ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର୍ମୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏଚ. ଆଇ.ଭି / ଏଡସ୍ ପରାମର୍ଶ (ବିଭାଗ – ୩)
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର୍ମୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏଚ. ଆଇ.ଭି / ଏଡସ୍ ପରାମର୍ଶ (ବିଭାଗ – ୩)
କୁଶଳୀ ପରାମର୍ଶଦାତା
- ଉତ୍ସାହ :
- ସୃଜନା :
- ଆବେଗିକ ଦୃଢତା:
- ହୃଦୟଗ୍ରାହୀ ଏବଂ ଯତ୍ନଶୀଳ :
- ଆତ୍ମ ଚେତନା :
- ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ
- ଗୁଣାତ୍ମକ ଆତ୍ମ ସ୍ୱରୂପ
- ନିଜେ ରୋଗୀ ପାଇଁ ନିଷ୍ପତି ନ ନେବା
- ସହୃଦୟତା , ସମ୍ମାନ
- ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆସ୍ଥା ଓ ବିଶ୍ଵାସ
- ଶିକ୍ଷାଲାଭ
- ଗୋଟିଏ ଘଟଣାରେ ରହିଯିବା ଓ ଅନ୍ୟ ବିଷୟକୁ ଧ୍ୟାନ ନଦେବା ।
- ରୋଗୀର ଦୁଃଖ ଲାଘବ ପାଇଁ ନିଜେ କିଛି କରିପକାଇବା ।
- ରୋଗୀ ପାଇଁ ନିଷ୍ପତି କରିବା ।
- ରୋଗୀଠାରୁ ଅନେକ କିଛି ଆଶା କରିବା ।
- ରୋଗୀକୁ ଅଧିକ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ।
- ପରାମର୍ଶ କିପରି ଦିଆଯାଏ ନ ଜାଣି ରୋଗୀକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବା ।
- ଅଧିକ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ।
- ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ସମସ୍ୟାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ।
- ପରାମର୍ଶ ମାଧ୍ୟମରେ କମ ଅଭିଜ୍ଞତା ଇତ୍ୟାଦି ।
ରୋଗୀକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଗୁଣ ଅଟେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ରୋଗୀ ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇ ନିଜ ଉପରେ ଆସ୍ଥାରଖି ଜୀବନକୁ ଅଧିକ ଉପଯୋଗୀ କରିଥାଏ ।
ରୋଗୀର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ନେଇ ପରାମର୍ଶଦାତା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କୌଶଳ ଯଥା ସୃଜନଶୀଳତା , ସମନ୍ଵୟ ଓ ଆବଶ୍ୟକତା ଆନୁଯାୟୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବୁଝାଇଥାଆନ୍ତି।
ପରାମର୍ଶଦାତାର ଆବେଗିକ ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା ନ ହୋଇପାରିଲେ ରୋଗୀର କ୍ଷତି ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ରୋଗୀ ମନରେ ସନ୍ଦେହ ଓ ଦ୍ଵିଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ରୋଗୀ ଅଧିକ ନିରାଶ ହୋଇଯାଏ ।
ଯେଉଁମାନଙ୍କର ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗର ଆବଶ୍ୟକତା ଆଛି, ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଅଟେ ।ସେମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ଆବେଗିକ ସ୍ଥିତି ପ୍ରତି ଅଧିକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏଡସ୍ ରୋଗୀ ଏମାନଙ୍କଠାରୁ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ଦୟା ପାଇବା ସହିତ , ଜୀବନକୁ କିପରି ସୃଜନାତ୍ମ କରି ହେବ ତାହାର ଉପାଦାନ ପାଇଥାନ୍ତି ଏହାଦ୍ୱାରା ରୋଗୀ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସମସ୍ୟାକୁ ଏହିଭାବ ସମାଧାନ କରିପାରେ ।
ଆତ୍ମ ଚେତନା ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କୁ ଅଧିକ ସହଯୋଗ କରିଥାଏ । ସେ ନିଜର ସୀମାକୁ ଭଲଭାବରେ ଜାଣି ରୋଗୀକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାନ୍ତି ।
ଏହାଦ୍ୱାରା ରୋଗୀର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ହେବା ସହିତ ରୋଗୀ ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇ ଜୀବନକୁ ଅଧିକ ସରସ ସୁନ୍ଦର କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ ।
ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ନିଜର ଆତ୍ମାସ୍ଵରୂପ ଦ୍ଵାରା ରୋଗୀକୁ ନକରାତ୍ମକ ପ୍ରବୃତ୍ତିରୁ କ୍ଷାନ୍ତ କରି ସକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଆଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
ରୋଗୀକୁ ନିଷ୍ପତି ନେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା, ପରାମର୍ଶଦାତା ରୋଗୀ ଉପରେ ନିଜର ମୂଲ୍ୟ ଓ ବିଚାରବୋଧ ଲଦିଦେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ଓ ରୋଗୀ ପାଇଁ କେଉଁଟା ଖରାପ ବିଚାର କରିବା ଆଦୌ ଉଚିତ ନୁହେଁ । ରୋଗୀ ନିଜେ ଯେପରି ନିଜର ସମସ୍ୟା ସମାଧାନର ବାଟ ଖୋଲିପାରିବ ସେଥିପ୍ରତି ରୋଗୀକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଚିତ ।
ଏହି ଦୁଇଟି ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ।
ରୋଗୀମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ସେମାନଙ୍କର ସୁଖ ଦୁଃଖରେ ସାଥି ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟକଲେ ରୋଗୀ ଜୀବନ ପ୍ରତି ଆଶା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ । ରୋଗୀର ଆତ୍ମବଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।
ଜଣେ ଫଳପ୍ରଦ ପରାମର୍ଶଦାତା ଜୀବନସାରା ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି । ନୂଆ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ପାଇଁ କେତୋଟି ସାଧାରଣ ସମସ୍ୟା -
ପରାମର୍ଶର ଧାରା / ପଦ୍ଧତି
ପରାମର୍ଶ ସେବାକୁ ବୃତ୍ତି ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରଥମେ ସମସ୍ୟାର କାରଣକୁ ଜାଣିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇଥାନ୍ତି । ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପକାର କଥୋପକଥନ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂପୃକ୍ତ ରହିପାରେ । କରିବାରେ ଅନେକ ସମୟ ଦେଇଥାନ୍ତି ପରାମର୍ଶଦାତା । ରୋଗୀଙ୍କ ଠାରୁ ସବୁ ବିଷୟ ଜାଣିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଇତିହାସକୁ ସଂଗ୍ରହ କରିଥାନ୍ତି । ଏସବୁ କରିବାକୁ ହେଲେ ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କୁ କେତେକ ପଦ୍ଧତି ସାହାଯ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସୋପାନ ଦେଇ ପରାମର୍ଶ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦାନ କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ଏଥର ଦେଖିବା ସେହି ପଦ୍ଧତିଗୁଡିକ କ ’ଣ ଏବଂ ପଦ୍ଧତି ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟକ ସୋପାନର ଅନୁସରଣ କିପରି କରାଯାଉଛି ।
ପ୍ରଥମ ସୋପାନ :
ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ -
ଜଣକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାର ପ୍ରଥମ ସୋପାନରେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ପରାମର୍ଶ ଦେବା ଏବଂ ରୋଗୀକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାର ସମସ୍ତ ଦ୍ଵାର ଖୋଲା ହୋଇଯାଏ ।
ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର
- ....... ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଓ ନିୟମ ପାଳନ
- ....... ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା ଉଭୟଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଓ ନିୟମ ପାଳନ
ପରାମର୍ଶଦାତା ପାଳନ କରୁଥିବା ନିୟମ ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଗୁଡିକ ହେଲା –
- ସହାନୁଭୂତି /ସହୃଦୟତା ବା ଦୟାଭାବ
- ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ
- ଉପଯୁକ୍ତତା
- ଆତ୍ମ – ପ୍ରକାଶ
- କହିରଖିବା/କଥାହେବା /ଦୃଢମନୋଭାବ
ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା ଉଭୟ ପାଳନ କରୁଥିବା ନିୟମ ଗୁଡିକ ହେଲା -
- ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମ୍ପର୍କ ।
- ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ଵାସ ଭାବକୁ ବୁଝିବା ।
ଦ୍ଵିତୀୟ ସୋପାନ :
ନିରୂପଣ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ : ନିରୂପଣ ପଦ୍ଧତିରେ ଉଭୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରୋଗ ପୂର୍ବରୁ ଘଟଣା ଗୁଡିକ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ପରାମର୍ଶଦାତା , ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କର ନିଜସ୍ଵ ଭାବ , ପ୍ରକୃତି , ଅନୁଭୂତି ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟକ ଭାବନା ଗୁଡିକୁ ଖୋଲାଖୋଲି ଆଲୋଚନା କରିଥାନ୍ତି । ଏହା କରିବା ଦ୍ଵାରା ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କର କେଉଁ ପ୍ରକାର ପରାମର୍ଶ ଓ ସାହାଯ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ତାହା ଜଣା ପଡିଥାଏ ।
କେବଳ ରୋଗୀକୁ ନେଇ ପରାମର୍ଶଦାତା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କଥାବାର୍ତ୍ତା ଦ୍ଵାରା ରୋଗୀର ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଜାଣିପାରନ୍ତି । ଏହାକୁ ଇଂରାଜୀରେ କ୍ଲାୟେଣ୍ଟ ସେଣ୍ଟର୍ଡ ଇନ୍ ଟରଭ୍ୟୁ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡେ ସେଗୁଡିକ ହେଲା –
ରୋଗୀ କୈନ୍ଦ୍ରିକ କଥୋପ କଥନ
- ନାମ
- ବୟସ
- ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା
- ପିତାମାତା
- ଭାଇଭଉଣୀ
- ବିବାହିତା /ଅବିବାହିତା
- ଧର୍ମ
- ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥା ସହିତ ଖାପ ଖୁଆଇ ଚଳିବାର କ୍ଷମତା
- ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ
ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନ ତଥା ପୂର୍ବ ସମୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅବସ୍ଥା
- ପରିବାରରେ କେହି ହେଲେ ଭୀଷଣ ଭାବେ ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ କି ?
- ଯଦିଥିଲେ, ସେ ସମୟରେ ସାରା ପରିବାରର ମାନସିକ ଅବସ୍ଥା କିପରିଥିଲା ?
- ବିମୁଖଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ।
- କ୍ରୋଧ ଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ ।
- ଅସୁସ୍ଥତାକୁ ସହ୍ୟ କରିନେଇଥିଲେ ।
- ଉପରୋକ୍ତ ତିନୋଟି ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଭାବ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ତାହା ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
- ନିକଟ ଅତୀତରେ ପରିବାରର କେହି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଛନ୍ତି କି ?
- ସାଧାରଣ ଦୁଃଖ ଭାବ
- ବିଳମ୍ବିତ ଦୁଃଖ ଭାବ
- ବହୁଦିନ ଧରି ଦୁଃଖ ଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଇତ୍ୟାଦି ;
- ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କ ପରିବାର କେଉଁ ପ୍ରକାରର ଅଟନ୍ତି , ଯଥା –
- ମିଳୁଥିବା ସାହାଯ୍ୟ କେଉଁ ପ୍ରକାରର
- ସମ୍ପର୍କ
- ଉତ୍ତମ ସାଂସାରିକ ଚଳଣୀ
- ତୃଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ସାଂସାରିକ ଚଳଣୀ
- ପରିବାରିକ
- ସାମାଜିକ / ଗୋଷ୍ଟୀଗତ
- ରୋଗୀ (ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା )
- ତାଙ୍କର ଶୋଇବା ଢଙ୍ଗ
- କ୍ଷୁଧା ଓ ଶାରୀରିକ ଶକ୍ତି
- ଆପଣ ଏଠାକୁ କ ’ଣ ପାଇଁ ଆସିଛନ୍ତି ।
- ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ କେଉଁ ପ୍ରକାର ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବି ?
