অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

ସାଧୁକୃପା

ଉପକ୍ରମ

ରାମପୁର ଗ୍ରାମରେ ନରେଶ ନାମକ ଜଣେ ଧନୀ ଓ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ରାଜମହଲ ପରି ବିରାଟ ପ୍ରାସାଦ, ଅସୁମାରୀ ଚାକରବାକର, ବିପୁଳ ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ, ଜମିବାଡିର ସଂଖ୍ୟା ନାହିଁ । ବ୍ୟବସାୟରେ ସର୍ବଦା ସେ ଲାଭବାନ୍ ହୁଅନ୍ତି ।

ଗୋପାଳ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସେହି ଗ୍ରାମରେ ରହିବାକୁ ଆସିଲେ । ଧନୀ ନହେଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଉପରେ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ କୃପା ଦୃଷ୍ଟି ଥିଲା । ଭଲ ମଣିଷ ସେ । ମାସକ ମଧ୍ୟରେ ସେ ବଡ ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇଗଲେ । ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଭଲମନ୍ଦରେ ପରାମର୍ଶ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆସନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର କେବେବି ନରେଶଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା ହୋଇ ନଥାଏ ।

ଗୋପାଳଙ୍କ ବିଷୟରେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ନରେଶ ସମସ୍ତ ଖବର ରଖିଥାନ୍ତି । ତାଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା ନହେବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଟିକିଏ ଅସୁବିଧା ଲାଗିଲା । ସେ ଲୋକ ପଠାଇ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ଡାକି ନେଇଗଲେ । ଗୋପାଳ ନରେଶଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ମୁଁ କେବେହେଲେ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା କରିବାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତା’ପୂର୍ବରୁହିଁ ଆପଣ ମୋତେ ଡାକି ଆଣିଲେ । ଜାଣିପାରେ କି ମୋତେ ଏଠାକୁ ଡାକି ଆଣିବାର କାରଣ କ’ଣ?”

ବର୍ଣ୍ଣନା

ନରେଶ କହିଲେ “ଶୁଣିଛି ଆପଣଙ୍କର କିଛିଟା ଧନ ଆବଶ୍ୟକ: କିନ୍ତୁ ଆତ୍ମାଭିମାନୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଏ କଥା କାହାକୁ ମୁହଁ ଫିଟାଇ କହି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ଆପଣଙ୍କୁ ନିଜର ଭାବି କିଛିଟା ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ମୋର ଇଚ୍ଛା ହେବାରୁ ମୁଁ ଡାକି ଆଣିଲି । ଆପଣ ମୋଠାରୁ ଧନ ଗ୍ରହଣ କଲେ, ଭାବିବି ମୋର ଧନଅର୍ଜନ ସାର୍ଥକ ହେଲା । ଯଦ୍ୱାରା ମୋର ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତି, ଆପଣଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତି ହେବ ।”

ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ଗୋପାଳ ହାତ ଯୋଡି କହିଲେ, “ଆପଣଙ୍କ କଥା ମୋ ପ୍ରତି ଆପଣଙ୍କର ସ୍ନେହ ଶୁଭେଚ୍ଛାର ପ୍ରତୀକ । ତାହା ଘନିଷ୍ଠତା ଓ ଆତ୍ମୀୟତାର ସୂଚନା ଦିଏ । ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ କଥାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖୁସି । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଚାହେଁ ନିଜ ଗୋଡରେ ନିଜେ ପ୍ରୟାସ କରି ଠିଆ ହେବାକୁ । ତେଣୁ ମୁଁ ଏବେ ଆପଣଙ୍କଠାରୁ କିଛିବି ଧନ ନେବି ନାହିଁ । ଯଦି ସେପରି କିଛି ଆର୍ଥିକ ସଂକଟ ପଡିବ ତେବେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କଠାରୁହିଁ ସାହାଯ୍ୟ ନେବି । ତେବେ ଏବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ଆମର କଥାବାର୍ତ୍ତାରୁ “ଧନ”ଶବ୍ଦଟିକୁ ବାଦ୍ ଦେବା । କିନ୍ତୁ ସ୍ନେହପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କ ଆମ ମଧ୍ୟରେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ବରାବର ଯେପରି ରହିବ, ସେଥିପାଇଁ ସତତ ଚେଷ୍ଟିତ ରହିବା, ଧନ୍ୟବାଦ ।”

