା ,ଯଦିଓ ପଠନ ଓ ଲିଖନ ପାଇଁ କମ ସମୟ ବିନିଯୋଗ କରାଗଲା ।କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଭାବୁଛି ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ  ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସିବା ଏବଂ ଦିନସାରା ସେଠାରେ ରହିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ସାହନ ଯୋଗାଏ।ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରଗତି କରନ୍ତି,ସେମାନେ ଦେଖନ୍ତି ଯେ ପଢିବା ,ଲେଖିବା ଏବଂ ସଂଖ୍ୟା କୌତୁହଳଜନକ ଓ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ତାର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତାକୁ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।

ଶିକ୍ଷଣକାର୍ଯ୍ୟ -୨ ସମ୍ପାଦନ କରିସାରିବା ପରେ ଆପଣମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟମାନଙ୍କ ଭିଡିଓ ଦେଖିବାକୁ ଚାହିଁପାରନ୍ତି ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରନ୍ତୁ ସେମାନେ ନିଜର କଥାବାର୍ତ୍ତାରେ ଭଲ ନେତୃତ୍ଵ ନେବାର କେଉଁ ଦକ୍ଷତାଗୁଡିକ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି ।

ଭିଡିଓ:ବିଦ୍ୟାଳୟର ନେତୃତ୍ଵ

୩ ଆବଶ୍ୟକତା ଗୁଡିକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ପରିଚାଳନା କରିବା ।

ସାରଣୀ ୧ ସୂଚାଉଛି ଯେ ଜଣେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟ ସଫଳ ହେବା ପାଇଁ କେବଳ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗୁଣାବଳୀ ନୁହେଁ ,ବରଂ ବହୁତ ଗୁଡିଏ ଦକ୍ଷତା ର ଅଧିକାରୀ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।ଆପଣ ସବୁ ପରିସରରେ ପ୍ରତିଭାଶାଳୀ ତ ଦକ୍ଷ ହେବା ଏକ ଅସମ୍ଭବ ବ୍ୟାପାର ।ଏହା ମଧ୍ୟ ମନେରଖିବା ଉଚିତ ଯେ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ମାନଙ୍କ ଭଳି,ସ୍ଵାଭାବିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଆପଣଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତା ଗୁଡିକର ମଧ୍ୟ ସମୟ ସହ ତାଳ ଦେଇ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି,ଯାହା ଫଳରେ ନୂତନ ଆହ୍ଵାନ ଗୁଡିକର ସଫଳତା ର ସହ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ଅଧିକ ପାରଙ୍ଗମ ହେଉଛନ୍ତି ।

ପରିସ୍ଥିତି ଅଧ୍ୟୟନ ୨ : ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପାଢୀ ଓ ସୁଶ୍ରୀ ମହାରଣା ତାଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା

ନିକଟ ଅତୀତତେ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପାଢୀ ଓ ସୁଶ୍ରୀ ମହାରଣା ଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ ଏକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିରରେ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ସେମାନଙ୍କର ବହୁତ ଗୁଡିଏ ଧାରଣ ଏକାପରି ।ପରସ୍ପରକୁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ସେମାନେ ପ୍ରତ୍ଯେକ ମାସ ଭେଟିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କଲେ।ମିଳିତ ଭାବରେ ଶିକ୍ଷଣକାର୍ଯ୍ୟ ୩ କୁ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପପତି ନେଲେ।ପରସ୍ପର ସାହାଜ୍ଯ କରାକରି ହୋଇ ଉଦାହରଣ ଖୋଜୁଥିଲେ ଓ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚରାପଚାରି ହେଉଥିଲେ । “ଆଦର୍ଶ ବ୍ୟବହାର”ଗୁଣାବଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ହୋଇଥିବା କଥାବାର୍ତ୍ତାକୁ ପଢନ୍ତୁ ।