- ଆମ ଦୁଇଜଣଙ୍କର ଆଲୋଚନା କେଉଁଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ?
ଯଦି କାହାର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି ସେଥିପାଇଁ ରୋଗୀ ଦୁଃଖିତ ଅଛନ୍ତି କି ? ଯଦି ଅଛନ୍ତି , ତାହା କେଉଁ ପ୍ରକାରର , ଯଥା : କେଉଁ ପ୍ରକାର ସମ୍ପର୍କ (ମୃତ୍ୟୁ ବ୍ୟକ୍ତି ସହିତ )
ପରିବାର , ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ ଓ ସାଙ୍ଗସାଥି ତଥା ସହକର୍ମୀ ମାନଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କର କିଭଳି ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ।
ପରାମର୍ଶ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ରୋଗୀ ବିଷୟରେ ଉପରୋକ୍ତ ତଥ୍ୟ ଗୁଡିକ ଜାଣି ରଖିବା ଉଚିତ୍
ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି କିପରି ଭାବେ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ଆରମ୍ଭ କରିବେ ।
ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଉଚିତ । ନମୂନା ସହିତ ଏହାର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପଦ୍ଧତି ଗୁଡିକ ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ହେଲା ।
ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡିକ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ପଚରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହା ତାଙ୍କର ଅଙ୍ଗେ ଲିଭାଇଥିବା ଘଟଣା ସବୁ କୁ ଜାଣିବାରେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କୁ ସୁବିଧା ହୋଇଥାଏ । ଘଟଣାବଳୀର ବର୍ଣ୍ଣନା କ୍ରମେ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା ଜୀବନର ଅନେକ କଥା କୁ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବରେ କହିଥାନ୍ତି ।
କଥୋପକଥନର କିଛି ଅଂଶ (ଉଦାହରଣ)
ପରାମର୍ଶ ଦାତା : ମୁଁ ବୁଝିଛି ଯେ ଆପଣ ଏହି କଥୋପକଥନ ପାଇଁ ରାଜି ଅଟନ୍ତି ।
ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା : ହଁ (ଏସବୁ ପଚାରିଲା ବେଳେ ରୋଗୀ କହୁଥିବା କଥାକୁ ଗୋପନ ରଖନ୍ତୁ ଏବଂ କଥାବାର୍ତ୍ତାକୁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ )ଏଥର ପୁଣି ପଚାରିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ ।
ପରାମର୍ଶଦାତା : ଆପଣଙ୍କ ନାମ କ ’ଣ ?
ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା : ମୋ ନାମ ଚଞ୍ଚଳା ।
ପରାମର୍ଶଦାତା : ଆପଣଙ୍କ ବୟସ କେତେ
ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା : ବତିଶି ।
ଏହିପରି ଭାବରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରି ରୋଗୀ ବିଷୟରେ ଅନେକ କିଛି ଜାଣିଥାନ୍ତି ପରାମର୍ଶଦାତା (କେଉଁ ବିଷୟରେ ପଚରାଯିବ ଓ ଏହାର ପଦ୍ଧତି ପୂର୍ବରୁ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ) ପରାମର୍ଶଗ୍ରାହି ତାଙ୍କଠାରୁ ସମସ୍ତ ବିଷୟ ଜାଣିସାରିଲା ପରେ ତାଙ୍କର କି ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ସେହି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆଲୋଚନା କରିଥାନ୍ତି , ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ :-
ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା :
ମୋର ଜୀବନରେ ଯାହା କିଛି କରିବାର ଥିଲା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ କଥା କରିସାରିଛି ।
ପରାମର୍ଶଦାତା : ଆପଣ ନ କରି ପାରିଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ କ ’ଣ ସବୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ?