ଗୋପାଳ ପରିବାର ସହ ଏକ ଭଡାଘରେ ରହୁଥାନ୍ତି, ଦୁଇବର୍ଷ ପରେ ନିଜେ ଘରଟିଏ କିଣି ଶାନ୍ତିରେ ରହିଲେ । ତା’ପରେ ଦୁଇବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସେ ପାଂଚଏକର ଜମି କିଣିଲେ । ଧୀରେ ଧୀରେ ତାଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ହେଲା; ଦଶବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ନରେଶଙ୍କ ପରି ସେ ବି ଧନୀ ହୋଇଗଲେ ।

ଗୋପାଳ ବଡ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ । ଦୂରସ୍ଥାନମାନଙ୍କୁ ଯାଇ ସେ ବହୁତ ଧନ ରୋଜଗାର କରୁଥା’ନ୍ତି । ସେହି ସମୟରେ ଗ୍ରାମକୁ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରୁ ଜଣେ ଦୂତ ଆସିଲା । ସେ ଘୋଷଣା କଲା ଯେ ସପ୍ତାହକ ମଧ୍ୟରେ ସୁନାର ପାଲିଙ୍କି ଆସି ଗୋପାଳଙ୍କୁ ନେଇ ଯିବ । ସେ ବଡ ରାଜ ସମ୍ମାନ ପାଇବେ ପୁରସ୍କାର ପାଇବେ, କାରଣ ଏତେ ବଡ ପଣ୍ଡିତ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଥିବାରୁ ରାଜା ଖୁବ୍ ଗର୍ବିତ ।

ସାରା ଗ୍ରାମରେ ଏହି କଥାହିଁ ସମସ୍ତେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବାରେ ଲାଗିଲେ । ଗୋପାଳ ନିଜେ ଯାଇ ନରେଶଙ୍କୁ ସମସ୍ତ କଥା କହିଲେ । ସେତେବେଳେ ନରେଶଙ୍କ ମନ ଭୀଷଣ ଖରାପ ହୋଇଗଲା, ମୁହଁ ଶୁଖିଗଲା । ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧୁଛି ବୋଲି କହି ସେ ଭିତର ଘରକୁ ପଳାଇଲେ । ନରେଶଙ୍କ ଏଭଳି ବ୍ୟବହାରରେ ଗୋପାଳ ବହୁତ ଦୁଃଖିତ ହେଲେ । କିନ୍ତୁ ଆଗରୁ ସେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱଭାବ ସହିତ କିଛିଟା ପରିଚିତ ଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ଅଧିକ କିଛି ନଭାବି ସେଠାରୁ ଚାଲି ଆସିଲେ ।

ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଦିନ ପାଲିଙ୍କି ଆସିଲା । ଗ୍ରାମଲୋକେ ଫୁଲମାଳ ଇତ୍ୟାଦି ଦେଇ ବଡ ଆନନ୍ଦରେ ତାଙ୍କୁ ରାଜଧାନୀକୁ ବିଦାୟ ଦେଲେ । ସେହି ଉତ୍ସବରେ ମଧ୍ୟ ନରେଶ ଅସୁସ୍ଥତାର ବାହାନା କରି ଯୋଗ ଦେଲେ ନାହିଁ ।