୪ ଶିକ୍ଷଣ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ

ଆପଣଙ୍କର ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶର ଆବଶ୍ୟକତାଗୁଡିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ସାରିଥିବା ହେତୁ ଆପଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଆବଶ୍ୟକତାଗୁଡିକର ପରିପୂରଣ ପାଇଁ ଏକ ଶିକ୍ଷଣ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିପାରିବେ ।ସମ୍ବଳ-୩ ରେ,ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ବର ମୁଖ୍ୟ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳରେ ଏହାର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

ଏହି ଏକକ ପରିସମାପ୍ତି ପରେ ଏହି ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ କରିବା ଉତ୍ତମ ହେବ-“ଶିକ୍ଷଣ-ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ:pରଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଓ ଶିକ୍ଷଣ କୁ ଉନ୍ନତି କରିବାର ଏକ ରାସ୍ତା”ଏହା ମଧ୍ୟ ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ର ଶୈକ୍ଷିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରିଯୋଜନା ର କେନ୍ଦ୍ର ଅଟେ ଏବଂ ଏହା ଆପଣଙ୍କୁ ଉପଲବ୍ଧ ସମ୍ବଳ ଗୁଡିକ ତନ୍ନ ତନ୍ନ ଭାବରେ ବୁଝିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଜ୍ଯ କରିବ ।ସମସ୍ତ ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ଅଟନ୍ତି ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ଏଗୁଡିକ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଦେୟମୁକ୍ତ ଏବଂ ଆପଣମାନେ ଏହାର ନକଲ କରି ନିଜ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହାକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିପାରନ୍ତି ।

୫ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷଣ ଯୋଜନାରେ କ୍ରିୟାଶୀଳତା

ଆପଣ ନିଜର ଶିକ୍ଷ୍ୟକମାନଙ୍କୁ ପାରମ୍ପରିକ ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିରୁ ଜଣେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟଙ୍କର ଗୁଣାବଳୀ ଓ ଦକ୍ଷତା ହିଁ ଏକମାତ୍ର କାରକ ଯାହା ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷାଦାନ ଓ ଶିକ୍ଷଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ବହୁ ପ୍ରଭାବ ପକେଇଥାଏ । ଓହରିବା ପାଇଁ କହିବୀ ଓ ନୂତନ ପଦ୍ଧତିକୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସମର୍ଥ ଣ କରାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ,ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷଣରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବନାହିଁ ।

ନିଜେ ଜୀବନ ବ୍ୟାପୀ ଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ ,ନିଜର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଇ ପାରିବେ। ବିଦ୍ୟାଳୟର ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କରି ଏବଂ ନୂତନ ଉପାୟ ଆବିଷ୍କାର ଆପଣ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏ ଦିଗରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରିବେ ।

ଶିକ୍ଷକମାନେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।ଆପଣ  ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ସୁଯୋଗ ଏବଂ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିପାରିବେ:-

• ନୂତନ ଧାରଣା ଓ ଅଭ୍ୟାସ ଗୁଡିକର ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ
• ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଗଠନ ମୂଳକ ପରାମର୍ଶ କରିବେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀ କୋଠରୀର ସଫଳତା ଗୁଡିକୁ ବାଣ୍ଟିବା ଓ ଚିନ୍ତନ କରିବ ।
• ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଦିଗରେ କ’ଣ କରଜିପରିବା ତା’ ଉପରେ ଆଲୋଚନା

ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରିସ୍ଥିତି ଅଧ୍ୟୟନ ଟି ରେ ନିଜ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଧର୍ଯ୍ୟର ସହ ଶୁଣିବା ଏବ ନେତୃତ୍ବର ସହମତି ଭିତ୍ତିକ ଅଭିମୁକ୍ଷର ଗୁରୁତ୍ଵ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସକ୍ଷମ କରାଇବା ଅର୍ଥ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମିଳିମିଶି କାମ କରିବା ଯାହା ଫଳରେ ପରସ୍ପର ସହ ଆଲୋଚନା ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବେ ଯେ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମିଳିମିଶି କାମ କରିବା ଯାହା ଫଳରେ ପରସ୍ପର ସହ ଆଲୋଚନା ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବେ ଯେ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କଠୁ ଶିଖିଛନ୍ତି ।ତେଣୁ ଜଣେ ସମ୍ର୍ଥ୍ୟକାରୀ ଭାବେ ଆପଣ ନିଜ ବିଦ୍ୟାଳୟ ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ସକ୍ରିୟ ବାତାବରଣ ଓ ଅଂସଗ୍ରହଣ ଭିତ୍ତିକ ଶିକ୍ଷଣ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବେ ।

