ନେଳି ଟୋପି
ଉପକ୍ରମ
ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳାର ପାଦ ଦେଶରେ ଶଙ୍ଖଗ୍ରାମ ନାମକ ଏକ ପଲ୍ଲିରେ ଜୟକୁମାର ନାମକ ଯୁବକ ଥାଏ । ତା’ର ଗୋଟିଏ ନୌକା ଥାଏ । ସେହି ନୌକାରେ ସେ ଲୋକଙ୍କୁ ନଦୀ ପାରି କରାଏ । କିଏ ଗୋଟାଏ ପଇସା ଦିଏ ତ ପୁଣି କିଏ ତାକୁ ମୁଠିଏ ଚାଉଳ ଦିଏ । ଯାତ୍ରୀ ନଥିବା ବେଳେ ସେ ନୌକାରୁ ଜାଲ ପକାଏ । ମୋଟାମୋଟି ଜୟକୁମାର ସେଥିରେ ଚଳୁଥାଏ ।
ଦିନେ ସେ ଦେଖିଲା, ତା’ ନୌକାର ତଳି ପଟାଟି ଧିରେ ଧିରେ ଘୋରି ହୋଇ ଗଲାଣି । କିଛିଦିନ ପରେ ପଟା ନ ବଦଳାଇଲେ ବିପଦ ହେବ ଜାଣି ସେ ଖଣ୍ଡିଏ ଭଲ କାଠର ସନ୍ଧାନରେ ବଣରେ ପଶିଲା ।
ବର୍ଣ୍ଣନା
ସେ ବଣ ଯେପରି ବିସ୍ତୃତ, ଠିକ୍ ସେହିପରି ଘଂଚ ମଧ୍ୟ । ଜୟକୁମାର ଗୋଟିଏ ଉପଯୁକ୍ତ ଗଛ ଖୋଜି ଖୋଜି ଦୂରକୁ ଦୂରକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥାଏ । କେତେବେଳେ ସଞ୍ଜ ହେଲାଣି, ସେ ବିଷୟରେ ତା’ର ହେତୁ ନଥାଏ । ହଠାତ୍ ସେ ବୁଝିଲା କି ସେ ବଣ ଭିତରେ ଏତେ ଦୂର ଆସିଗଲାଣି ଯେ ଭୋର ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବାଟ ଠାବ କରି ବାହାରକୁ ବାହାରିଯିବା କାଠିକାର ପାଠ ।
ତଥାପି ସେ ଏଣେତେଣେ ଦୌଡାଦୌଡି କରି ବାଟ ପାଇବାର ଚେଷ୍ଟା କଲା । ଫଳରେ ସେ ଆହୁରି ଅଧିକ ହାଲିଆ ହୋଇଗଲା । ତେଣେ ଅଳ୍ପ ଦୂରରୁ ଗୋଟାଏ ବାଘର ରଡି ଶୁଭିଲା । ସେ ରଡିରେ ତା’ ହାଲୁକ ଶୁଖିଗଲା । କେମିତି ହେଲେ ନିରାପଦରେ ରାତିଟି ସେ ବିତାଇବ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ବ୍ୟାକୁଳ ହେଲା ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ତା’ ଆଗରେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଲା, ସେ କେଉଁଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ପାଇବ! ଗୋଟିଏ ଗଛ ଉପରକୁ ଉଠିଯାଇ ଯେତେଦୂର ଆଖି ପାଇଲା ସେ ଅନାଇ ଦେଖିଲା, କାହିଁ ଗାଁ ଗଣ୍ଡା କେଉଁଠି ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଉ ନାହିଁ । ଏଣେ ଅନ୍ଧାର ବି ଘନ ହୋଇ ଆସୁଥାଏ । ତା’ପରେ ସେ ଭୀଷଣ ଚିନ୍ତାରେ ପଡିଲା । ଦୈବାତ୍ ତା’ଆଖି ଗୋଟାଏ ବାଉଁଶ ଝାଡ ପାଖକୁ ଚାଲିଗଲା । ସେ ଦେଖିଲା କ୍ଷୀଣ ଭାବରେ ଧୂଆଁ ଉପରକୁ ଉଠୁଛି ।
ଗଛରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଜୟକୁମାର ସେହି ବାଉଁଶ ଝାଡ ଆଡେ ଚାଲିଲା । ଦେଖିଲା, ସେଠାରେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ଘର ରହିଛି । ସେହି ଘର ଦେଖି ତା’ ପିଣ୍ଡରେ ଟିକେ ପ୍ରାଣ ପଶିଲା । ସେ ଧିରେ ଧିରେ ଘରର କବାଟରେ ହାତ ମାରିଲା । ଜଣେ ବୁଢା କବାଟ ଖୋଲିଲା ।
ଜୟକୁମାର ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲା, “ଆଜ୍ଞା, ଖଣ୍ଡିଏ କାଠ ପାଇଁ ବଣ ଭିତରେ ପଶିଥିଲି ଯେ, ବାଟବଣା ହୋଇ ଏଣେ ତେଣେ ବୁଲୁଛି । ଏଠି ପାଖରେ ଗାଁ ଗଣ୍ଡା କିଛି ଅଛି?”
