ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କର ପଞ୍ଜୀକରଣ ଓ ଯତ୍ନ

ପଞ୍ଜୀକରଣ

• ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଗର୍ଭବତୀ ବୋଲି ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିବାପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ।
• ଗର୍ଭାବସ୍ଥାର ପଞ୍ଜୀକରଣ ଓ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ମା’ ଓ ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷାକାର୍ଡ ଯୋଗାଇ ଦେବା ।
• ଯଦି ସେ ମମତା ଯୋଜନାର ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ପୂରଣ କରିଛି ତେବେ ତାଙ୍କୁ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ତାଙ୍କୁ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ଫର୍ମ ଦିଅନ୍ତୁ ଓ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଏକ ସଞ୍ଚୟ ଖାତା ଖୋଲିବା ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ ।
• ମା’ ଓ ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା କାର୍ଡରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ ପୂରଣ କରି ଏହି ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ଓ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦିଅନ୍ତୁ ।
• ‘ମମତା ଦିବସ’ ରେ ଗର୍ଭସ୍ଥା ସମୟରେ ଅତି କମ୍ ରେ ୩ ଥର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତୁ ।

ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଯତ୍ନ

1. ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କାରଣ ପାଇଁ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଯତ୍ନ ନେବା ଦରକାର -
• ଏହା ମା’ ର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଉନ୍ନତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ଏହା ମା’ ପେଟରେ ଥିବା ଶିଶୁର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ସହାୟକ ହୁଏ ।
• ମା’ ଓ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ବିପଦଆଣିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହା ବିପଦାବସ୍ଥା ଜାଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
2. କେତେଦିନ ବ୍ୟବଧାନରେ ଏହି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ହେବା ଦରକାର ?
• ଜଣେ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଅତି କମ୍ ରେ ତିନିଥର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା କରାଇବା ଦରକାର ଓ ଯଦି କିଛି ଅସୁବିଧା ଥାଏ ତେବେ ଅଧିକା ଥର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ଗର୍ଭାବସ୍ଥାର ତିନିମାସ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ହେବା ଦରକାର ।
• ଯଥା ସମ୍ଭବ ଦ୍ଵିତୀୟ ଥର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ଗର୍ଭାବସ୍ଥାର ସାତମାସରେ କରାଇନେବା ଉଚିତ୍ ନଅମାସରେ ତୃତୀୟଥର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟପରୀକ୍ଷା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ଅଟେ ।

ପରୀକ୍ଷା

1. ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ସମୟରେ ମା’ର ପେଟର ପରୀକ୍ଷା ପେଟର ପରୀକ୍ଷା ଜରୁରୀ ।
2. ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କର ପେଟର ପରୀକ୍ଷା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ କାରଣ :
• ଶିଶୁର ଆକାର ମାପିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ ହୁଏ । ଶିଶୁଟି ସାଧାରଣ ଭାବରେ ମା’ ପେଟରେ ବଢୁଛି କି ନାହିଁ ଜାଣିହୁଏ ।
• ଶିଶୁର ହୃଦଷ୍ପନ୍ଦନ ଜାଣିହୁଏ ।
3. ରକ୍ତଚାପ ମାପିବା
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷାବେଳେ ରକ୍ତଚାପ ମାପିବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ଅଟେ । ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ମା ଏବଂ ଶିଶୁ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇପାରେ । ଯଦି ରକ୍ତଚାପ ୧୩୦/୯୦ ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧରେ ରୁହେ, ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ ।
4. ଓଜନ ନିରୀକ୍ଷଣ

ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ବେଳେ ଗର୍ଭବତୀଙ୍କର ଓଜନ ମାପିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ କାରଣ :

• ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ସମୟରେ ଜଣେ ଗର୍ଭବତୀ ୧୦ ରୁ ୧୨ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ଓଜନରେ ବଢିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଶେଷ ୬ମାସରେ ମାସକୁ ୧ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ହିସାବରେ ଓଜନବୃଦ୍ଧି ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ଯଦି ଓଜନ କମ୍ ବୃଦ୍ଧିହୁଏ ତେବେ ଶିଶୁଟି ଛୋଟ ହୋଇପାରେ, ଯଦି ଶିଶୁର ଓଜନ ୨କିଲୋ ୫୦୦ ଗ୍ରାମରୁ କମ୍ ହୁଏ ତେବେ ସେହି ଶିଶୁ ରୋଗଗ୍ରସ୍ଥ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ମୂଖରେ ପଡିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକା ।
• ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି ଯଥେଷ୍ଟ ହୋଇନଥିଲେ ଅଧିକଥର ଏବଂ ଅଧିକ ପରିମାଣର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବ ।

ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର ଟୀକା (ଟିଟାନସ୍ ଟକ୍ସାଏଡ଼)

• ଟିଟାନସ୍ ଇନ୍ଜେକସନ୍ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର ରୋଗରୁ ଉଭୟ ମା’ ଓ ଶିଶୁକୁ ରକ୍ଷାକରିଥାଏ । ଏହି ଟୀକାକରଣ ଦ୍ଵାରା ମା’ ଶରୀରର ଆଣ୍ଟିବଡି (ରୋଗପ୍ରତିରୋଧକ) ତିଆରି ହୋଇ ମା’ ଦେହରୁ ଶିଶୁ ଦେହକୁ ଯାଇଥାଏ ଫଳରେ କେତେକ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଶୁକୁ ଏହି ରୋଗ ହେବାର ଭୟ ନ ଥାଏ । ସମୟପୂର୍ବରୁ ଶିଶୁଜନ୍ମକୁ ଏହା ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥାଏ । ପ୍ରଥମଥର ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଅତି କମ୍ ରେ ୨ଟି ମାତ୍ର ଟି.ଟି ଟୀକା ନେବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ ।
• ପ୍ରଥମ ତିନିମାସରେ ଗର୍ଭପରୀକ୍ଷାରେ ଗର୍ଭ ଅଛି ଜାଣିବା ମାତ୍ରେ ଟି.ଟି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ଏହା ପ୍ରଥମଥର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ହେବ ।
• ପ୍ରଥମ ମାତ୍ରା ଟୀକା (ଟି.ଟି) ନେବାର ଚାରିରୁ ଆଠ ମାସ ପରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ମାତ୍ରା ଟୀକା (ଟି.ଟି) ନେବା ଆବଶ୍ୟକ । ବିଶେଷଜ୍ଞ ମତ ଅନୁଶାରେ ଦ୍ଵିତୀୟମାତ୍ରା (ଟି.ଟି) ପ୍ରସବ ତାରିଖର ଚାରି ସପ୍ତାହର ପୂର୍ବରୁ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଯଦି କୌଣସି ମହିଳାଙ୍କର ଦ୍ଵିତୀୟ ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଥାଏ ଓ ପୂର୍ବ ଶିଶୁ ଜନ୍ମର ଦୁଇ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଗର୍ଭଧାରଣ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସେ ପୂର୍ବରୁ ଦୁଇଟି ଟି.ଟି ନେଇସାରିଥାନ୍ତି ତେବେ କେବଳ ବୁଷ୍ଟରେ ଡ଼ୋଜ୍ (ମାତ୍ରା) ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଆଇରନ ଫୋଲିକ୍ ଯୋଗାଣ

