ପ୍ରତୀକ
= ର ଅର୍ଥ ସମାନ ବା ଏକାପରି |
୧ + ୧ = ୨ |
+ ର ଅର୍ଥ ସହିତ ବା ଯୁକ୍ତ |
ଏକ ଯୁକ୍ତ ଏକ ସମାନ ଦୁଇ |
ଔଷଧ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରରେ ମିଳେ
ମାତ୍ରା ବିଭାଜନ ଏହିପରି ଲେଖାଯାଏ : -
ମାପ
ସାଧାରଣତଃ ଔଷଧର ପରିମାଣକୁ ଗ୍ରାମ୍ ଓ ମିଲିଗ୍ରାମ ଅନୁଯାୟୀ କୁହାଯାଇଥାଏ ।
ଉଦାହରଣ :
ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ୦.୫ ଗ୍ରାମ୍ ଗୋଟିଏ ପାରାସିଟାମଲ୍ ବଟିକାରେ ୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା. ପାରାସିଟାମଲ୍ ରହିଥାଏ। |
୦.୫ ଗ୍ରାମ୍ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରରେ ୦.୫୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା. |
ଏଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରକୃତରେ ୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା. ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ ।
|
ଟିପ୍ପଣୀ – ବର୍ଷକରୁ କମ୍ ବୟସର ଶିଶୁକୁ ବୟସ୍କଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାରାସିଟାମଲ୍ ବଟିକା ବା କ୍ୟାପସୁଲ୍ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । କ୍ୟାପସୁଲ୍ ବା ବଟିକାରେ ଥିବା ଔଷଧକୁ ଗ୍ରାମ୍ କିମ୍ବା ମିଲିଗ୍ରାମ୍ ରେ ମପାଯାଇଥାଏ ।
ସବୁବେଳେ କ୍ୟାପସୁଲ୍ ବା ବଟିକାରେ କେତେ ଗ୍ରାମ୍ ବା ମିଲିଗ୍ରାମ୍ ଔଷଧ ରହିଛି ଜାଣିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ – ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ନିକଟରେ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାରାସିଟାମଲ୍ ବଦଳରେ ବୟସ୍କଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାରାସିଟାମଲ୍ ଅଛି ଓ ସେଥିରୁ କେଡେ ଖଣ୍ଡେ ଛୁଆଟିକୁ ଦିଆଯିବ ତାହା ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ।
ଔଷଧ ଖୋଳଉପରେ ଥିବା ଛୋଟ ଅକ୍ଷରର ଲେଖାକୁ ପଢନ୍ତୁ । ଲେଖାଥିବ : ପାରାସିଟାମଲ୍ ୦.୫ ଗ୍ରା.ମ୍ ବା ୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା. |
୦.୫ ଗ୍ରାମ୍ = ୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା. |
||
୧୨୫ ମି.ଗ୍ରା. ୧୨୫ ମି.ଗ୍ରା. ୧୨୫ ମି.ଗ୍ରା. ୧୨୫ ମି.ଗ୍ରା. |
୧୨୫ ମି.ଗ୍ରା. ର ୪ଟି ପାରାସିଟାମଲ୍ ଏକାଠି ମିଶିଲେ ବୟସ୍କଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ପାରାସିଟାମଲ୍ |
ଯଦି ଆପଣ ବୟସ୍କଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ପାରାସିଟାମଲ୍ କୁ ସମାନ ଚାରିଭାଗ କରିଦିଅନ୍ତି, ପ୍ରତ୍ୟକ ଚଉଠ ଭାଗ = ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ପାରାସିଟାମଲ୍ |
୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା |
ତେଣୁ ଆପଣ ଗୋଟିଏ ଶିଶୁକୁ, ଶିଶୁଙ୍କପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାରାସିଟାମଲ୍ ବଦଳରେ ଗୋଟିଏ ବୟସ୍କଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାରାସିଟାମଲ୍ ଚାରିଭାଗରୁ ଏକଭାଗ ଦେଇପାରନ୍ତି । ଉଭୟର ମାତ୍ରା ସମାନ ଓ ବୟସ୍କଙ୍କ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାରାସିଟାମଲ୍ ଦାମ୍ କମ୍ ।