ଏକଥା ଶୁଣି ସେ ବୁଢା କହିଲା, “ଚାରି ପାଞ୍ଚକୋଶ ଭିତରେ ତ କିଛି ବି ନାହିଁ ।”
ଜୟକୁମାର ପୁଣି ବିନୟ ଭାବରେ କହିଲା, “ବର୍ତ୍ତମାନ ମୋ ପକ୍ଷରେ ଚାରି ପାଞ୍ଚକୋଶ ବାଟ ଯିବା ତ ଆଦୌ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ମୋତେ ଦୟାକରି ରାତିକ ପାଇଁ ଏଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ଦେବେ?”
ତା’ କଥା ଶୁଣି ବୁଢା କହିଲା, “ହଉ, ଭିତରକୁ ଆସ ।” ଜୟକୁମାର ଭିତରେ ପଶିବା ମାତ୍ରେ ବୁଢା କବାଟ ବନ୍ଦ କରିଦେଲା ଓ ତା’ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ସବୁ କଥା କହିଲା । କିଛି ସମୟ ପରେ ବୁଢୀ ସେ ଦୁଇଜଣଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ପରଶି ଦେଲା । ଜୟକୁମାର ସେଭଳି ସୁଖାଦ୍ୟ ଆଗରୁ କେବେବି ଖାଇ ନଥିଲା ।
ସେ ଘରର ଗୋଟିଏ କୋଣରେ ଜୟକୁମାର ପାଇଁ ବୁଢାବୁଢୀ ମଶିଣା ପାରିଦେଲେ । ଜୟକୁମାର ଶୋଇଲା ସତ, କିନ୍ତୁ ସେଠାରେ ତାକୁ ନିଦ ମୋଟେ ହେଲା ନାହିଁ । ଏ ବଣ ଭିତରେ ବୁଢାବୁଢୀ ଏପରି ସୁଖାଦ୍ୟ ପାଉଛନ୍ତି ବା କିପରି? ସେ ଏହିକଥା ଭାବି ଭୀଷଣ ବିସ୍ମୟ ଅନୁଭବ କଲା ।
ଠିକ୍ ମଝି ରାତିରେ ସେ ଦେଖିଲା, ବୁଢା ଧିରେ ଧିରେ ଗୋଟିଏ କାଠ ପେଡି ଖୋଲୁଛି । ପେଡି ଖୋଲି ବୁଢା ତହିଁ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ନେଳି ଟୋପି ବାହାର କରି ମୁଣ୍ଡରେ ଲଗାଇଲା ଓ କହିଲା, “ରାଜାଙ୍କ ରୋଷେଇଘର!” ଏତିକି କହି ସେ ବୁଢା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲା ।
ଏହା ପରେ ବୁଢୀ ଆସି ପେଡି ଖୋଲି ଆଉ ଖଣ୍ଡିଏ ଟୋପି କାଢି ତାକୁ ମୁଣ୍ଡରେ ଦେଇ ସେଇ ଏକା କଥା କହିଲା ଓ ସେ ମଧ୍ୟ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲା ।
ଏସବୁ ଜୟକୁମାରକୁ ଯେତିକି ବିସ୍ମୟ ଲାଗୁଥାଏ, ସେତିକି କୌତୁହଳ ବି ଲାଗୁଥାଏ । ସେ ଉଠିଯାଇ ପେଡି ଖୋଲି ଦେଖିଲା, ଆହୁରି ଖଣ୍ଡିଏ ନେଳି ଟୋପି ରହିଛି । ସେ ଖଣ୍ଡିକ ମୁଣ୍ଡରେ ଦେଇ ସେ ବି କହିଲା, “ରାଜାଙ୍କ ରୋଷେଇଘର!” ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ତା’ ମୁଣ୍ଡ କେମିତି ହୋଇଗଲା । ମନେ ହେଲା ତାକୁ କିଏ ଅବା ବିଜୁଳି ବେଗରେ କୁଆଡେ ଉଡାଇ ନେଉଛି । ମୁହୂର୍ତ୍ତକ ପରେ ଆଖି ଖୋଲି ସେ ଦେଖିଲା, ସେ ଯାଇ ରାଜାଙ୍କ ରୋଷେଇ ଘର ଭିତରେ ଠିଆ ହୋଇଛି । ବୁଢା ବୁଢୀ ତା’ ଆଗରେ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ବୁଜୁଳା ବାନ୍ଧୁଛନ୍ତି । ତାକୁ ଦେଖି ବୁଢା ବୁଢୀ ଚଟାପଟ୍ ଟୋପିଟିମାନ ମୁଣ୍ଡରେ ଦେଇ କହିଲେ, “ଦୁମୁକା ବଣ, ଦୁମୁକା ବଣ!” ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେ ଦୁହେଁ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲେ ।