ରାଜଧାନୀରେ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ସମ୍ମାନଦାନ ଉତ୍ସବ ବଡ ସମାରୋହରେ ପାଳିତ ହେଲା । ସ୍ୱୟଂ ରାଜା ତାଙ୍କୁ କହିଲେ, “ମହାଶୟ, ରାମପୁର ଗ୍ରାମରେ ତ କାହିଁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଗ୍ରାମାଧିକାରୀ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇ ନାହାଁନ୍ତି । ପଡୋଶୀ ଗ୍ରାମର ଅଧିକାରୀହିଁ ଦୁଇଗ୍ରାମର କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି । ଏବେ ଆପଣହିଁ ରାମପୁରର ଅଧିକାରୀ ହେବେ ।”

ଗୋପାଳ କହିଲେ, “ମହାରାଜ, ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଓ ଶାସନଭାର ଏ ଦୁଇଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଭିନ୍ନ କଥା । ସେହି ଗ୍ରାମରେ ମୋର ପ୍ରିୟମିତ୍ର ନରେଶ ଅଛନ୍ତି । ସେ କେବଳ ସମର୍ଥ ନୁହଁନ୍ତି ଭାଗ୍ୟବାନ ମଧ୍ୟ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ତାଙ୍କୁହିଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଦେଲେ ଗ୍ରାମବାସୀ ବହୁତ ସୁଖୀ ହେବେ ।”

ରାଜା ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶକୁ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ତୁରନ୍ତ ସେ ନରେଶକୁ ଏକ ଆଦେଶନାମା ପତ୍ର ପଠାଇଲେ ଓ ନରେଶଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ସମର୍ପଣ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ହିଁ ଦେଲେ ।

ଗୋପାଳ ଫେରିବା ପୂର୍ବରୁହିଁ ଏହି ବିଷୟ ଗ୍ରାମରେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥିଲେ । ଲୋକମାନେ ଗୋପାଳଙ୍କର ନିଃସ୍ୱାର୍ଥତାର ପ୍ରଶଂସା ବହୁତ ବେଶି କଲେ । କେତେକ ଲୋକ କହିଲେ, “ନରେଶ ଲୋକ ହିସାବରେ ତ ଭଲ କିନ୍ତୁ ଧନଗର୍ବ ଏତେ ଯେ ମନକୁ ଯାହା ଆସେ ତାହା ସେ ଗାଳି ଦିଅନ୍ତି । ତେଣୁ ଗୋପାଳ ଯଦି ଅଧିକାରୀ ହୁଅନ୍ତେ ତ ଗ୍ରାମର ଅବସ୍ଥା ପୁରାପୁରି ବଦଳିଯାଆନ୍ତା ।”

ରାଜଧାନୀରୁ ଫେରି ଗୋପାଳ ନରେଶଙ୍କୁ ରାଜାଙ୍କ ପତ୍ର ଦେଇ କହିଲେ, “ମୋର ବନ୍ଧୁ ଗ୍ରାମାଧିକାରୀ ପଦ ପାଇଲେ ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ ବହୁତ ଗର୍ବିତ ହେବି । ମୁଁ ଆଜି ବହୁତ ଖୁସି । ଏହା ଶୁଣି ନରେଶ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଗୋପାଳକୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଲେ ।”