ପରିସ୍ଥିତି ଅଧ୍ୟୟନ ୩:ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଏକ ନୂତନ ଦ୍ରୁଷ୍ଟି କୋଣରୁ ଦେଖିବା

ଏହା ଜଣେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତକାରର ଦସ୍ତାବିଜ  ଅଟେ ଯିଏ ଏଇ ନିକଟରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣର ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିରରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।ତାଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା ଏବଂ ସେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ହେବା ପରେ ଉପସ୍ଥାନ ବହୁଗୁଣରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।ସେ ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିଜର ଉପସ୍ଥାନର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ବିଷୟରେ ଜଣାଇବାକୁ ଖୁବ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ।କିନ୍ତୁ ପରେ ଅନୁଭବ କାଲେ ଯେ ନିଜ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଏହି ପ୍ରଶିକ୍ଷଣରେ ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳର ବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନୁଶୀଳନ ଏବଂ ଉନ୍ନତି ମୂଳକ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତି ବିଷୟରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଅବଗତ ହେଲୁ। (ନେତୃତ୍ବର ସ୍ଥିତ ବିଦ୍ୟାଳୟର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନୁଶୀଳନକୁ ଆଗକୁ ନେବା ଏବଂ ନେତୃତ୍ବର ସ୍ଥିତି ବିଦ୍ୟାଳୟ ବିକାଶ ଯୋଜନାକୁ ନେତୃତ୍ଵ ନେବା) ।ମୁଁ ସହକର୍ମୀ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ଉପସ୍ଥାପନା ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସମ୍ପର୍କରେ ଜଣେଇବା ପାଇଁ ଖୁବ ଆଗ୍ରହର ।

ଯେତେବେଳେ ଆମ୍ଭେମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ନିଜସ୍ଵ ସମୀକ୍ଷା ଏକକ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲୁଆ,ମୁଁ ଖୁବ ଖୁସି ଅନୁଭବ କଲି କାରଣ ମୋ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନେକ ଜିନିଷ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିଲା ।କିନ୍ତୁ ତ’ପରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷକ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ଆମ ବିଦ୍ୟାଳୟ ର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଏବଂ ସେମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବିଷୟରେ କ’ଣ ଭାବୁଛନ୍ତି ତା ବିଷୟରେ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲେ।ମୋର ତିନିଜଣ ସହକର୍ମୀ ଶିକ୍ଷକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଛନ୍ତି,କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଅନୁଭବ କଲି ଯେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କରିଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ପର୍କରେ ସେମାନେ କ’ଣ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି ମୁଁ ସେ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ନୁହେଁ ,କାରଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଯାହା କରିବା ପାଇଁ କହିଛି ସେମାନେ ସେସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିଛନ୍ତି ।

ସେମାନେ କେବେ ବି କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରି ନାହାନ୍ତି ଆମର ବଡ ଶ୍ରେଣିଗୁଡିକ ଦ୍ଵିଗୁଣିତ କରିବାକୁ ଥିବା ହେତୁ,ବିଦ୍ୟାଳୟର ସାନ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ନିହାତି ଭାବେ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲେ। ମଧ୍ୟ।ନ୍ନ ଭୋଜନ ବିରତି ସମୟରେ ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରୀ କହିଲେ ଯେ ସେ ଏଯାଏନ କୌଣସି ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଦେବା ପାଇଁ ଖୋଜି ପାରି ନାହାନ୍ତି । ସେ କହିଲେ ଯେ ଦୁଜାନ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ନ ପଠାଇବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।ଏହାଶୁଣି ମୁଁ ଖୁବ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଚକିତ ହେଲି ।

