ଜୀବସାର ବା ଭିଟାମିନ୍

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଭିଟାମିନ୍ ‘ଇ’

• ବନସ୍ପତି, ଚଣାଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ, ଘନ ସବୁଜ ପତ୍ର ଥିବା ପନିପରିବା, ଡାଲିଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ତୈଳବୀଜ (ବାଦାମ, ସୋୟାବିନ୍, କପାମଞ୍ଜି)
• ପ୍ରାଣୀଜ ଖାଦ୍ୟରେ କମ୍ ପରିମାଣର ଭିଟାମିନ୍ –‘ଇ’ ରହିଥାଏ । ତେବେ ଅଣ୍ଡାକେଶର, ଲହୁଣୀ ଏବଂ କଲିଜାରେ କିଛି ପରିମାଣରେ ଭିଟାମିନ୍ – ଇ ଥାଏ।

• ଶରୀରରେ କେତେକ ଏସିଡ୍, ଭିଟାମିନ୍ ‘ଏ’ ଏବଂ ‘ସି’ କୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ରକ୍ଷାକରେ।

• ଶରୀରରୁ ଭିଟାମିନ୍ ‘ଏ’ ଏବଂ ‘ସି’ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ।

ଭିଟାମିନ୍ ‘କେ’

• ଘନ ସବୁଜ ପତ୍ରଥିବା ପନିପରିବା, ଅଣ୍ଡାକେଶର, ପତ୍ରକୋବି । ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କେତେକ ପଦାର୍ଥରେ ଥାଏ ।

• ରକ୍ତକ୍ଷରଣ ବନ୍ଦ କରେ।

• ରକ୍ତକ୍ଷରଣ ବନ୍ଦ ହୁଏନାହିଁ ।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଭିଟାମିନ୍ ‘ଏ’

• ପ୍ରାଣୀଜ ଖାଦ୍ୟ ଯଥା : କଲିଜା, ଅଣ୍ଡା କେଶର ଲହୁଣୀ, ଘିଅ କ୍ଷୀର ।
• ଉଦ୍ଭିଦଜ ଖାଦ୍ୟ ଯଥା : ହଳଦିଆ ଏବଂ ନାରଙ୍ଗୀ ରଙ୍ଗର ପରିବା, ସବୁଜ ପତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟ ପନିପରିବା ।

• ଶରୀରର ଏକ ତନ୍ତୁ (ଏପିଥାଳିଆଲ୍ଟିସୁ )କୁ ଆର୍ଦ୍ର ରଖିବା ଦ୍ଵାରା ଚର୍ମ ମସୃଣ ରହେ ଏବଂ କେତେକ ସାଧାରଣ ରୋଗ ଯଥା ତରଳ ଝାଡା, ଚକ୍ଷୁ ସଂକ୍ରମଣ ଇତ୍ୟାଦିରୁ ରକ୍ଷା ମିଳେ ।
• କମ୍ ଆଲୁଅରେ ଦେଖିବା ସମ୍ଭବ ହୁଏ ।
• କଙ୍କାଳ ଏବଂ ତନ୍ତୁର ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଚକ୍ଷୁରୋଗ, ଯଥା : ଅନ୍ଧାରକଣା, ଅନ୍ଧତ୍ଵ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଶରୀର ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଧା ପଡେ ।
• ତରଳଝାଡା, ଚକ୍ଷୁ ସଂକ୍ରମଣ, ପାକ ନଳୀରେ ଫାଟ ସୃଷ୍ଟିହେବା, ଚର୍ମ ଫାଟିବା ଇତ୍ୟାଦି ହୋଇପାରେ ।

ଭିଟାମିନ୍ ‘ଡି’

• ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ, ଅଣ୍ଡା, କଲିଜା, ଲହୁଣୀରୁ ମିଳେ।
• କୌଣସି ପ୍ରକାର ଉଦ୍ଭିଦ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟତଃ ଏହି ଭିଟାମିନ୍ ଉପଲବ୍ଧ ନଥାଏ ।