ଜୟକୁମାର ରାଜାଙ୍କ ରୋଷେଇ ଘରେ ଯାହା କିଛି ବି ଥିଲା ମନ ଇଚ୍ଛା ଖାଇଲା । ହଠାତ୍ ତା’ ଆଖିରେ ପଡିଲା କୌଣସି ପାନୀୟ । ସେ କୌତୁହଳୀ ହୋଇ ତାକୁ ପିଇ ଦେଲା । ତାହା ଥିଲା ମଦ । କିଛି ସମୟ ଭିତରେ ସେ ନିଶାରେ ଭୋଳ ହୋଇ ଗୀତ ବୋଲି ତଳେ ପଡି ଚେତା ହରାଇଲା । ଯେତେବେଳେ ତା’ ଚେତା ଫେରିଲା, ସେ ଦେଖିଲା ତାକୁ ରାଜାଙ୍କ ଆଗରେ ହାଜର କରା ହୋଇଛି ।
ଜଗୁଆଳିମାନେ କହିଲେ “ମହାରାଜ! ରାତି ପରେ ରାତି ଯେଉଁ ଯାଦୁକର ଡାକୁ ଛାମୁଙ୍କ ମଣୋହି ଘରୁ ଚୋରି କରୁଥିଲା, ଇଏ ସେଇ ଡାକୁ । ଆମେ ତାକୁ ମାଡି ବସି ଧରିଛୁ ।”
ଏହା ଶୁଣି ସେ ରାଜା ହୁକୁମ୍ ଦେଲେ, “ନେଇଯାଅ । ଏହାକୁ ପ୍ରାଣଦଣ୍ଡ ଦିଅ ।”
ସେତେବେଳେ ଡାକୁମାନଙ୍କୁ ଖଣ୍ଡିଏ ଶକ୍ତ କାଠରେ ବାନ୍ଧି ତା’ ଚାରିପଟେ ଅନ୍ୟ କାଠକାଠିରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ତାକୁ ମରା ହେଉଥିଲା । ଜୟକୁମାରକୁ ବଧ ଭୂମିକୁ ନେଇଯାଇ ସେହି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଗଲା । ଯାଦୁକର ଡାକୁକୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଶହ ଶହ ଲୋକ ଆସିଥାନ୍ତି ।
ଜୟକୁମାର ଏଥର ବୁଝିଲା, ମୃତ୍ୟୁ ତା’ର ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ । ରାଜକର୍ମଚାରୀ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, “ତୋର ଅନ୍ତିମ ଇଚ୍ଛା କିଛି ଅଛି?”
ଜୟକୁମାର କହିଲା, “ମୋର ଗୋଟିଏ ନେଳି ଟୋପି ରୋଷେଇ ଘରେ ପଡିଥିବ । ତାହା ମୋର ଅତି ପ୍ରିୟ । ତାକୁ ମୁଣ୍ଡରେ ଦେଇ ମୁଁ ମରିବାକୁ ଚାହେଁ ।”
ତା’ର ଏପରି କଥା ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ହସିଲେ । ଜଣେ ଦୁଇଜଣ କର୍ମଚାରୀ ଦୌଡିଯାଇ ଟୋପିଟି ନେଇ ଆସି ଜୟକୁମାର ମୁଣ୍ଡରେ ଥାପିଲେ ଓ ତା’ପରେ କାଠ ସ୍ତୁପରେ ନିଆଁ ଧରାଇ ଦିଆଗଲା ।
ଜୟକୁମାର କହିଲା, “କୃଷ୍ଣଗିରି!” ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଯେଉଁ କାଠରେ ସେ ବନ୍ଧା ହୋଇଥିଲା, ସେ କାଠ ସମେତ ସେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲା ଓ କୃଷ୍ଣଗିରି ପାହାଡ ଉପରେ ପହଁଚିଲା । ସେ ପାହାଡ ତା ଗାଁ ପାଖରେ ।
ଜଣେ ଗ୍ରାମବାସୀ ତାକୁ ଦେଖି ପକାଇ ପଚାରିଲା, “କିହୋ, ଇଏ କ’ଣ?”