ଯେତେବେଳେ ଆମେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବିକାଶ ଯୋଜନା ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲୁ, ମୁଁ ଅନୁଭବ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲି କି ମୁଁ ଜଣେ ସ୍ଵେଛାଚାରୀ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରୁଅଛି ।ମୁଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଉନ୍ନତି ତଥା ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ଅନେକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି ଓ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକରି ମଧ୍ୟ କରିଛି କିନ୍ତୁ କୌଣସି ଆଲୋଚନାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଭାଗ ନେବାକୁ,ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦେଇନାହିଁ। ସେମାନଙ୍କ ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିନାହିଁ। ଏଥିରେ କୌଣସି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବାର ନଥିଲା ଯେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେତେଜଣ ଖୁବ ଚ।ପଗ୍ରସ୍ତ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ ।

ମୁଁ ଅନୁଭବ କଲି ଯେ ଯଦିଓ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଆସିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି,ତଥାପି ଶିକ୍ଷକ ମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଭଲ ଭାବରେ ଯତ୍ନ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ। ମୁଁ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଫେରିଲି ଏବଂ ଅଧିକ ସହଭାଗୀପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ମୋ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କଲି। ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଠକରେ ଧରାବନ୍ଧା ପ୍ରଶାସନିକ ଢାଞ୍ଚାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଆମେ କ’ଣ କରିପାରିବା ବୋଲି ପଚାରିଲି । ମୁଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲି ଯେ ସେମାନେ କେବଳ ଫଳାଫଳ ଓ ଉପସ୍ଥାପନା ବିଷୟରେ ପ୍ରକାଶ କାଲେ ନାହିଁ । ବାଳିକା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ଶ୍ରେଣୀଗୃହରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ,ବଡ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ସାନା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପ୍ରତି ଦୟା ମନୋଭାବ

ପ୍ରଦର୍ଶନ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ କହିଲେ ମୁଁ ପ୍ରକୃତିରେ ଏହି ସାମାଜିକ ଦିଗଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଯେବେ ଚିନ୍ତା କରିନଥିଲି ।

ତତପରେ ଆମେ ସେଇ ସବୁ ଜିନିଷ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କଲୁ ଯେଉଁଥିରେ ଉନ୍ନତି କରିହେବ ,କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଅନୁଭବ କଲି ଯେ ସେମାନଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନନ କରାଯିବା ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତିତ ଥିଲି।ମୁଁ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଭିତରେ ଆଲୋଚନା କରି ସେମାନେ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକର ତାଲିକା ଦେବାକୁ କହିଲି,ମୁଁ କରିଥିବା ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟର ଦୋଷତୃଟିକୁ ବାହାର କରିଲେ ମୁଁ ବାଧା ଦେବୀ ନାହିଁ ବୋଲି କହିଲି।ତା’ପରେ ମୁଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ପ୍ରତିଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଦେଖା କରି କଥା ହେବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଳି ଯାହା ଫଳରେ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିବି ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ତରରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଜାଣିବି।

କିଛି ଦିନ ପରେ ଆମମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ଗୁଡିକ ଅଧିକ ଖୋଲା ଓ ସାଧୁତାର ସହ ହେଲା ଏବନ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଚୋଟୋ ଚୋଟୋ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ଅଧ୍ୟା ଆମ୍ଭେ ମିଳିତ ଭାବେ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବୁ ସେ ବିଷୟରେ ମୁଁ ବହୁତ ଜିନିଷ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲି।

ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ

ଏହି ଘଟନା ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଶୀଳନ ଓ ମନନ କରନ୍ତୁ। ଆପଣ ଭାବୁଛନ୍ତି ଶିକ୍ଷକମାନେ ଆପଣଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କାମ କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି?ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି କି ଯେ ସେମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ଦିଆଯାଉଛି,ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଉଛି ଏବନ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରାଯାଉଛି ।ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି କି?