ଯଦି ପରାମର୍ଶଦାତା କେତୋଟି ସମସ୍ୟାକୁ ଜାଣିପାରୁଛନ୍ତି , ତେବେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଭୋଗୁଥିବା ସମସ୍ୟା ଓ ପୁରାତନ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କୁ କୁହନ୍ତୁ । ଯେଉଁଠାରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ସମସ୍ୟା ନଥାଇ ବେଶୀ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇଥିବ ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାକୁ ତର୍ଜମା କରି ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ମୂଳକାରଣ ସବୁକୁ ଜାଣିବା ବିଧେୟ ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ :
ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା : ରାତ୍ରିରେ ନିଦ୍ରା ହେବାକୁ କଷ୍ଟ ହେଉଛି ।
- ରାତ୍ରିରେ ନିଦ ହେଉନାହିଁ ।
- କେବେଠୁ ଏହି ଅସୁବିଧା ହେଉଛି ।
- ନିଜର କେତେକ ଦାବି ବା ଅଧିକାରକୁ ଜଣାଉଛନ୍ତି କି ?
- ତାଙ୍କ ଉପରେ କତ୍ତୃତ୍ଵ ଜାରି କରୁଥିବା ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵଙ୍କୁ ପସନ୍ଦ କରୁନାହାଁନ୍ତି କି ?
ପରାମର୍ଶଦାତା : ଆପଣ ଶୋଇବାବେଳେ କେଉଁ ଅସୁବିଧା ହେଉଛି ।
ଏହିପରି ମୁକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନ ସବୁ ପଚାରିବା ଦ୍ଵାରା ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା ନିଜକଥା କହିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଥାନ୍ତି ।
ତୃତୀୟ ଥରରେ ଭଲକରି ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ , ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତା –
ଦୁଃଖିତ ଅଛନ୍ତି କି ?
କିଛି କହୁ ନାହାଁନ୍ତି କି ?
ଚତୁର୍ଥରେ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ଦେଖି ନିଅନ୍ତୁ ଯେ , ରୋଗୀ ର ଶରୀର ସୁସ୍ଥ ଅଛି କି ନାହିଁ । ଯଦି ଅସୁସ୍ଥ ତେବେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖରେ ଏଥିପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା କରାଇ ସାରି ପରାମର୍ଶ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ ।
ଥରଟିଏ ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତାଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୋଇ ତାଙ୍କଠାରୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ତଥ୍ୟ ଜାଣିଗଲା ପରେ ତିନୋଟି ଦିଗ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ । ସେଗୁଡିକ ହେଲା -
- ଆବଶ୍ୟକତାର ନିର୍ଣ୍ଣୟ
- ରୋଗୀଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା
- ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ
ନିର୍ଣ୍ଣୟ, ନିରୂପଣ, ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ
ରୋଗୀ ପାଇଁ କିଛି ପନ୍ଥା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ହେଲେ କେତେକେ ପ୍ରଶ୍ନ ମାଧ୍ୟମରେ ତାଙ୍କର ଇଚ୍ଛା , ମନୋବୃତ୍ତି ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବାକୁ ହୁଏ । ଏହାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ , ନିର୍ଣ୍ଣୟ , ବା ନିରୂପଣ ହେଲେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାକୁ ହୁଏ ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ :
ପରାମର୍ଶଦାତା – ଆପଣ କ ’ଣ ସବୁ ଭୋଗୁଛନ୍ତି ବା କେଉଁ ସବୁ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି ।
ଏହିପରି ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଯାଇ ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା ଯେତେବେଳେ ନିଜର ଅନୁଭୂତିକୁ କହିବସନ୍ତି , ସେ ଭୋଗୁଥିବା ଦୁଃଖ ଏବଂ ବେଦନାକୁ ଭଙ୍ଗୀରେ ପ୍ରକାଶ ନ କରି ଶବ୍ଦରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ କୁହନ୍ତି । ସୂଚନା ଯୋଗ୍ୟ କି ଆପଣଙ୍କର ସମସ୍ତ ଧ୍ୟାନ ବ୍ୟକ୍ତି ଠାରେ ରହିଛି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅସୁବିଧା ବିଷୟରେ ଆପଣ ବେଶୀ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ରୋଗୀଙ୍କ ପୀଡା ବା ଅସୁସ୍ଥତାକୁ ଜାଣିବା ଉଚିତ । ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ଜଣାଇ କିଛି ଲାଭ ହେବ ନାହିଁ ।