1. ଆଇରନ ଫୋଲିକ ଏସିଡ ବଟିକାର ଉପକାର -
• ଗୋଟିଏ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ତିନିମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତିଦିନ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଆଇରନ ଫୋଲିକ୍ ଏସିଡ୍ ବଟିକା ଖାଇବା ଦରକାର । ଯଦି ତାର ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ୧୦gm- ୧୨gm/dcl ହୋଇଥାଏ ତେବେ ସେ ୧୦୦ଟି ବଟିକା ଓ ଯଦି ତାର ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ୍ ୭gm-gm/dcl ହୋଇଥାଏ ତେବେ ୨୦୦ଟି ବଟିକା ଖାଇବ ।
• IFA ପରିପୂରକ ରକ୍ତହୀନତା ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ ଯାହାକି ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ସମୟରେ ସାଧାରଣତଃ ଗମ୍ଭୀର ସମସ୍ୟା ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଥାଏ । ମା' ମାନଙ୍କର IFA ବଟିକା ସବନ ପ୍ରବୃତି ବଢାଇବା ପାଇଁ ରକ୍ତହୀନତା ଏବଂ ଏହାର ଫଳାଫଳ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ସବୁଜ ପନିପରିବା ମାଂସ, ମାଛ, ଅଣ୍ଡା ଏବଂ ଲୌହସାର ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଥିବା ହେତୁ ଏହାକୁ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଖାଇବା ଉଚିତ୍ ।
2. ମହିଳାମାନେ IFA ବଟିକା ଖାଇବାପାଇଁ ବିମୂଖ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ କିପରି ବୁଝାଇବା
• IFA ସେବନର ଉପକାରିତା ବିଷୟରେ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ।
• ଶରୀରରେ ରକ୍ତର ଉଚିତ୍ ପରିମାଣର ସ୍ତିତାବସ୍ଥା ବଜାଇ ରଖିବା ପାଇଁ IFA ନିତ୍ୟାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ଯାହା କି ଗର୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ସହିତ ମା' କୁ ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଏବଂ ପ୍ରସବ ପରିବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇଥାଏ ।
• IFA ଖାଇବାଦ୍ଵାରା ଶିଶୁଜନ୍ମ ସମୟରେ ହେଉଥିବା ରକ୍ତକ୍ଷରଣର ଅଭାବରୁ ପୂରଣ କରିଥାଏ ।
• ଏହି ବଟିକା ଖାଇବାଦ୍ଵାରା କଳାଝାଡା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ଯାହାକି ଏକ ସାଧାରଣ ଘଟଣା ।

ରକ୍ତହୀନତା

ଯଦି ଜଣେ ମହିଳା ରକ୍ତହୀନତାର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି କ'ଣ ହୁଏ ?

• ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ରକ୍ତହୀନତା ହେଲେ ମୃତଶିଶୁଜନ୍ମ, କମ୍ ଓଜନ ଶିଶୁ ଜନ୍ମ କିମ୍ବା ସମୟପୂର୍ବରୁ ଶିଶୁଜନ୍ମ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।
• ଅତ୍ୟଧିକ ରକ୍ତହୀନତା ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାକୁ ପ୍ରସବ ସମୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ ପକାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ଥାଏ ।

ରକ୍ତହୀନତାର ଲକ୍ଷଣ

• କ୍ଲାନ୍ତି ଅନୁଭବ କରିବା
• ପାଦଫୁଲିବା
• ଦୈନଦିନ ବା ଅଳ୍ପ ପରିଶ୍ରମ ଯୋଗୁଁ ଧଇଁସଇଁ ଲାଗିବା ।
• ଛାତି ଧଡ ଧଡ ହେବା
• ଭୋକ ନହେବା ।
• ମୁଣ୍ଡବୁଲାଇବା ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା ହେବା
• ଆଖି ଓ ନଖ ଶେଥା ଦେଖାଯିବା ।

ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା

IFA ବଟିକା/ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାର ଏକଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ ଓ ଏକଘଣ୍ଟା ପରେ ଚା ଓ କଫି ଖାଇବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । କାରଣ ଏହା ଲୌହସାର ଅବଶୋଷଣକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥାଏ ।

ଆଧାର - Women and Child Development Department

"ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗ ଓଡିଶା ସରକାର"