୬ ଆପଣ ନିଜର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱପ୍ରଦାନ

(ଚିତ୍ର-୨:ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକ ଆପଣଙ୍କ ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶର ଉଦାହରଣକୁ ଆଦର୍ଶ ଭାବେ ଅନୁସରଣ କରିବେ)

ଆପଣଙ୍କ ନିଜର ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରତି ମନୋବୃତ୍ତି ସିଧାସଳଖ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ବୃତ୍ତିଗତ ବିକାଶକୁ ମନୋବୃତ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ଆପଣଙ୍କ ଦକ୍ଷତାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଓ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ପ୍ରଦାନ କରେ।ଆପଣଙ୍କ ସର୍ବାଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ବଳ ହେଲେ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକ ଏବନ ସେମାନଙ୍କୁ ଯଥାସମ୍ଭବ ଶ୍ରେଷ୍ଟ ଶିକ୍ଷକ ହେବା ପାଇଁ ଅପନନ ସୁଯୋଗ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।ଆପଣଙ୍କ ଏହା ଆଶା ଓ ଆକାଂକ୍ଷା ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ଯେ ସେମାନେ ଅପନକ ଠାରୁ ଅଧିକ ଭଲ ଶିକ୍ଷକ ହୋଇପାରିବେ ।ନିଜ ଶିକ୍ଷକ ମାନଙ୍କୁ ଆଗକୁ ନେବାକୁ କିଛି ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟଙ୍କ କଥୋପକଥନ ର ଭିଡିଓ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିପାରନ୍ତି ।

ଭିଡିଓ:ବିଦ୍ୟାଳୟର ନେତୃତ୍ଵ-ଶିକ୍ଷକ ମାନଙ୍କୁ ନେତୃତ୍ଵ ଦେବା ।

ଭିଡିଓ: ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ଵ-ଶୈକ୍ଷିକ ପରିବେଶ

ଭିଡିଓ:ବିଦ୍ୟାଳୟର ନେତୃତ୍ଵ :sଇକ୍ଷାଦାନ ଓ ଶିକ୍ଷଣର ନେତୃତ୍ଵ ନେବା ।

ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ର ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ପ୍ରଗତି ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ସାଧନ ଅଟନ୍ତି ଯାହା ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ନୂଆ କୌଶଳ ଶିଖିବା ଓ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟର ଶିକ୍ଷାଦାନକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।ଏଗୁଡିକ  ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଭାବେ ଦେଖନ୍ତି।ଶିକ୍ଷାଦାନ ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଏବନ ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କ ସହ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ସେମାନେ ନିଜ ବୃତ୍ତିରେ ବିଭିନ୍ନ କୌଶଳ ଓ ସାଧନ ସମ୍ପର୍କିତ ହାସଲ କରିବେ ।

ଶିକ୍ଷକ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷଣ ଏକ ଜଟିଳ ଓ ଜୀବନ ବ୍ୟାପୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ।ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଶିକ୍ଷଣ ଓ ବିକାଶ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଢାଞ୍ଚାର ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଆଧାର ଅନୁସାରେ ଜେନ ଦକ୍ଷ ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ଛଟି ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା ପରିସରରେ ଜ୍ଞାନ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ(ସୁଲମାନ ଓ ସୁଲମାନ,୨୦୦୭)

• ଦୁରଦୃଷ୍ଟି
• ଅଭିପ୍ରେରଣା
• ବୋଧଗମ୍ୟତା/ବୁଝାମଣା
• ଆଭ୍ୟାସ
• ମନନ/ଚିନ୍ତନ
• ଗୋଷ୍ଠୀ

ଦ୍ଵିତୀୟ ସାରଣୀରେ ଏଗୁଡିକ ତନ୍ନ ତନ୍ନ କରି ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇଛି ।

ସାରଣୀ ୨ ରେ ଏକ ଦକ୍ଷ ଶିକ୍ଷକ ଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ମତ ଦେଇଛି ।

ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ

• ଆପଣଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜ୍ଞାନର ଏହି ପରିସର ଗୁଡିକ କିପରି ପ୍ରୟୋଗ ହେଉଛି?
• ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେଜଣ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଆପଣ ଉତ୍ତମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁଛନ୍ତି?
• ସାମଗ୍ରିକ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କରନ୍ତୁଯେ,କେଉଁ ଦିଗଗୁଡିକ ଅତ୍ୟଧିକ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଛି ?