ଏହିସବୁ ପ୍ରଶ୍ନଉତ୍ତର ବା କଥୋପକଥନ ଦ୍ଵାରା ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନ ହୋଇଥାଏ । ଯଥା–
- ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା ଭୋଗୁଥିବା ବେଦନାର ଭାବ ଓ ନିଜସ୍ଵଭାବ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ଦୁଃଖିତ , ଚକିତ , କ୍ରୋଧାନ୍ଵିତ ପ୍ରଭୃତି ।
- ଏପରି ପ୍ରଶ୍ନସବୁ ପଚାରି ରୋଗୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିବା ଦ୍ଵାରା ଉଭୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଦୃଢୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ । ସହାନୁଭୁତି ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୃଦୟରେ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କ କଥାସବୁ ଶୁଣନ୍ତୁ
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ :-
ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା – ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ମୋର ସ୍ଵାମୀ ମରିଯାଇଛନ୍ତି । ମୋର ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଇବା ପାଇଁ କିଛି କାମ ନାହିଁ , ପିଲାମାନେ ଛୋଟ ହୋଇଛନ୍ତି , ଏଥିପାଇଁ ମୋର କିଛି ଋଣର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
ସହାନୁଭୁତି ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶଦାତା – ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରାମର୍ଶଦାତା ସହାନୁଭୁତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ରୋଗୀଙ୍କୁ ଏଥିରୁ ମୁକ୍ତ ହେବା ପାଇଁ ମୁଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବି ବୋଲି ବୁଝାଇବେ ।
ଏହି ସମୟ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ସମୟ । ତେଣୁ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କୁ ବୁଝାଇ କୁହନ୍ତୁ କି , ସେ ଚାହୁଁଥିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନରେ ନିଜେ ପରାମର୍ଶଦାତା ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ ଓ ତାଙ୍କ ଅବସ୍ଥାରୁ ସୁଧୁରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ । ଏଠାରେ ଅବସ୍ଥାରୁ ସୁଧୁରିବାର ମାନେ ନୁହେଁ ଯେ ରୋଗରୁ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ମୁକ୍ତ ହେବା କିନ୍ତୁ କିଛିଟା ଉପଶମ ହେବା ଓ ମାନସିକ ଆଶ୍ଵସ୍ତି ଲାଭ କରିବା ଯାହା ରୋଗୀର ଦୈହିକ ଓ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ କିଛିଟା ଧୌର୍ଯ୍ୟ , ସାହାସ ଓ ଏକାଗ୍ରତା ଆଣି ସମସ୍ୟା ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବେ , ଏଡସ୍ ର ରୋଗୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆରୋଗ୍ୟ ସମ୍ଭବ ହୋଇନଥାଏ ମାତ୍ର ଉପଶମ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ମିଳିଥାଏ । ଏହି ଉପଶମର ପ୍ରକାର ଭେଦ ଅନେକ ।
ଏଥର ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶଗ୍ରହିତା ଉଭୟ ମିଶି ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯାୟର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସ୍ଥିର କରିବେ ।
ତୃତୀୟ :
ଉପାୟ ସ୍ଥିର ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ରୂପାୟନ –
ତୃତୀୟ ପଦ୍ଧତିରେ ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହିତାଙ୍କ ପୂର୍ବ କଥୋପକଥନରୁ ଜଣାପଡିଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଅସୁବିଧାପାଇଁ ଉପାୟ ସ୍ଥିର କରି ଏହାକୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକୁ ଠିକ୍ ଭାବେ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆଗେଇ ଥାନ୍ତି ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ –
୪୮ ବର୍ଷର ବ୍ୟକ୍ତି , ଯାହାକି ନାମ ହେଉଛି ‘ରାମ ’ । ସେ ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ।
- ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଦୃଢ କରିବେ
- ଏଡସ୍ ପରୀକ୍ଷା କରାଇବା ପାଇଁ ହେଉଥିବା ଇଚ୍ଛାକୁ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କିପରି ଜଣାଇବେ ।
ଉକ୍ତ ଦୁଇଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ବାଧା ଦେଇଥିବା କେତେକ ଅସୁବିଧାକୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା , ଯଥା –
- ଦୃଢତାର ଅଭାବ
- ଶୁଣିବା କ୍ଷମତା ହ୍ରାସ
- ନିଜସ୍ଵ ଭାବମୂର୍ତ୍ତିର ନ୍ୟୁନ ଭାବ
- ଅଧୈର୍ଯ୍ୟ ଭାବ
ତତ୍ ସହିତ ରାମର ଭଲ ଗୁଣଗୁଡିକୁ ମଧ୍ୟ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା -
- ସେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମୀ
- ନିର୍ଭରଶୀଳ
- ନିଜକୁ ତର୍ଜମା କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ଇତ୍ୟାଦି
ନିଜ ମନର ଦୃଢତା ଆଣିବା ପାଇଁ ରାମକୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେବାକୁ ପଡିଲା । ପ୍ରାୟ ସପ୍ତାହ ଧରି ଏହି ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ଲାଗିଥିଲା ରାମ । ପ୍ରତ୍ୟକ ସପ୍ତାହରେ ରାମକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଏଭଳି ଅଭ୍ୟାସ ଦ୍ଵାରା ଏବେ ରାମ ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀ ସହିତ ଉତ୍ତମ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରି ମନର କଥା କହି ପାରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀର ଭାବକୁ ବୁଝିପାରୁଛନ୍ତି । ଏଥର ରାମ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିପାରିଛି ।
ଚତୁର୍ଥ :
ମୂଲ୍ୟାୟନ ଓ ସମାପନ
ଏହା ହେଉଛି ପରାମର୍ଶ ପଦ୍ଧତିର ଅନ୍ତିମ ପର୍ଯାୟ । ପରାମର୍ଶର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସମାଧାନ ହୋଇଛି କି ନାହିଁ , ପରାମର୍ଶ କାର୍ଯ୍ୟର ସମାପନ କେବେ ଏବଂ ପରାମର୍ଶ ଦାତାଙ୍କର ସଫଳତା ପ୍ରଭୃତି ଜାଣିବା ଓ ଏହାକୁ ତର୍ଜମା କରିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଏହି ପର୍ଯାୟରେ ହୋଇଥାଏ ।
ସଫଳ ପରାମର୍ଶ ଦ୍ଵାରା ରୋଗୀ ପୁନଶ୍ଚ ପରାମର୍ଶ ଦାତାଙ୍କର ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ ଆସୁଥିବା ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ତା ’ର ସମାଧନ ନିଜେ କରିପାରିବ ବୋଲି ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ପାଇଥାଏ ।
ଏହି ମୂଲ୍ୟାୟନ ଓ ସମାପନ ପର୍ଯାୟରେ ରୋଗୀର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସମାଧନ , କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସଫଳତା ଉଭୟକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ପରାମର୍ଶଦାତା ଅନୁସରଣ କାର୍ଯ୍ୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଉଚିତ୍
ଉପସଂହାର :
ପରାମର୍ଶକୁ ସଫଳ କରିବାକୁ ହେଲେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କୁ ଅନେକ କୌଶଳ ଶିଖିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ଧୈର୍ଯ୍ୟ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରବଣ , ସହାନୁବଭୂତି ଏବଂ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗାଯୋଗ ,ଯଥାର୍ଥବୋଧ ଇତ୍ୟାଦି । ପରାମର୍ଶଦାତା , ଦଳ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ପରାମର୍ଶ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସଫଳ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍ । ଦଳ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ପରାମର୍ଶ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସଫଳ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍ । ଦଳ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବା ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ଏକ ପ୍ରଧାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।
Last Modified : 1/26/2020