• ହାଡ ଶକ୍ତ କରିବା ।
• ହାଡକୁ କ୍ୟାଲସିଅମ୍ ଏବଂ ଫସ୍ଫରସ୍ ଯୋଗାଇବା ।

• ରିକେଟ୍ ରୋଗ (ଗୋଡର ହାଡ ବଙ୍କା ହୋଇଯିବା )
• ଅଷ୍ଟି ଓ ମାଲାସିଆ (ଅଣ୍ଟା, ଗୋଡ, ପିଚା ଇତ୍ୟାଦିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେବା ) ସହିତ ମାଂସପେଶୀରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ଦୁର୍ବଳ ଅନୁଭୂତ ହେବା ।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଭିଟାମିନ୍ ବି ୧ (ଥାୟାମିନ୍)

• ଚୋପାଥିବା ଶସ୍ୟ ଡାଲି, କୋଳି, ଅଣ୍ଡକେଶର

• ଆମେ ଖାଉଥିବା ଶ୍ଵେତସାର ଶରୀରରେ ଉପଯୋଗ ହେବା ପାଇଁ ସହାୟକ ହୁଏ।

• ବେରି ବେରି ରୋଗ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗହେଲେ କ୍ଷୁଧାହିନ, ଦୁର୍ବଳତା ଏବଂ ଗୋଡ ଭାରି ଲାଗିବା ସହିତ ଅଳ୍ପକେ ହାଳିଆ ଲାଗେ ।

ଭିଟାମିନ୍ ‘ବି’(ରିବୋଫ୍ଲାବିନ୍)

• ଘନ ସବୁଜ ପତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟ ପନିପରିବା, କ୍ଷୀର, ଅଣ୍ଡା ମାଂସ (ବିଭିନ୍ନ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶର ମାଂସ ), ମାଛ, ଡାଲିରେ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣରେ ଥାଏ । ଗଜାମୁଗ ଓ ଗଜାବୁଟରେ ଏହାର ପରିମାଣ ବଢିଥାଏ।

• ଶ୍ଵେତସାର ଏବଂ ପୃଷ୍ଟିସାରକୁ ହଜମ କରି ଶରୀରରେ ଉପଯୋଗ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ପାଟି ଧରିବା, ପାଟିର ଦୁଇ କଡରେ ଘା’ ହେବା, ଓଠ ଫାଟିବା।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ନିଆସିନ୍

• ଶସ୍ୟଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ, ଡାଲିଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ, କୋଳି, ତୈଳବୀଜ, ମାଂସ, ମାଛ ।

• ଶ୍ଵେତସାର ଏବଂ ଚର୍ବିକୁ ଶରୀରରେ ଉପଯୋଗ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ପାଟି ଧରିବା, ପାଟିର ଦୁଇ କଡରେ ଘା’ହେବା, ଓଠ ଫାଟିବା

ଫୋଲିକ୍ ଏସିଡ

• ଚୋପାଲଗା ଶସ୍ୟ, ପତ୍ରବିଶିଷ୍ଟ ପନିପରିବା, କ୍ଷୀର, ଅଣ୍ଡା, ମାଂସ (କଲିଜା, ବୃକକ୍)

• ହାଡ ଭିତରେ (ବୋନ୍ ମ୍ୟାରୋରେ) ଲୋହିତ ରକ୍ତକଣିକା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ରକ୍ତହୀନତା ।

ଭିଟାମିନ୍ ବି-୧୨

• କ୍ଷୀର, ଅଣ୍ଡା, ମାଂସ

• ହାଡ ଭିତରେ (ବୋନ୍ ମ୍ୟାରୋରେ) ଲୋହିତ ରକ୍ତକଣିକା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ଏବଂ ସ୍ନାୟୁକ୍ରିୟା ଉତ୍ତମ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ପେଲାଗ୍ରା ରୋଗ ହୁଏ । ଏଥିରେ ଚର୍ମର ରଙ୍ଗ ବଦଳି ଶେତା ହୋଇଯାଏ । ଶରୀରର ଯେଉଁ ଅଂଶ ବେଶି ସମୟ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସୁଥିବ, ସେହି ଅଂଶର ଚର୍ମଶେତା ପଡିଯାଇ ରଙ୍ଗ ବଦଳେ । ଏହି ରୋଗୀଙ୍କର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଜନିତ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦିଏ ।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଭିଟାମିନ୍ ‘ସି’