ଟେସ-ଇଣ୍ଡିଆର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଶିକ୍ଷଣର ଏ ସମସ୍ତ ଦିଗ ଗୁଡିକୁ ସମର୍ଥନ କରେ,ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ବର୍ତ୍ତମାନର ପ୍ରଚଳିତ ଧାରଣା କୁ ଆହ୍ଵାନ ଦିଏ ଏବଂ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଭିତରେ ନୂତନ ପ୍ରବିଧିକୁ ନେଇ ଚେଷ୍ଟା କରିବାକୁ ଅଭିପ୍ରେରିତ କରେ। ଯେହେତୁ ଅପଣ ଜେନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରମୁଖ,ଆପଣ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଆପଣଙ୍କ  ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହ ପ୍ରଦାନ କରି ଓ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକାଠି କାମ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପରି,ଏକ ସ୍ଥିତିରେ ଅଛନ୍ତି ।

୭ ସାରାଂଶ

ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଂପ୍ରତିକ /ନୂତନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଭାରତର ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଦାୟିତ୍ଵ ନିଷ୍ଟ କରିଦେଇ ପାରିଛି ସତ କିନ୍ତୁ ଆପଣ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ବାସ୍ତବରେ ଭିର୍ଣ୍ଣତା ଆଣିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ଓ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷଣ ଫଳାଫଳ ଉପରେ ଆପଣଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ଆଣିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ।ଆପଣ ଏକ ବୃତ୍ତିରେ ଅଛନ୍ତି ଯାହାକି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି।ଆପଣଙ୍କୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ,ଆପଣ କିଛି ଗୁଣ ଓ ଦକ୍ଷତା ର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତୁ ଯାହାକି ଆପଣଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ।ଏହି ଆହ୍ଵାନକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ର ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ବର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ।ବିଶେଷ ଭାବରେ ଆପଣଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟ କୁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାଯରେ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରରୋଚିତ କରିବା ଏବଂ ଜାତୀୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଆଧାର ୨୦୦୫ ଓ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଆଧାର ୨୦୦୯ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ନୂତନ ପ୍ରବିଧିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରରୋଚିତ କରିବ।

ଏହି ଏକକତି ଆପଣଙ୍କୁ ଜେନ ସକ୍ରିୟ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ରୂପେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଛି ଏବଂ ଆପଣଙ୍କର ଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଖାଲିସ୍ଥାନକୁ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଆପଣ ଏକ ସମାଧାନ ଭିତ୍ତିକ ଧାରା ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି ।

ଏହି ଏକକରେ କାମ କରିବା ବେଳେ ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ବର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳକୁ  ବ୍ୟବହାର କରି ଶିକ୍ଷକ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ।ଆପଣ ଏହି ଯୋଜନାରେ କାମ କରିବା ଉଛି ହେବ।ନିଜର ପ୍ରଗତିକୁ ତଦାରଖ କରିବେ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ନିଜର ସହକର୍ମୀଙ୍କ ସହ ବିମର୍ଶ କରିବେ।

ସମ୍ବଳ

ସମ୍ବଳ-୧:ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ସମ୍ବଳ ସମୂହର ସାରାଂଶ

ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ବର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ(ଆପଣଙ୍କ ନିମନ୍ତେ)

ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟମନଙ୍କ ପାଇଁ ୨୦ ଟି ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି ।(ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକ ,ଅଧ୍ୟକ୍ଷ,ଉପଧକ୍ଷ ଏବଂ ଏହି ପଦବୀ ପାଇଁ ଆଶାୟୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ପାଇଁ )।ଏହି ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟମନଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗର ଭୂମିକକୁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇଛି।ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ଉନ୍ନତି ମାଧ୍ୟମରେ ନେତୃତ୍ଵ ଦେବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆବଶ୍ୟକ ସେଗୁଡ଼ିକକୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି ।ବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟମନେ ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷାଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବାସ୍ତବ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ କରେଇବାକୁ ସେଗୁଡିକ ପୁସ୍ତକ କରାଯାଇଛି।ସହଭାଗ ଏଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ବଳ ତାଲିକା ସମ୍ବଳ ୩ ରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

