ସମନ୍ଵିତ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବାକର IGST ) ନୀତିର ସାରାଂଶ

ସମନ୍ଵିତ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବାକର (IGST) ନୀତି କଣ

IGST ନୀତି ଅଧୀନରେ ସମନ୍ଵିତ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବାକର ର ଅର୍ଥ ହେଲା ବସ୍ତୁ ଯୋଗାଣ ବା ଅନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ସେବା ପ୍ରଦାନ ବା ସମ୍ପର୍କିତ ବ୍ୟବସାୟ   ।

ଅନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ଯୋଗାଣ କହିଲେ କଣ ବୁଝାଯାଏ

ବସ୍ତୁ ଯୋଗାଣ ବା ରାଜ୍ୟ ସୀମା ବାହାରେ ସେବା ଯୋଗାଣ ବା ବ୍ୟବସାୟ  ଯେଉଁଠି ଯୋଗାଣକାରୀର ରାଜ୍ୟ ଓ ବସ୍ତୁ ବା ସେବା ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ରାଜ୍ୟ ଦୁଇଟି ଅଲଗା ବା ଭିନ୍ନ  ।  (ଧାରା୭ (୧) IGST ) ପୁନଃ ବସ୍ତୁ ବା ସେବାର ଆହରଣ SEZ ନିର୍ମାଣକାରୀ ବାତାର ଯୋଗାଣକାରୀ ସମୂହ ଅନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ଯୋଗାଣ ନୁହେଁ   ।

ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ଓ ବସ୍ତୁ ବା ସେବା ଯୋଗାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଧାରଣ ବିକ୍ରିକର ଦେୟ କିପରି ହେବ   ।

ସମନ୍ଵିତ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବାକର କେନ୍ଦ୍ର ଦ୍ଵାରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ପରିଚାଳିତ   । IGST ମୂଳତଃ CGST (କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବସ୍ତୁ ବା ସେବାକର ) ଓ SGST (ରାଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବାକର  ) ଏବଂ ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ଓ ସେବା ଉପରେ କର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା   ।  ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ବିକ୍ରେତା CGST , SGST ଓ IGST ଅନୁଯାୟୀ ଯେକୌଣସି କ୍ରୟଠାରେ ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ବା ସେବା ଉପରେ ଯେଉଁ ମୂଲ୍ୟ ଯୋଗ କରନ୍ତି   ।  ସେହି ଯୋଗ ଉପରେ IGST ଅନୁଯାୟୀ ନୀର ବଳକା କର କୁ ଛାଡି , କରପ୍ରଦାନ କରିବେ   ।  ଯୋଗାଣକାରୀ ରାଜ୍ୟ SGST ଅଧିନତାହ ଉତ୍ପାଦିତ କର କୁ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ପ୍ରଦାନ କରିବେ   । ଗ୍ରହିତ ରାଜ୍ୟର କ୍ରେତା ଅନ୍ତରଣ ଜମା ରାସୀକୁ ଦାବି କରିବେ   , କିନ୍ତୁ ନିଜର କର ପ୍ରଦାନ ପରେ  ।  iGST ଅଧୀନରେ କେନ୍ଦ୍ର ଅନ୍ତରଣ କର କୁ ଗ୍ରହିତା ରାଜ୍ୟର କର ବ୍ୟୟ ବାଦ CGST ଦେଲା ପରେ ସ୍ଥାନାତନ୍ତରଣ କରିବେ  । ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ତଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ପ୍ରେରଣ କରିବେ ଯାହା ଏକ ହିସାବ ନିକସି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାବେ କାମ କରିବ ଓ ରାଜ୍ୟର ଦାବି ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ ସରକାରଙ୍କୁ ପନ୍ଥୀ ଆନ୍ତରଣ କରିବ   ।

IGST ଚିଠାରେ ପ୍ରମୁଖ ବୈଶଷ୍ଟ୍ୟ ଗୁଡିକ କଣ

ଏହି ନୀତିଟିରେ ୩୩ ଟି ଧାରା,୧୧ ଖଣ୍ଡ ବିଷୟରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛି   ।  ଚିଠା ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ତଥ୍ୟ, ଓ ନିୟମ ସମୂହ ବସ୍ତୁ ଯୋଗାଣର ସ୍ଥାନ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବ   । ଯେଉଁଠି ଯୋଗାଣରେ ଅର୍ଥ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ହେଉଥିବ   , ଯୋଗାଣ ହେବାକୁ ଥିବା ବସ୍ତୁର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଗ୍ରହିତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଶେଷ ହେଉଥିବ   । ଯେଉଁଠି ଯୋଗାଣ ହେତୁ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ହେଉନଥିବ , ଯୋଗାଣ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥାନ ଓ ସ୍ଥାପନ ହେବାକୁ ଥିବା ପରିସର ସମାନ ଥିବ କିନ୍ତୁ ବିତରକ ଓ ପ୍ରାପ୍ତିକର୍ତ୍ତା ଥିବେ   । ଯେଉଁ ସମୟରେ ବସ୍ତୁ ସମାଞ୍ଚିତ ଓ ସଂସ୍ଥାପନ ଗୋଟି ସ୍ଥାନରେ ହେଉଥିବ ଓ ଯୋଗାଣର ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଥିବ   । ଶେଷରେ ସୁବିଧା ଅନୁରୂପ ବସ୍ତୁ ଯେଉଁଠି ଯୋଗାଣ ହେବ ସେଇଠି ବସ୍ତୁର ପ୍ରାପ୍ତି କର୍ତ୍ତା ମଧ୍ୟ ଥିବେ ଓ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଶେଷ ହେବ   । ଘରୋଇ ଓ ଆନ୍ତଃରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଯୋଗାଣକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଇନରେ ଯୋଗାଣର ସ୍ଥାନ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ନିମିତ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି   (ଯେଉଁଠି ଯୋଗାଣକାରୀ ଓ ଗ୍ରହଣକାରୀ ଥିବେ ) IGST ନୀତି ଅନୁସାରେ ଭାରତରେ ଯୋଗାଣକାରୀର ପାଞ୍ଜିକାରଣ ହିଁ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଧାରରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସେବା ଯୋଗାଇବା ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେବା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିହେବ   ।  ଧାରା ୧୪ IGST