• ଖଟା ଫଳ, ଅଁଳା, ପିଜୁଳି, ସିମ୍ଲା ଲଙ୍କା (କ୍ୟାପ୍ସିକମ୍) ସବୁଜ ପତ୍ରଥିବା ପନିପରିବା, କଞ୍ଚା ଲଙ୍କା । (ଏ ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ତଟକା ଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଭିଟାମିନ୍ ‘ସି’ ମିଳିଥାଏ ।

• ଘା’ ଶୁଖାଇବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
• କେତେକ ହରମୋନ୍ ସୃଷ୍ଟିକରି ମାନସିକ ବିଷାଦ କମାଇଥାଏ ଏବଂ କ୍ଷତ ଭଲ କରିଥାଏ।
• ଶରୀରକୁ ଯାଉଥିବା ଲୌହ ଅଂଶ ବିଶିଷ୍ଟ ଖାଦ୍ୟର ଉପଯୁକ୍ତ ବିନିଯୋଗରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ଭିଟାମିନ୍ ‘ଏ’ ଏବଂ କେତେକ ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ କୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ରକ୍ଷାକରେ।

• ସ୍କର୍ଭି ରୋଗ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗହେଲେ ଶରୀରର କେତେକ ସ୍ଥାନରୁ ରକ୍ତବୁହେ । ବିଶେଷକରି ଦାନ୍ତ ମାଢିରୁ । ଚର୍ମରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଦାଗ ହୁଏ । ରକ୍ତହୀନତା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

କ୍ୟାଲସିୟମ୍

ଶରୀରର ସମୁଦାୟ ଧାତୁସାର ମଧ୍ୟରୁ ୭୫% ହେଉଛି କ୍ୟାଲସିୟମ୍ । ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ ୧୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ରହିଥାଏ । ହାଡ, ଦନ୍ତ ଏବଂ କୋମଳ ତନ୍ତୁରେ କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଥାଏ।

• ଦୁଗ୍ଧ ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ।
• ମାଛ, କଙ୍କଡା ଓ ଚିଙ୍ଗୁଡି ।
• ମାଣ୍ଡିଆ, ବୁଟ, ଚଣା, ରାଜ୍ମା, ସୋୟାବିନ୍ ।
• ସୋରିଷ ଶାଗ, ତୈଳବୀଜ, ରାଶି।
• ନଡିଆ,ପେସ୍ତୋବାଦାମ।

• ମାଂସପେଶୀର ସଂକୋଚନ ଏବଂ ପ୍ରସାରଣ, ବିଶେଷକରି ହୃତ୍ପିଣ୍ଡର ମାଂସପେଶୀ
• ଜୀବକୋଷକୁ ଖାଦ୍ୟପ୍ରେରଣ ଏବଂ ସେଥିରୁ ଅଦରକାରୀ ପଦାର୍ଥ ନିଷ୍କାସନର ପଥକୁ ନିୟମିତ ଚାଲୁରଖିବା ।
• ଗୋଟିଏ ସ୍ନାୟୁକୋଷ (ନିଉରନ୍)ରୁ ଆଉଗୋଟିଏ ସ୍ନାୟୁକୋଷକୁ ଖବର ସରବରାହ କରିବା ।
• ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା।
• ହାଡ ଏବଂ ଦାନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶ କରେ।

• ଦାନ୍ତରୋଗ (ଦାନ୍ତର ଚିକ୍କଣ ଅଂଶ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବା)
• ଅସ୍ଥିଗତ ବିକାଶରେ ବାଧା
• ଦେହହାତ ଘୋଳାବିନ୍ଧା।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଫସ୍ଫରସ୍

ଜଣେ ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ୪୦ -୭୦୦ଗ୍ରାମ୍ ଫସ୍ଫରସ୍ ଥାଏ । କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଭଳି ଅଧିକାଂଶ ଫସ୍ଫରସ୍ ହାଡ ଓ ଦାନ୍ତରେ ଥାଏ । କେତେକ ପରିମାଣର ଫସ୍ଫରସ୍ କୋମଳ ତନ୍ତୁରେ ଥାଏ ।

