ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶୈକ୍ଷିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା

ଉପକ୍ରମ

ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଭଲଭାବେ ବୁଝିବା ସହିତ ଶୈକ୍ଷିକ ବାତାବରଣ ସରସ ସୁନ୍ଦର କରିବାର ପନ୍ଥାଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେବେ   ।

• ଶୈକ୍ଷିକ ସମସ୍ଯାଗୁଡିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ସହିତ ସେଗୁଡିକର ସମାଧାନ ବିଷୟରେ ଧାରଣା ପାଇବେ   ।

ସାମଗ୍ରୀ : ରବର ବଳ, ଡ୍ରଇଂସିଟ, ମାର୍କର ପେନ  ।

ସହାୟକ  ସୂଚନା

ସବୁପିଲା ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ନିୟମିତ ଆସିନଥାନ୍ତି , ତାର କାରଣ ହେଲା  ।

• ବାପା ମାଙ୍କସଚେତନତାର ଅଭାବ
• ଗୃହକାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଧିକ ସମ୍ପୃକ୍ତି
• ଗୃହ ଚଳାଇବା ନିମନ୍ତେ ବାପା ବା ମାକୁ କାମ ଧନ୍ଦାରେ ସାହାଯ୍ୟ  ।
• ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମନଲାଖି ପାଠଦାନର ଅଭାବ
• ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀଙ୍କର ସକାରାତ୍ମକ ମନୋବୃତ୍ତି ଅଭାବ   ।
• ଶ୍ରେଣୀରେ ଉପଲବ୍ଧତା ସ୍ତର କମିଯିବାରୁ ତାର ପ୍ରଭାବ
• ଝିଅ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ତଥା ଭିନ୍ନକ୍ଷଣ ପଛୁଆ ବର୍ଗ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସୁବିଧା ସୁଯୋଗର ଅଭାବ   ।

ଏଥିପାଇଁ ଆମେ ପ୍ରତିଦିନର ଉପସ୍ଥାନ କୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଜାଣିବାକୁ ହୋଇଥାଏ   ।  ଏହାଛଡା ପାଠ୍ୟତାଗୀ ବା ଆଦୌ ନାମ ଲେଖାଇ ନ ଥିବା ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ଆମେ DISE ଓ CTS ର ତଥ୍ୟ  ମଧ୍ୟ ନେଇପାରିବା   ।

ପିଲାମାନେ ନିୟମିତ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ନଆସିଲେ  “ ଶିକ୍ଷାଗତ ଅସୁବିଧା  “ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ   । ନିୟମିତ ଆସୁଥିବା ପିଲା ଓ ନିୟମିତ ଆସୁନଥ୍ବା ପିଲା ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଶିକ୍ଷଣ ବା ଜ୍ଞାନ ଗତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଦେଇଥାଏ   ।

ପିଲାଙ୍କୁ ନିୟମିତ ଉପସ୍ଥାନ କରିବା ପାଇଁ :-

• ପିଲାଙ୍କ ସହିତ ଓ ତାଙ୍କ ବାପାମାଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା
• ନିୟମିତ ନ ଆସିବାର କାରଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଓ ତହିଁର ପ୍ରକଟିକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନିୟମିତ ପିଲାଙ୍କ ଉପରେ ଅଧିକ ଦ୍ରୁଷ୍ଟି   ।
• ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିବେଶକୁ ଶିଶୁ ସୁଲଭ କରିବା   ।
• ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବେସୀ ସହବଇଦ୍ଧିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କରିବା   ।
• ପିଲାଙ୍କୁ ନିୟମିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନର ବ୍ୟବସ୍ଥା   ।
• ପିଲାଙ୍କୁ ନିୟମିତ କରିବା ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଲ୍ୟ ପରିଚାଳନା କମିଟିର ଦାୟିତ୍ଵ   ।  ଏଥିପାଇଁ ଓଡିଶାର ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ନିୟମ  ୨୦୧୦ ର ୨ଯ ଅଧ୍ୟାୟ ଦୁଇରେ ଏ ବିଷୟରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଦାୟିତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଛି  ।
• ପାଖପଡିସା ସବୁଶିଶୁଙ୍କର ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମଲେଖା ଏବଂ ନିରନ୍ତର ଉପସ୍ଥାନକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିବେ ଏହା ଓଡିଶା ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶଈକ୍ଷା ଅଧିକାର ନିୟମ ୨୦୧୦ ର ଦ୍ଵିତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟର (d) ରେ ସୂଚିତ କରାଯାଇଛି   ।