ସାବଧାନ – ଅନେକ ଔଷଧ, ବିଶେଷକରି ଜୀବାଣୁନାଶୀ ଔଷଧଗୁଡିକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପରିମାଣ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରରେ ମିଳେ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ଟେଟ୍ରାସାଇକ୍ଲିନର ଦୁଇ ପ୍ରକାର କ୍ୟାପସୁଲ ମିଳେ :
ସତର୍କ ରୁହନ୍ତୁ
କେବଳ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥିବା ପରିମାଣର ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ । ଔଷଧ କେତେ ଗ୍ରା. ବା ମି.ଗ୍ରାର ତାହା ଜାଣିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ସର୍ବଦା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାତ୍ରାର ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ – ଯଦି ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଚିଠା କୁହେ ଯେ ଟେଟ୍ରାସାଇକ୍ଲିନ ୫୦୦ ମି.ଗ୍ରା ର ଗୋଟିଏ କ୍ୟାପସୁଲ ଦିନକୁ ୪ଥର ଖାଆନ୍ତୁ ଓ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ୨୫୦ ମି.ଗ୍ରାର କ୍ୟାପସୁଲ ଅଛି ତେବେ ଆପଣ ପ୍ରତିଥର ୨ଟି କ୍ୟାପସୁଲ ଡାୟାନାକୁ ୪ ଥର ଖାଇବା ଉଚିତ୍ ।
ପେନିସିଲିନ୍ ୟୁନିଟରେ ମପାଯାଇଥାଏ ।
ୟୁ = ୟୁନିଟ |
୧,୬୦୦,୦୦୦ ୟୁ = ୧ ଗ୍ରାମ୍ ବା ୧୦୦୦ ମି.ଗ୍ରା |
ଅଧିକାଂଶ ପେନିସିଲିନ୍ ୪,୦୦,୦୦୦ ୟୁରେ ମିଳିଥାଏ। |
୪,୦୦,୦୦୦ ୟୁ = ୨୫୦ ମି.ଗ୍ରା |
ଯେତେବେଳେ ଏକ ଚା’ଚାମଚ ପରିମାଣର ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥାଏ, ତା’ର ଅର୍ଥ ୫ ମି.ଲି. । ଅନେକ ଲୋକ ଔଷଧପାଇଁ ଯେଉଁ ଚା’ ଚାମଚ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ସେଥିରେ ଅତିବେଶୀରେ ୮ ମି.ଲି. ଓ ଅତି କମ୍ ରେ ୩ ମି.ଲି. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଔଷଧ ଧରିଥାଏ । ଔଷଧ ଦେବାପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଚା’ ଚାମଚରେ ୫ ମି.ଲି. ଔଷଧ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ – ଅଧିକ ନୁହେଁ କି କମ୍ ନୁହେଁ । ବିଶେଷ କରି ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ଔଷଧ ଦେଲାବେଳେ ଏହା ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ଔଷଧ ଦେବାପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ଚା’ ଚାମଚରେ ୫ ମି.ଲି. ଔଷଧ ରହେ ବୋଲି କିପରି ଜାଣିବ ।
ସସ୍ ପେନସନ୍ ବା ଦ୍ରବଣ ଆକାରରେ ମିଳୁଥିବା ଔଷଧ
ଯଦି ଔଷଧଟି ସସ୍ ପେନସନ୍ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ଏହା ଚୂର୍ଣ୍ଣ ଆକାରରେ ମିଳେ ଆପଣ ଏଥିରେ ପାଣି ମିଶାଇବା ଉଚିତ୍ । ବୋତଲ ଉପରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଭଲଭାବେ ଦେଖନ୍ତୁ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଆପଣ ଜାଣିପାରିବେ ଏଥିରେ କେତେ ପାଣି ମିଶାହେବ । ବେଳେବେଳେ ମଧ୍ୟ ବୋତଲରେ ଏକ ଦାଗ ଥାଏ ସେହି ଦାଗଯାଏଁ ପାଣି ମିଶାଇବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଆଉ ଅଧିକ ପାଣି ମିଶାନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