• କ୍ୟାଲ୍ସିୟମ୍ ଏବଂ ପୃଷ୍ଟିସାର ଥିବା ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରୁ ଫସ୍ଫରସ୍ ମିଳିଥାଏ ।
• ଅଣ୍ଡା, କ୍ଷୀର, କୁକୁଡା ମାଂସ,,ମାଛ ଏବଂ ଡାଲିରେ ଫସ୍ଫରସ୍ ଥାଏ ।

• ରକ୍ତରେ ଚର୍ବି ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସହାୟକ ହୁଏ।
• କେତେକ ପାଚକ ରସକୁ ସେଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• କେତେକ ଅନୁବଂଶୀୟ ଅଣୁ (ଜିନ୍) ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
• ଶରୀରର କେତେକ ତନ୍ତୁରେ ଉଚ୍ଚଶକ୍ତି ଗଚ୍ଛିତ ଥାଏ। ଯଥା ମାଂସପେଶୀରେ ତନ୍ତୁ।
• କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ସହିତ ମିଶି ଶରୀରର ହାଡର ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହୁଏ । ଦାନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶରେ କାର୍ଯ୍ୟକରେ ।

• ହାଡ ଏବଂ ଦାନ୍ତର ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଧାସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ମାଂସପେଶୀର ଉଚିତ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏନାହିଁ ।
• ଜୀବକୋଷ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ।

ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ପୋଟାସିୟମ୍

ଜଣେ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ ୨୫୦ ଗ୍ରାମ ପୋଟାସିୟମ୍ ଥାଏ ।

• ମାଂସ, କୁକୁଡା ମାଂସ, ମାଛରେ ଅଧିକ ପରିମାଣର ପୋଟାସିୟମ୍ ଥାଏ । ଏହାଛଡା ଡାଲି, ଫଳ, ପନିପରିବା ପୋଟାସିୟମ୍ ଉତ୍ତମ ଉତ୍ସ । ପଇଡ ପାଣିରେ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ପୋଟାସିୟମ୍ ରହିଛି । କଦଳୀ, ଆଳୁ, ଗାଜର, ଟମାଟୋ, ଲେମ୍ବୁ, ଏବଂ ଚୋପାଲଗା ଶସ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ କିଛି ପରିମାଣରେ ପୋଟାସିୟମ୍ ଥାଏ ।

• ଜୀବକୋଷ ଭିତରେ ଏବଂ ବାହାରେ ଥିବା ରସ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷାକାରି ସେଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ଅମ୍ଳକ୍ରିୟାର ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷାକରେ ।
• ମାଂସପେଶୀୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ଜୀବକୋଷର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ଶରୀରରେ ଅମ୍ଳଗୁଣର ସ୍ଥିରତା ନଥାଏ ।
• ମାଂସପେଶୀୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

ଧାତୁସାର

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

କ୍ଲୋରାଇଡ୍

ଜଣେ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଗ୍ରାମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ରହିଥାଏ । ଏହା ଉଭୟ ଜୀବକୋଷ ମଧ୍ୟରେ ଏବଂ ଜୀବକୋଷ ବାହାରେ ରହିଥାଏ ।

• ଉଦ୍ଭିଦଜ ଖାଦ୍ୟରେ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଥାଏ। କିନ୍ତୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଆମ ଖାଇବା ଲୁଣରେ ଏହା ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।

• ପୋଟାସିୟମ୍ ଏବଂ ସୋଡିୟମ ସହିତ ମିଶି ସେଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

• ପୋଟାସିୟମ୍ ଏବଂ ସୋଡିୟମ୍ ଅଭାବରେ ହେଉଥିବା ଅସୁବିଧା ଗୁଡିକ ଦେଖାଦିଏ ।

ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍

ଜଣେ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ ୨୦-୨୫ ଗ୍ରାମ୍ ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ରହିଥାଏ। ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ହାଡ ଭିତରେ ଥାଏ ଏବଂ ଶରୀରର ଅନ୍ୟ ରସରେ ଥାଏ।

• ଉଦ୍ଭିଦଜ ଖାଦ୍ୟରେ ଥାଏ । ବାଦାମ, କାଜୁ, ପେସ୍ତାବାଦାମ, ଡାଲି, ରାଜ୍ମା, ସୋୟାବିନ୍ , ଗହମ, ବାଜରା, ଯଅରେ ଥାଏ । ଗାଢ ସବୁଜପତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟ ପରିବା, ପଦ୍ମନାଡ, ମାଛ, କଙ୍କଡା ଏବଂ ମାଂସରେ ମଧ୍ୟ ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ରହିଥାଏ।

• ଜୀବକୋଷ ଭିତରୁ ବାହାରକୁ ଏବଂ ଜୀବକୋଷ ବାହାରୁ ଭିତରକୁ ବିଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥର ଯିବାଆସିବା ବାଟରେ ନିୟମିତ କାର୍ଯ୍ୟକରେ।
• ପାଚକ ରସର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ହାଡ ଏବଂ ଦାନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
• ସ୍ନାୟୁକୋଷର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ପୁଷ୍ଟିସାର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରେ ।

• ଜୀବକୋଷର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ପଡେ ।
• ହାଡ ଓ ଦାନ୍ତର ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇନଥାଏ।
• ସ୍ନାୟବିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ପାଚନ କ୍ରିୟାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

ଧାତୁସାର

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଲୌହ

ଜଣେ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ ୩୫ ଗ୍ରାମ ଲୌହ ରହିଥାଏ।

• କଲିଜା, ବୃକକ୍, ପ୍ଲୀହାରେ ଥାଏ । ସବୁଜପତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟ ପରିବା, ଶାଗ, ସଜନା ଛୁଇଁ ଓ ଶାଗ, ପାଳଙ୍ଗ ଶାଗ, ଗୁଡ, ଶସ୍ୟଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଯଥା: ବାଜରା ଅଟା, ଚାଉଳର ଉପର ଚୋପା, ବାଜରା, ଚୋପାଲଗା ଡାଲି, ସୋୟବିନ୍, କଞ୍ଚା କଦଳୀ ।

• ରକ୍ତରେ ଥିବା ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ୍ ର ପରିମାଣ ବଢାଏ ।
• ଜୀବକୋଷକୁ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଇବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
• ଶ୍ଵେତସାର ଏବଂ ଚର୍ବିର ଉପଯୋଗରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
• ମାନସିକ ଶକ୍ତି ବଢାଏ।
• ସଂକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷାକରେ। କେତେକ ପାଚକ ରସରେ ରହି ସେଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

• ରକ୍ତହୀନତା ଦେଖାଦିଏ।
• କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଶକ୍ତି ଆସେନାହିଁ ।
• ପ୍ରସବ ଜନିତ ଅସୁବିଧା ହୁଏ।
• ମା’ କ୍ଷୀରରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣର ଲୌହସାର ରହି ନପାରେ।
• ଅପରିପକ୍ଵ ତଥା କମ୍ ଓଜନର ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ହୋଇପାରେ।

ଧାତୁସାର

କେଉଁଠୁ ମିଳେ

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ

ଏହାର ଅଭାବରେ କ’ଣ ହୁଏ?

ଆୟୋଡ଼ିନ୍

ଜଣେ ପ୍ରାପ୍ତ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ ୨୦-୨୫ ମିଲିଗ୍ରାମ୍ ଆୟୋଡ଼ିନ୍ ରହିଥାଏ ।

• ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ହେଉଥିବା ପନିପରିବା ଏବଂ ଶସ୍ୟରେ ଥାଏ।
• ପାହାଡିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ହେଉଥିବା ପନିପରିବା ଏବଂ ଶସ୍ୟରେ କମ୍ ପରିମାଣରେ ଆୟୋଡ଼ିନ୍ ଥାଏ ।
• ଅଣ୍ଡା, କ୍ଷୀର, ମାଂସରେ ଥାଏ ।
• ଆୟୋଡ଼ିନ୍ଯୁକ୍ତ ଲୁଣରେ ଥାଏ।
• ସମୁଦ୍ର ମାଛରେ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଆୟୋଡ଼ିନ୍ ଥାଏ ।

• ଥାଇରୋକ୍ସାଇନ୍ ନାମକ ହର୍ମୋନ୍ ରେ ରହି ଜୀବକୋଷର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ମାନସିକ ଶକ୍ତି ବଢାଇବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

• ଗଳଗଣ୍ଡ ହୁଏ।
• ମାନସିକ ନ୍ୟୁନତା ଥିବା ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ହୁଏ ।