ଦିନକୁ ଦିନ ରାଜା ଗୋପାଳଙ୍କ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷିତ ହେଲେ । ସେ ପ୍ରାୟ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ରାଜଧାନୀକୁ ଡାକି ନେଉଥାନ୍ତି ସେ ଯେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ଯାଆନ୍ତି ଗ୍ରାମର ସମସ୍ୟାସବୁ ବିଷୟରେ ରାଜା ଗୋପାଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କରନ୍ତି ଓ ଉପଯୁକ୍ତ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି । ତା’ପରେ ରାଜା ଗୋପାଳଙ୍କୁ କୁହନ୍ତି ତାଙ୍କ ଆଲୋଚନାରେ ଯାହା ସ୍ଥିର ହୋଇଥାଏ, ସବୁଯାଇ ନରେଶଙ୍କୁ ବୁଝାଇ ଦେବାକୁ; ଗୋପାଳ ରାଜାଙ୍କ କଥା ଅନୁସାରେ ରାଜଧାନୀରୁ ଫେରି ନରେଶଙ୍କୁ ସବୁକଥା ବୁଝାଇ କୁହନ୍ତି । ନରେଶ କିନ୍ତୁ ସେସବୁ କଥା ଶୁଣି ରାଗରେ ନିଆଁବାଣ ହୋଇ କହିଲେ “ଏସବୁ ସମାଧାନ କଥା ମୁଁ ବୁଝିବି । ରାଜା କାହିଁକି ତୁମ ଦ୍ୱାରା ମୋ ପାଖକୁ କହି ପଠାଇଛନ୍ତି? ଏହି ଗ୍ରାମର ଅଧିକାରୀ ମୁଁ ନା ତୁମେ? ଏଥର ମୁଁ କିଛି କହୁ ନାହିଁ । ଆଉ ଏପରି କଥାବାର୍ତ୍ତା ମୋ ସହିତ କେବେବି କରିବ ନାହିଁ । ସେପରି ଅଯଥା ଉପଦେଶ ଦେଲେ ମୁଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇ ଦେବି ।”

ଗୋପାଳ ଅଳ୍ପ ହସି କହିଲେ, “ଯେ କୌଣସି ଲୋକଦ୍ୱାରା ଯଦି ଗ୍ରାମର କିଛି ଭଲ ହୁଏ, ତେବେ ଏଥିରେ ଏତେ ରାଗିବାର କ’ଣ ଅଛି । ଗ୍ରାମର ଯେଉଁଥିରେ ମଙ୍ଗଳ ହେବ, ସେଥିରେ ତୁମେ ମଧ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ହେବା ଉଚିତ୍ । ମୋର ସାହାଯ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ତୁମର ଓ ଗ୍ରାମର ଯଦି କିଛି ମଙ୍ଗଳ ହୁଏ ତେବେ ସେଥିରେ ପୁଣି ଅସୁବିଧା ରହିଲା କେଉଁଠି?”

କିନ୍ତୁ ନରେଶ ଯିଦ୍ କରି କହିଲେ, “ମୁଁ ହେଉଛି ଏହି ଗ୍ରାମର ଅଧିକାରୀ । ଗ୍ରାମର ଭଲମନ୍ଦ ଦାୟିତ୍ୱ ମୋର । ତେଣୁ ତମେ ରାଜାଙ୍କ ସହିତ ନିଜର ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କଥାବାର୍ତ୍ତା, ବିଶେଷତଃ ଆମ ଗ୍ରାମ ବିଷୟରେ କରିବା ମୋର ମୋଟେ ପସନ୍ଦ ନୁହେଁ । ଏହା ହେଉଛି ମୋର ଆଜ୍ଞା ।”

ନରେଶଙ୍କ କଥାବାର୍ତ୍ତାରୁ ଯାହା ଜଣାପଡୁଥିଲା କି ନରେଶର ଅଧିକାରୀ ପଦ ପାଇଁ ଅନେକ ଗର୍ବ ରହିଛି, ତେଣୁ ସେଥିରେ ଅନ୍ୟ କାହାର ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାକୁ ସେ ଆଦୌ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ । ଗୋପାଳ ମଧ୍ୟ ଭାବିଲେ ଯେ ବାସ୍ତବିକ ତାହାହିଁ ସତ୍ୟ । କ୍ରମଶଃ ଗୋପାଳଙ୍କ ପ୍ରତି ନରେଶଙ୍କର ବୈରଭାବ ବଢିଲା । ଜମିର କର ଦେବାରେ ଡେରି ହୋଇଛି ବା ଘରର ଜାଗା ମାପଚୁପରେ ବଢିଯାଇଛି ଇତ୍ୟାଦି ଦୋଷସବୁ ତିଆରି କରି ସେ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ନାନାପ୍ରକାର ହଇରାଣ କରିବାରେ ଲାଗିଲେ ।