ଓଡିଶାର ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ନିୟମ ୨୦୧୦ ର ଦ୍ଵିତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟରେ କୁହାଯାଇଛି  “ ଯେଉଁ ପିଲାମାନେ ସ୍କୁଲରେ ନାମଲେଖାଇ ନାହାନ୍ତି ବା ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରି ନାହାନ୍ତି   ସେମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯିବ   ।  ଯେଉଁଠାରେ ଜଣେ ଛଅ ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଶିଶୁ କୌଣସି ସ୍କୁଲରେ ନାମ ଲେଖା ଇ ନାହିଁ  କିମ୍ବା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିନାହିଁ  , ସେ ତାହାର ବୟସ ଉପଯୋଗୀ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମ ଲେଖାଇବେ   । ସେହି ଶିଶୁ ଅନ୍ୟ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ସହିତ ସମକକ୍ଷ ହେବ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ତାଲିମ ପାଇବାର ଅଧିକାର ରହିଛି  ।

ବୟସ ଅନୁଯାୟୀ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମଲେଖାଇଲା ପରେ ଏହି ପିଲାମାନେ ଯେହେତୁ ମାନସିକ ସ୍ତର ବଡ ଓ ବୟସରେ ଅଧିକ ମାତ୍ର ଶୈକ୍ଷିକ ଦ୍ରୁଷ୍ଟିରୁ ଶ୍ରେଣୀରେ,  କମ ସେ ପିଲାମାନେ କମ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଶୀଘ୍ର ଶୀଘ୍ର ପାଠପଢି ପାରିବେ   ।  ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ତାଲିମ (Special Training) ମଧ୍ୟମରେ ୩ ମାସରୁ ୨ ବର୍ଷ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ପଢିନଥିବା ପାଠକୁ ସମାପ୍ତ କରିବେ   ।  ଏଥିପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବ ବା ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶେଷହେବା ପର ସମୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରିବ   ।  ଏଥିପାଇଁ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଓଡିଶାର ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ନିୟମ  ୨୦୧୦ ରେ ଶିକ୍ଷକମାନଏନକେର ଦାୟିତ୍ଵ ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ ଉଲେଖ ରହିଛି  ।

• ଶିକ୍ଷକମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ  ଯିବାର ନିୟମିତତା ଓ ସମୟା ନୁବର୍ତ୍ତୀତା ରକ୍ଷାକରିବେ   ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛାତ୍ରର ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଆକଳନ କରିବା ସାଇଟ ଅନୁରୂପ ଭାବରେ ଅଧିକ ପଶିକ୍ଷଣର ଆବଶ୍ୟକତାର ଚିହ୍ନଟ   ।
• ନିୟମିତ ଭାବେ, ବାପା ମା ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କୁ ଭେଟି ଶିଶୁର ସାମର୍ଥ୍ୟ , ନିୟମିତତା , ଶିକ୍ଷାର ଅଗ୍ରଗତି ଇତ୍ୟାଦି ଜଣାଇବା  ।

ପିଲା ମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷଣ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରରେ ଓ ରାଜ୍ୟସ୍ତରରେ ବ୍ୟାପକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହାତକୁ ନିଆଯାଇଛି  ।

• RTE ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହ /ଶ୍ରେଣୀ କୋଠରି ନିର୍ମାଣ
• ଶିକ୍ଷକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା   ।
• ନୂତନ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଓ ନୂତନ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ପ୍ରସ୍ତୁତି
• ଶ୍ରେଣୀ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ବଢାଇବା ପାଇଁ  3S (Sadhana,  samadhan,samikhya) ପ ପ୍ରଚାଳନ ଇତ୍ୟାଦି   ।
• CRC, BRC, DIET ର ସାମର୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି   ।
• ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଏକ ଭଲ /ସୁନ୍ଦର ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପରିଣତ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି   ।
• ଆମେ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ନିୟମାନୁବର୍ତ୍ତିତା କୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବୁ  ।
• ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପିଲାଙ୍କ ନିୟମାନୁବର୍ତ୍ତିତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବୁ
• ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିଶୁ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା କୁ ବନ୍ଦ କରିବୁ ଓ ବାହାର ଶିଶୁ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିବୁ   ।
• ପିଲାଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଆଖି ଆଗରେ ରଖି ବିଦ୍ୟାଳୟ ବିକାଶ ଯୋଜନା କରିବୁ    । ଯେଉଁତିରେ କି ଶୈକ୍ଷିକ ଡ଼ିଆଇଜି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବୁ   ।
• ଅକ୍ଷମ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଯୋଗଦାନ କୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିବୁ   ।
• ବିଦ୍ୟାଳୟର ଭୌତିକ ବାତାବରଣ କୁ ପିଲାଙ୍କ ମନଛୁଆଁ କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବୁ   ।
• ପିଲାଙ୍କ  ସମସ୍ୟା ବୁଝିବା ପାଇଁ ସମୟ ଦେବୁ   ।
• ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଠିକ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକରି କରିବୁ   । ଇତ୍ୟାଦି   ।

ଆଧାର- ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ,ଓଡିଶା ସରକାର