ବିଶେଷ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ଥଣ୍ଡା ସିଝାପାଣି ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ଗରମ ପାଣି ଔଷଧକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ । ଯଦି ଥଣ୍ଡା ସିଝାପାଣି ନ ମିଳେ ତେବେ ପରିଷ୍କାର ପାଣି ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ।
ବଟିକା ବା କ୍ୟାପସୁଲ୍ ରୂପେ ମିଳୁଥିବା ଅନେକ ଔଷଧ ମଧ୍ୟ ଛୋଟପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ସିରପ୍ ବା ମଷ୍ଟୋଦକ ଓ ସସ୍ ପେନସନ୍ (ବିଶେଷ ତରଳ ଅବସ୍ଥା) ଆକାରରେ ମିଳେ । ଔଷଧର ପରିମାଣକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଗଲେ ସିରପ୍ ବା କ୍ୟାପସୁଲ୍ ଆକାରରେ ମିଳୁଥିବା ଔଷଧ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ । ଆପଣ ନିଜେ ସିରପ୍ ତିଆରି କରି ଖର୍ଚ୍ଚ କମାଇପାରିବେ ।
ସତର୍କତା
ପିଲା ଶୋଇବା ସମୟରେ ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ପିଲାକୁ ବସାଇ ଓ ମୁଣ୍ଡକୁ ଉଠାଇ ସମ୍ମୁଖକୁ ରଖି ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ । ପିଲା ମୂର୍ଚ୍ଛା ଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ, ଶୋଇବା ଅବସ୍ଥାରେ, ଅଜ୍ଞାନ ଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ପିଲା ମୁଣ୍ଡ ପଛକୁ ଝୁଲିଥିବାବେଳେ ମଧ୍ୟ ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
ବଟିକା ବା କ୍ୟାପସୁଲ୍ ରୁ ପିଲାମାନଙ୍କପାଇଁ ସିରପ୍ (ମଷ୍ଟୋଦକ) ତିଆରି କଲାବେଳେ, ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଔଷଧ ନ ଦେବାପାଇଁ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରନ୍ତୁ । ଯକ୍ଷ୍ମାର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ଆଇସୋନିଆଜାଇଡ୍ ସହିତ ମହୁ ବା ଚିନି ମିଶାନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଚିନି ବା ମହୁ ଆଇସୋନିଆଜାଇଡ୍ ର ପ୍ରଭାବ କମାଇଦିଏ ।
ଯଦି କେବଳ ବୟସ୍କଙ୍କୁ କେତେ ପରିମାଣର ଔଷଧ ଦିଆଯିବାର ଉଲ୍ଲେଖ ଥାଏ, ତେବେ ଆପଣ ଛୋଟପିଲାମାନଙ୍କୁ କେତେ ପରିମାଣର ଔଷଧ ଦେବେ ?
ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥିବା ସମୟରେ ଔଷଧ ସେବନ କରିବା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ । କେତେକ ଔଷଧ ଦିନକୁ ଥରେ ଓ ଆଉ କେତେକ ଔଷଧ ଦିନକୁ ବାରମ୍ବାର ସେବନ କରାଯାଏ । ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଘଣ୍ଟା ନ ଥିଲେ ବି କିଛି ଅସୁବିଧା ନାହିଁ । ଯଦି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଥାଏ ପ୍ରତି ଆଠଘଣ୍ଟାରେ ଗୋଟିଏ ବଟିକା, ତେବେ ଦିନକୁ ତିନୋଟି ବଟିକା ଖାଆନ୍ତୁ : ଗୋଟିଏ ସକାଳେ ଗୋଟିଏ ଅପରାହ୍ନରେ ଓ ଆଉ ଗୋଟିଏ ରାତିରେ । ଯଦି କୁହାଯାଇଥିବ, ପ୍ରତି ଛଘଣ୍ଟାରେ ଗୋଟିଏ ବଟିକା, ତେବେ ଦିନକୁ ଚାରୋଟି ଖାଆନ୍ତୁ : ଗୋଟିଏ ସକାଳେ, ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ, ଗୋଟିଏ ଅପରାହ୍ନରେ ଓ ଅନ୍ୟଟି ରାତିରେ । ଯଦି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଥାଏ ପ୍ରତି ଚାରିଘଣ୍ଟାରେ ଗୋଟିଏ, ତେବେ ପ୍ରାୟ ସମାନ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଦିନକୁ ଛ ଥର ବଟିକାଗୁଡିକ ଖାଆନ୍ତୁ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ
ଏହାର ଅର୍ଥ ଥରକୁ ଗୋଟିଏ କରି ଦିନକୁ ଚାରିଥର, ଗୋଟିଏ ସୂର୍ଯ୍ୟଉଦୟ ବେଳେ, ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ, ଗୋଟିଏ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଓ ଆଉ ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟରାତ୍ରରେ
ଆପଣ ଯେତେବେଳେ କାହାକୁ ଔଷଧ ଦେବେ
ଔଷଧ ସହ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚିଠାରେ ସବୁବେଳେ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ (ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା) ଟିପି ରଖନ୍ତୁ – ପଢିପାରୁ ନ ଥିବାଲୋକପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏମିତି କରନ୍ତୁ ।
ଆପଣ କାହାକୁ ଔଷଧ ଦେଲାବେଳେ ଏହିସବୁ ତଥ୍ୟର ବିବରଣୀ ରଖିବା ଖୁବ୍ ଭଲ । ଯଦି ସମ୍ଭବ, ରୋଗୀର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ ଟିପି ରଖନ୍ତୁ ।
ଖାଲିପେଟ ବା ପୁରାପେଟରେ ଔଷଧ ସେବନ
ପେଟ ଖାଲିଥିବାବେଳେ – ଅର୍ଥାତ୍ ଖାଇବାର ଘଣ୍ଟାଏ ପୂର୍ବରୁ ସେବନ କଲେ, କେତେକ ଔଷଧ ଭାରି ଭଲ କାମକରେ । ଆଉ କେତେକ ଔଷଧ ଖାଇବାସହିତ ବା ଖାଇବାପରେ ସେବନ କଲେ ଭଲ କାମ କରେ । ଏମାନଙ୍କୁ ଖାଲିପେଟରେ ଖାଇଲେ ପେଟ ଖରାପ ଓ ହୃତଯନ୍ତ୍ରଣା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।
ଖାଇବାର ଘଣ୍ଟାଏ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଔଷଧଗୁଡିକ ସେବନ |
ଖାଇବା ସହିତ ବା ଖାଇବାର ଠିକ୍ ପରେ ପରେ ଏହି ଔଷଧ ଗୁଡିକ ସେବନ କରନ୍ତୁ |
ପେନିସିଲିନ୍ |
ଆସ୍ପିରିନ୍ ବା ଆସ୍ପିରିନ୍ ଯୁକ୍ତ ଔଷଧ |
ଆମ୍ପିସିଲିନ୍ |
ଆଇରନ୍ (ଫେରସ ସଲଫେଟ) |
ଟେତ୍ରାସାଇକ୍ଲିନ |
ଭିଟାମିନ୍ ବା ଖାଦ୍ୟପ୍ରାଣ |
ଟେଟ୍ରାସାଇକ୍ଲିନ ସେବନ କରିବାର ଘଣ୍ଟାଏ ପୂର୍ବରୁ ବା ପରେ ଦୁଧ ନ ପିଇବା ଭଲ । |
ଏରିଥ୍ରୋମାଇସିନ୍ |
ରିଫାମପିସିନ୍ |
|
ପେଟ ଖାଲିଥିଲାବେଳେ, ଖାଇବାର ଘଣ୍ଟାଏ ବା ଦୁଇଘଣ୍ଟା ପରେ, ଓ ଶୋଇବାକୁ ଯିବାପୂର୍ବରୁ ଆଣ୍ଟାସିଡ୍ ବା ଅମ୍ଳଘ୍ନ ସେବନ କଲେ, ତାହା ସବୁଠାରୁ ଭଲ କାମକରେ ।
ବିଶେଷ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ବସିଥିବା କିମ୍ବା ଛିଡା ହୋଇଥିବା ସମୟରେ ଔଷଧ ସେବନ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଔଷଧ ଖାଇବା ପରେ ପ୍ରତିଥର ଏକ ଗ୍ଲାସ୍ ପାଣି ପିଇବା ଉଚିତ୍ । ଯଦି ଜଣେ ସଲଫା ଔଷଧ ଖାଉଥିବେ, ତେବେ ସେ ଅଧିକ ପାଣି ପିଇବା ଉଚିତ୍, ଖୁବ୍ କମ୍ ରେ ଆଠଗ୍ଲାସ୍ ପାଣି । ଏହାଦ୍ଵାରା ବୃକକ୍ ଉପରେ ଏହାର କୁପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ।
Last Modified : 2/11/2020