IGST ପ୍ରତିରୂପର ସୁବିଧା ଗୁଡିକ କଣ

ପ୍ରମୁଖ ସୁବିଧା ଗୁଡିକ ହେଲା   ।

• ଅନ୍ତର୍ଗହିତ କର ଜମାର ନୀରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଧାରାବାହିକା ଅନ୍ତଃରାଜ୍ୟ କାରବାରରେ ମଧ୍ୟ ବଜାୟ ରହି   ।
• ଆନ୍ତରାଜ୍ୟ କ୍ରେତା ଓ ବିକ୍ରେତା ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଆଗୁଆ କର ପ୍ରଦାନର ପାଣ୍ଠି ବନ୍ଦ ହେବର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ  ।
• ପ୍ରେରକ ରାଜ୍ୟର କୌଣସି ଫେରସ୍ତ ନଥାଏ ଏବଂ ଅନ୍ତଗ୍ରହଣ କର ହିଁ କର ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ   ।
• ସ୍ଵପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚିତ ପ୍ରତିକୃତି
• ନିରପେକ୍ଷ ରହି ସରଲ କର ପ୍ରାପ୍ତିକୁ ହାସଲ କରିବା  ।
• ସରଲ ହିସାବ ଲେଖନ ଓ କରଦାତାଙ୍କର ଅତିରିକ୍ତ ଅନୁପାଳନ ଅନାବଶ୍ୟକ   ।
• ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ଅନୁପାଳନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଏ ଏବଂ କର ସଂଗ୍ରହ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧିପାଏ   ।

ପ୍ରତିକୃତିଟି ଆନ୍ତଃବ୍ୟବସାୟିକ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀ ଗ୍ରାହକ କାରବାରକୁ ସମ୍ପାଦିତ କରିଥାଏ  ।

IGST (ସମନ୍ଵିତ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବା କର ) କିଭଳି ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ   ?

IGST (ସମନ୍ଵିତ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବା କର ) ଅନ୍ତର୍ଗ୍ରହିତା କର ଜମା ଭାବେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଓ ନିଷ୍ପାଦିତ  ଓ ରୋକଡ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଦାନ କରିହେବ  ।  ଯଦିଓ ଅନ୍ତର୍ଗ୍ରହିତା କର ଜମାର ଦେୟ IGST ର ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉପାୟରେ କରିହେବ   ।

• ପ୍ରଥମ ଲଭ୍ୟ IGST ର ଅନ୍ତର୍ଗ୍ରହିତା କର ଜମା (ITC) ଦେୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର   କରିହେବ   ।
• ଠାରେ ITC ଶେଷ ହେଲେ, CGST (କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବସ୍ତୁ ଓ ସେବା କର) ରୁ ଦେୟ ପ୍ରଦାନ କରିହେବ   ।
• ଯଦି IGST ର ITC ଏବଂ CGST ର ITC ରୁ ଦେୟ ପ୍ରଦାନ ନିମିତ୍ତ ଅନୁମୋଦିତ  ।

IGST ର ଅବଶିଷ୍ଟନ୍ସ ପ୍ରାପ୍ୟ , ରୋକଡ ପ୍ରଦାନ କରି ନିର୍ବାହ କରିହେବ   । ଦେୟର କ୍ରମୋଛ ବ୍ୟବସ୍ଥା, GST ମହୟମରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇପାରିଛି   ।

SEZ ନିର୍ମାଣକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ କେଉଁ ଭାବେ ଗଣ୍ୟ ହେବ   ।

SEZ ନିର୍ମାଣକାରୀ କୌଣସି ଭୌତିକ ବସ୍ତୁ ଯୋଗାଣ କରୁଣଥିବାରୁ ସେଥିପାଇଁ ବିଧି ନାହିଁ   । ଯୋଗାଣକାରୀ SEZ ନିର୍ମାଣକାରୀବଙ୍କୁ କର ଦେୟ ବିନା ଯୋଗାଣ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଅନ୍ତଃଗ୍ରହିତା କରର ଦାବି କରିପାରିବେ   (ଧାରା ୧୬  IGST ) ।

IGST ଓ CGST ନୀତି ଅନ୍ତର୍ଗତ ବ୍ୟବସାୟିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ତାର ଅନୁପାଳନ ଆବଶ୍ୟକ ଅଛି କି  ?

ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ଅନୁପାଳନ ହେତୁ ପାଞ୍ଜିକାରଣ , ରିଟର୍ଣ୍ଣ  ପ୍ରଦାନ , କର ଦେୟ ଇତ୍ୟାଦି ପୂର୍ବପରି ହେବ   ।  ପୁନଃ IGST ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ CGST ର କିଛି ବିଧି ଆହରଣ ହୋଇଛି , ଯଥା – କର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ, ପୁନଃ ଅବଲୋକ , ମୂଲ୍ୟାୟନ , ଯୋଗାଣ ସମୂହ, ରସିଦ , ହିସାବ ,ନ୍ୟାୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଆବେଦନ ଇତ୍ୟାଦି ଧାରା ୨୦ IGST   ।

ଆଧାର :କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ବୋର୍ଡ଼