କିଛି ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୋପାଳ ସମସ୍ତ କିଛି ସହିଗଲେ । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ତାହା ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ରାଜାଙ୍କୁ ସବୁକଥା କହିଲେ । ରାଜା ନରେଶଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ସାବଧାନ କରାଇଲେ ବି ନରେଶ ସେସବୁ ଯମାରୁ ଶୁଣୁ ନଥିଲେ । କାରଣ ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଗୋପାଳଙ୍କରହିଁ ସବୁ ଭୁଲ୍ । ସେଥିପାଇଁ ଗୋପାଳଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆକ୍ରୋଶଭାବ ଅଧିକ ବଢିଗଲା ।

ସେତିକିବେଳେ ମେଧାନନ୍ଦ ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁ ସେହି ଗ୍ରାମକୁ ଆସିଲେ । ହିମାଳୟରେ ତପସ୍ୟା କରି ସେ ଅନେକ ଅଲୌକିକ ଶକ୍ତିସମ୍ପନ୍ନ ଥିଲେ । ସପ୍ତାହରେ ଦିନଟିଏ ସେ ଲୋକଙ୍କର ଭଲ ମନ୍ଦ ଶୁଣନ୍ତି ଓ ଆଲୋଚନା କରି ଉପଦେଶ ଦିଅନ୍ତି । ସାଧୁ ନରେଶଙ୍କ ଘରେ ରହୁଥା’ନ୍ତି ।

ସାଧୁଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରି ନରେଶ କହିଲେ ଯେ ସେ ଯଦି କୌଣସି ଅଲୌକିକ ଶକ୍ତିଦ୍ୱାରା ରାଜାଙ୍କ ମନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଇ ଦିଅନ୍ତେ ତେବେ ଉତ୍ତମ ହୁଅନ୍ତା । ରାଜା ଯେପରି ନରେଶଙ୍କୁ ବେଶି ଭଲ ପାଇବେ ଓ କେବଳ ତାଙ୍କୁହିଁ ବିଶ୍ୱାସ କରିବେ, ତାହାହିଁ ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ଇଚ୍ଛା । ସେହିଭଳି ଘଟଣା ଘଟିଲା । ଏଣିକି ନରେଶ ବହୁବାର ରାଜଧାନୀ ଯାଇ ଯାଇ ରାଜାଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା କରନ୍ତି । ପ୍ରଥମେ ତ ସେ ଗୋପାଳଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଭିଯୋଗ କଲେ । କିନ୍ତୁ ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ସେ ଉପଲବ୍ଧି କଲେ କି ରାଜା ଅନ୍ୟ କାହାର ମତ ଏତେ ସହଜରେ କେବେବି ମାନି ନିଅନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ଦିନେ ସେ କହିଲେ, “ମହାରାଜ, ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା କମ୍ ହୋଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ସାଧାରଣଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଧିକ ହୋଇପାରେ । ତେଣୁ ମୋର କେବଳ ଏହି ଅନୁରୋଧ ଯେ କାବ୍ୟ କବିତା, ପଣ୍ଡିତ, କବି ଏସବୁ ଉପରେ ଅଧିକ ସମୟ ନଷ୍ଟ ନକରି ପ୍ରଜାଙ୍କର ଦୁଃଖ କଷ୍ଟ ଉପରେ ଆପଣ ଅଧିକ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଅନ୍ତୁ ।”