ଜୟକୁମାର କହିଲା, “ଆରେ ଭାଇ, ଏ ନୌକାର ତଳିପଟା ପାଇଁ ଏ ଖଣ୍ଡିକ ଖୋଜି ବାହାର କଲି । କାଳେ କଷ୍ଟ ହେଲେ ପକାଇଦେଇ ଆସିବି, ତେଣୁ କେତେକ ଲୋକଙ୍କୁ କହି ଏହା ମୋ ପିଠିରେ ବାନ୍ଧି ଦେଲି ଓ ନେଇ ଆସିଲି ।”
ସେ ଗ୍ରାମବାସୀଟିର ସାହାଯ୍ୟରେ ଜୟକୁମାର କାଠଟି ଖୋଲି ଘରକୁ ନେଇ ଆସିଲା ଓ ଦେଖିଲା, ତାହା ବାସ୍ତବିକ ବହୁତ ଶକ୍ତ ସୁନ୍ଦର କାଠ ।
ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳାର ପାଦ ଦେଶରେ ଶଙ୍ଖଗ୍ରାମ ନାମକ ଏକ ପଲ୍ଲିରେ ଜୟକୁମାର ନାମକ ଯୁବକ ଥାଏ । ତା’ର ଗୋଟିଏ ନୌକା ଥାଏ । ସେହି ନୌକାରେ ସେ ଲୋକଙ୍କୁ ନଦୀ ପାରି କରାଏ । କିଏ ଗୋଟାଏ ପଇସା ଦିଏ ତ ପୁଣି କିଏ ତାକୁ ମୁଠିଏ ଚାଉଳ ଦିଏ । ଯାତ୍ରୀ ନଥିବା ବେଳେ ସେ ନୌକାରୁ ଜାଲ ପକାଏ । ମୋଟାମୋଟି ଜୟକୁମାର ସେଥିରେ ଚଳୁଥାଏ ।
ଦିନେ ସେ ଦେଖିଲା, ତା’ ନୌକାର ତଳି ପଟାଟି ଧିରେ ଧିରେ ଘୋରି ହୋଇ ଗଲାଣି । କିଛିଦିନ ପରେ ପଟା ନ ବଦଳାଇଲେ ବିପଦ ହେବ ଜାଣି ସେ ଖଣ୍ଡିଏ ଭଲ କାଠର ସନ୍ଧାନରେ ବଣରେ ପଶିଲା ।
ସେ ବଣ ଯେପରି ବିସ୍ତୃତ, ଠିକ୍ ସେହିପରି ଘଂଚ ମଧ୍ୟ । ଜୟକୁମାର ଗୋଟିଏ ଉପଯୁକ୍ତ ଗଛ ଖୋଜି ଖୋଜି ଦୂରକୁ ଦୂରକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥାଏ । କେତେବେଳେ ସଞ୍ଜ ହେଲାଣି, ସେ ବିଷୟରେ ତା’ର ହେତୁ ନଥାଏ । ହଠାତ୍ ସେ ବୁଝିଲା କି ସେ ବଣ ଭିତରେ ଏତେ ଦୂର ଆସିଗଲାଣି ଯେ ଭୋର ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବାଟ ଠାବ କରି ବାହାରକୁ ବାହାରିଯିବା କାଠିକାର ପାଠ ।
ତଥାପି ସେ ଏଣେତେଣେ ଦୌଡାଦୌଡି କରି ବାଟ ପାଇବାର ଚେଷ୍ଟା କଲା । ଫଳରେ ସେ ଆହୁରି ଅଧିକ ହାଲିଆ ହୋଇଗଲା । ତେଣେ ଅଳ୍ପ ଦୂରରୁ ଗୋଟାଏ ବାଘର ରଡି ଶୁଭିଲା । ସେ ରଡିରେ ତା’ ହାଲୁକ ଶୁଖିଗଲା । କେମିତି ହେଲେ ନିରାପଦରେ ରାତିଟି ସେ ବିତାଇବ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ବ୍ୟାକୁଳ ହେଲା ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ତା’ ଆଗରେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଲା, ସେ କେଉଁଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ପାଇବ! ଗୋଟିଏ ଗଛ ଉପରକୁ ଉଠିଯାଇ ଯେତେଦୂର ଆଖି ପାଇଲା ସେ ଅନାଇ ଦେଖିଲା, କାହିଁ ଗାଁ ଗଣ୍ଡା କେଉଁଠି ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଉ ନାହିଁ । ଏଣେ ଅନ୍ଧାର ବି ଘନ ହୋଇ ଆସୁଥାଏ । ତା’ପରେ ସେ ଭୀଷଣ ଚିନ୍ତାରେ ପଡିଲା । ଦୈବାତ୍ ତା’ଆଖି ଗୋଟାଏ ବାଉଁଶ ଝାଡ ପାଖକୁ ଚାଲିଗଲା । ସେ ଦେଖିଲା କ୍ଷୀଣ ଭାବରେ ଧୂଆଁ ଉପରକୁ ଉଠୁଛି ।
ଆଧାର: ଓଡ଼ିଆ ଗପ
Last Modified : 7/1/2019