ତା ଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷଣକୁ ଫଳପ୍ରଦ ଭାବେ କିପରି ଯୋଗାଇବା ତା ଉପରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଦ୍ରୁଷ୍ଟି କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରେ।

ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ବଳ ସମୂହ

ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳକୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଏକ ସୂତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ବଳ ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଛି।ଏହି ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ଯାହାକୁ ପ୍ରତି ବିଷୟ ଓ ସ୍ତରରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିହେବ।ଏହା ଆପଣାକୁ ଓ ଆପଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ /କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ପାଇଁ ଦିଗଦର୍ଶନ  ଦିଏ।ଏଥିରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଏବଂ ଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକୁ ସଂଗଠନ କରିବାର ଉପାୟ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶିକ୍ଷକ –ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ-ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ମଧ୍ୟରେ ଭାବ ବିନିମୟର ଉପାୟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ପର୍ଜ୍ୟବେଶିତ ।ଏହି ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ବଳଗୁଡିକ ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଛି।ଏହା ଶିକ୍ଷକ ପ୍ରଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମୁଖ୍ୟମନଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଉପଲବ୍ଧ ଯାହାକୁ ସେମାନେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏବଂ ସମ୍ପର୍କିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ।

ଦୃଶ୍ୟ-ଶ୍ରାବ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ

ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ବଳ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ ଭିଡିଓ କ୍ଲିପ ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ମୁଖ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ପରିଚାଳନା କୌଶଳକୁ ଅଧିକ ବିସ୍ତ୍ରୁତ ଭାବେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଛି।ଏହି କ୍ଲିପ ଗୁଡିକରେ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ସହଭାଗୀ ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅଭ୍ୟାସ ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ ଏବଂ ଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଓ ବ୍ୟବହାରଗୁଡିକୁ ଜାଣିବାରେ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।ଭିଡିଓ କ୍ଲିପ ଗୁଡିକ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଛି ।

ଉକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳରେ ଏଗୁଡିକ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଛି ଯେଉଙ୍ଗୁଡିକ ଏକ ସଙ୍କେତ ମାଧ୍ୟମରେ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଇଣ୍ଟର୍ନେଟରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ଉପଲବ୍ଧ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଏହାକୁ ଡାଊନଲୋଡ କରି ନିଜ କମ୍ପୁଟର ,ଭିଡିଓ ,ଏସଡିକାର୍ଡ ଓ ମୋବାଇଲରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ।

ଶିକ୍ଷକ ବିକାଶ ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳ (ଆପଣଙ୍କର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ)

ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଚାରିଟି ବିଷୟରେ ୬୦ ଟି ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମୃଦ୍ଧ ଅଛି।୧୫ ଟି ଲେଖାଁ ଭାଷା ଓ ସାକ୍ଷରତା ପ୍ରାଥମିକ ଇଂରାଜୀ ,ପ୍ରାଥମିକ ଗଣିତ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ବିଜ୍ଞାନ ।ଏହି ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳଗୁଡିକରେ ଶିକ୍ଷକ ଏଶିକ୍ଷକ ପ୍ରଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଶ୍ରେଣୀଗୃହରେ ପ୍ରୟୋଗ ଯୋଗ୍ୟ ବାସ୍ତବ ଉପାୟ ଗୁଡିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।

ସମ୍ବଳ-୨ :ନେତୃତ୍ଵ ଦକ୍ଷତାର ସମୀକ୍ଷା

ସାରଣୀ :ସ ୨.୧ ନେତୃତ୍ଵ ଦକ୍ଷତାର ସମୀକ୍ଷା (ମେଜ ବିଧି ଓ ମିୟର୍ସ ୧୯୯୯ ରୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି )

ସମ୍ବଳ ୩.୧:ଟେସ –ଇଣ୍ଡିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନେତୃତ୍ବର ମୁକ୍ତ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ବଳର ଶିକ୍ଷଣ ଫଳାଫଳ

ଟେସ ଇଣ୍ଡିଆ