ଗୋପାଳ ଦାନୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସହଜରେ ଓ ସୁଖରେ ଜୀବନ ବିତାଇବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଧନ ଥିଲା । ତେଣୁ ସମୟ ସମୟରେ ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ ଦେଉଥିଲେ । ରାଜାଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ଉପହାର ଓ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପଦ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବାରୁ, ତାଙ୍କର ତ ନିଶ୍ଚୟ କିଛିଟା ଅସୁବିଧା ହେଲା । ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ କହିଲେ, “ଆପଣ ମେଧାନନ୍ଦଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଆନ୍ତୁ । ସେ ଏହାର ଅବଶ୍ୟ କିଛି ପ୍ରତିକାର କରିବେ ।” କିନ୍ତୁ ଗୋପାଳଙ୍କର ଏସବୁ ଶକ୍ତି ଉପରେ ପୂର୍ଣ୍ଣବିଶ୍ୱାସ ନଥିଲା । ଦିନେ ନିଜକଷ୍ଟ ଜଣାଇବାକୁ ସେ ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଗଲେ । କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳକୁ ନରେଶଙ୍କ କଥାର ପ୍ରଭାବ ରାଜାଙ୍କ ଉପରେ ବହୁତ ପଡିସାରିଥିଲା । ରାଜା କହିଲେ, “ଏଣିକି ରାମପୁର ଗ୍ରାମର ସମସ୍ତ ଅଭାବ ଅଭିଯୋଗ ନରେଶ ଆସି କହିବେ । ଆଉ ତୁମେ କେବଳ କବିତା ପଢି ଶୁଣାଇବ ।”

ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ଗୋପାଳଙ୍କ ମନରେ ଟିକିଏ ଦୁଃଖ ହେଲା । ସେ ଯାଇ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏକଥା ଜଣାଇଲେ । ମନ୍ତ୍ରୀ ତ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଖୁସି ଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ କହିଲେ, “ଆପଣ ଖାଲି କୁହନ୍ତୁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କର କିପ୍ରକାରରେ ସହାୟତା କରିପାରିବି?”

ଗୋପାଳ ତାଙ୍କୁ କିଛି ଲେଖିଦେଇ କହିଲେ, “ଆପଣ ରାଜାଙ୍କୁ କହିବେ ନାହିଁ କି ମୁଁ ଏସବୁ ଲେଖିଛି ବୋଲି; ମୁଁ ଏଥିରେ ଲେଖିଛି ଯେ ସାଧାରଣ ଲୋକେ ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କଠାରୁ ବହୁପ୍ରକାରରେ ସହାୟତା ପାଇଥାନ୍ତି । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ରହିବା ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କର ତଥା ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କର ବହୁତ ମଙ୍ଗଳ ହେବ । ଆପଣ ଏହି ତଥ୍ୟ ମୋ ଲେଖାରୁ ପଢି ରାଜାଙ୍କୁ ବୁଝାଇଦେବେ ।”

ରାଜାଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ସମସ୍ତ ବିଷୟ କହିଲେ ରାଜା ସେ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ହେଲେ ଓ ଆଦେଶ ଦେଲେ କି ପ୍ରତି ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ଲେଖାଏଁ ପଣ୍ଡିତ ନିଶ୍ଚୟ ରହିବେ । ତେଣୁ ପଣ୍ଡିମାନେ ନିଜ ନିଜର ଯୋଗ୍ୟତାପତ୍ର ରାଜାଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାନ୍ତୁ ।

ରାମପୁର ଗ୍ରାମର କେତେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଣ୍ଡିତଙ୍କର ଯୋଗ୍ୟତା ପତ୍ର ନେଇ ନରେଶ ଦ୍ୱାରା ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଗଲା । କିନ୍ତୁ ଗୋପାଳ ନିଜ ଯୋଗ୍ୟତାପତ୍ର ନିଜେ ପଠାଇଲେ । କେତେକ ଶୁଭେଚ୍ଛୁ ଗୋପାଳଙ୍କୁ କହିଲେ, “ରାଜା ଆପଣଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ଭଲ ପା’ନ୍ତି ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ କଥାରେ ଆପଣଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ସେ ଚାହାଁନ୍ତି । ଏବେ ସେ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଏପରି ବିରାଗ ଭାବ କାହିଁକି ଦେଖାଉଛନ୍ତି । ମନେ ହେଉଛି ମନ୍ତ୍ରର ଅଧିନ କୌଣସି ଖରାପ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ସେ ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଆପଣ ଥରେ ମେଧାନନ୍ଦଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଆନ୍ତୁ ।” ବାରମ୍ବାର ଏହି କଥା ଶୁଣି ଗୋପାଳ ଭାବିଲେ ଥରେ ଯାଇ ଦେଖାକଲେ କ୍ଷତି କ’ଣ? ତେଣୁ ସେ ମେଧାନନ୍ଦଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ନିଜର ସମସ୍ତ ସମସ୍ୟା କଥା ତାଙ୍କୁ କହିଲେ ।

ମେଧାନନ୍ଦ କିଛି କହିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି; ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ନରେଶ କହିଲେ, “ମହାଶୟ, ସେ ତ ଆପଣଙ୍କ ଶକ୍ତି ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥରେ ହେଲେ ଆପଣଙ୍କୁ ଦେଖାକରିବାକୁ ସେ ଆସି ନାହାଁନ୍ତି । ଆଜି ନିଜର ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଯେ ବାବୁ ଚାଲି ଆସିଲେ, ଇଏ କିଭଳି କଥା?”

ମେଧାନନ୍ଦ ଅଳ୍ପ ହସି କହିଲେ, “ମୋ ପାଖକୁ ଯିଏବି ଆସନ୍ତି ସ୍ୱାର୍ଥ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରେରିତ ହୋଇହିଁ ଆସନ୍ତି । ମୋର ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସମସ୍ୟାମାନଙ୍କ ସହିତ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ । ସେମାନଙ୍କର ନ୍ୟାୟୋଚିତ ଇଚ୍ଛା ପୂର୍ତି କରିବା ହିଁ ମୋର ଧର୍ମ ।” ତା’ପରେ ସେ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ବତ୍ସ, ତମେ ପଅରଦିନ ମୋ ସହିତ ଦେଖା କରିବାକୁ ଆସ ।” ଏକଥା ଶୁଣି ନରେଶଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ହଠାତ୍ ଖରାପ ହୋଇଗଲା । ସେ ଭାବିଲେ, “ଏମିତି ତ ଗୋପାଳ ମୋତେ ଆଦୌ ଖାତିର୍ କରେ ନାହିଁ । ଆଉ ସେ ଯଦି ରାଜପଣ୍ଡିତ ହୋଇଯିବ ତେବେ ମୋର କିଛି ମୂଲ୍ୟ ରହିବ ନାହିଁ । ମେଧାନନ୍ଦଙ୍କ ଆଶିର୍ବାଦ ଅମୋଘ । ତେଣୁ କୌଣସିମତେ ତାଙ୍କୁ ଏଥିରୁ ନିବୃତ କରାଇବାକୁ ହେବ ।”

ଦୁଇଦିନ ପରେ ଗୋପାଳଙ୍କୁ ଆଶିର୍ବାଦ ଦେଇ ମେଧାନନ୍ଦ କହିଲେ, “ତୁମେ ଯାହା ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛ, ତାହା ତ ଅବଶ୍ୟ ପାଇବ ।” ଗୋପାଳ ତାଙ୍କ ମନ ମଧ୍ୟରେ ରାଜପଣ୍ଡିତ ହେବାକୁ ଚାହୁଁ ଥିଲେ । ତା’ପରେ ନରେଶ ସେଠାକୁ ଆସିଲେ । ଏହାପରେ ମେଧାନନ୍ଦ ନରେଶକୁ ମଧ୍ୟ ସେହି ଏକହିଁ କଥା କହି ଆଶିର୍ବାଦ କଲେ । କିନ୍ତୁ ନରେଶ ମନ ମଧ୍ୟରେ ଇଚ୍ଛା କରିଥିଲେ କି ଗୋପାଳ ଯେପରି ରାଜପଣ୍ଡିତ ନହୁଅନ୍ତୁ ।

ତା’ପରେ ନରେଶଙ୍କ ମନରେ ଟିକେ ସନ୍ଦେହ ହେବାରୁ ସେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ଗୁରୁଦେବ, ପରସ୍ପର ବିରୋଧି ଇଚ୍ଛା ଦୁଇଜଣ ଚାହିଁଲେ ଏହା କିପରି ଘଟିବ?”

ମେଧାନନ୍ଦ କହିଲେ “କୌଣସି ଜଣକରହିଁ ଇଚ୍ଛା ପୁରା କରିପାରିବି । ଯାହାର ଇଚ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ନପାରିବି ଜାଣିବ ଯେ ସେହିଦିନଠାରୁ ତା’ର ପତନ ଆରମ୍ଭ ହେବା ନିଶ୍ଚିତ ।”

ତାଙ୍କ ଉତ୍ତର ଶୁଣି ନରେଶ ଭାରି ଖୁସି ହେଲେ । ସେ ଭାବିଲେ କି ଆଜିଠାରୁ ଗୋପାଳଙ୍କର ପତନ ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ । କିନ୍ତୁ ସପ୍ତାହକ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସମାଚାର ଶୁଣି ସେ ହତାଶ ହୋଇଗଲେ । ଗୋପାଳଙ୍କୁ ରାଜ ପଣ୍ଡିତ ପଦ ମିଳିଗଲା ।

ନରେଶ ଦୌଡି ଦୌଡି ମେଧାନନ୍ଦଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସି କହିଲେ; “ଗୁରୁଦେବ, ସମସ୍ତେ କହନ୍ତି ମୁଁ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ; ମୋର ଭାଗ୍ୟ ଅତୁଟ । ମୁଁ ଭାବିଥିଲି ଯେ, କେବଳ ଆପଣଙ୍କ ଯୋଗୁଁହିଁ ତାହା ଦୁଇଗୁଣ ହୋଇଯିବ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ମୋର ଭୟ ହେଉଛି ଯେ ମୋର ପତନ ହୁଏତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲାଣି । କିପରି ଏହା ସମ୍ଭବ?”

ତହୁଁ ମେଧାନନ୍ଦ ହସି ହସି କହିଲେ, “ଏଥିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ଯେ ତୁମର ଜୀବନରେଖା ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବ, ନିଜ କାମ ନିଜେ କରିବ, ତେବେ ତୁମର ପତନ କେବେ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଗୋପାଳଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ନିଜକାର୍ଯ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ତୁମର ଇଚ୍ଛା ତ ତାକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା ଦିଗରେ ଥିଲା । ଖାଲି ସେହି କାରଣରୁ ତୁମ ଇଚ୍ଛା ପୁରଣ ହେଲା ନାହିଁ । ତୁମର ପତନକୁ ଅଟକେଇବାର ଶକ୍ତି ତୁମ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି । ଉପକାରୀକୁ ଅପକାରୀ ବୋଲି ବିଚାର କରିବାର ପଦ୍ଧତି ଏବେ ବଦଳାଇ ଦିଅ । ଅର୍ଥାତ୍ ନିଜ ବୁଦ୍ଧିର ଗଠନମୂଳକ ଉପଯୋଗିତା କର ।”

ସେହି ଦିନଠାରୁ ନରେଶଙ୍କର ଆଖି ଖୋଲିଗଲା ଓ ସେ ଗୋପାଳ ସହିତ ସ୍ନେହପୂର୍ଣ୍ଣ ସଦ୍ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ତା’ପରେ ସମସ୍ତେ ଖୁସିରେ ରହିଲେ ।

ଆଧାର : ଓଡ଼ିଆ ଗପ

Last Modified : 6/21/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate